Co się wydaje (31 stycznia)

Literaci. Relacje między literatami a władzami PRL w latach 1956-1970 (IPN)

Praca Konrada Rokickiego skupia się na tym okresie w historii komunistycznej Polski, który z jednej strony obfitował w dzieła kultury polskiej o wyjątkowej wartości, a jednocześnie pełen był przeszkód stawianych artystom na drodze do realizacji ich ekspresji twórczej. Z jednej strony rozbudzone nadzieje polskiego Października, a z drugiej prymitywny ślusarz Gomułka, stopniowo niweczący wszelkie nadzieje na bardziej trwałą liberalizację. Na dodatek na scenie politycznej w tym czasie pojawili się antysemiccy i antyinteligenccy „partyzanci”, których dążeniem było utarcie nosa wszystkim niepokornym. Według opinii recenzenta, prof. Andrzeja Friszke książka należy do najważniejszych osiągnięć ostatniej dekady w zakresie historii PRL. Konflikty między literatami a partią budziły od dawna żywe zainteresowanie, ale Konrad Rokicki przeanalizował je na podstawie zbiorów archiwalnych. Ogromnie poszerzył wiedzę o polityce kulturalnej władz PRL i postawach polskich pisarzy. Niebawem na łamach naszego portalu recenzja tej pozycji.

Ludzie Boga (Promic)

Pod koniec marca 1996 roku z klasztoru trapistów w Tibhirine uprowadzono siedmiu mnichów. Dwa miesiące później, 30 maja, na jednej z dróg w górach Atlas znaleziono odcięte głowy wszystkich porwanych. Zakonnicy nie byli co prawda stroną w wojnie domowej, jaka wówczas wstrząsała Algierią, lecz mimo to stali się jej ofiarami. Taką właśnie dramatyczną historię opowiedział w „Ludziach Boga” Xavier Beauvois; jego film uhonorowany został w 2010 w Cannes Grand Prix powstał na podstawie wpisów w dzienniku, jaki prowadził Christian de Chergé. Wyborem z tych notatek sporządzanych do ostatnich dni przed porwaniem jest niniejsza książka. Jest to prawdziwy manifest przekonania, że życie człowieka to czas od narodzin do narodzin, czas wypełniony nadzieją, będącą, jak pisał de Chergé, znakiem owego «dalej» za przejściem, w którym wczorajsza gąsienica staje się wspaniałym motylem. Zapraszamy też do lektury recenzji tej pozycji na naszym portalu.

Heretyk (Erica)

Czternaste stulecie, wojna stuletnia szaleje pomiędzy Anglią a Francją. Końca dobiega historia poszukiwań świętego Graala przez dziedziców przeklętego rodu Astarac. Thomas z Hookton, angielski łucznik i nieślubny syn zhańbionego francuskiego duchownego, powraca w ostatnim tomie bestsellerowej Trylogii świętego Graala. Wraz z nieobliczalną grupą oddanych druhów oraz piękną kobietą oskarżona o herezję, zostają wysłani do południowej Francji, gdzie w ruinach zamku Astarac może być ukryty największy skarb w dziejach chrześcijaństwa – Święty Graal. Thomas i jego zaprzysięgły wróg – mroczny Guy Vexill podążają w tym samym kierunku, jednak aby zdobyć ostateczną nagrodę czeka ich walka na śmierć i życie. Otoczony przez nieprzyjaciół, potęgę i chciwość Kościoła oraz bezlitosną Czarną śmierć będzie musiał przejść krwawy szlak, aby stawić czoła prawdzie o historii swojego dziedzictwa i tajemnicy Graala. Niebawem na łamach Histmaga zamieścimy recenzję tej pozycji.

Historie niedocenione (Iskry)

W kontynuacji „Historii przecenionych”, znany publicysta i dziennikarz Ludwik Stomma przedstawia siedemnaście powszechnie znanych zdarzeń z historii świata, które traktujemy jako odległe i pozbawione znaczenia w codziennym życiu. Tymczasem jednak ich skutki towarzyszą nam do dzisiaj w stopniu znacznie większym niż nam się wydaje i wywierają wpływ na nasze myślenie. Seksualność Adma i Ewy, Joanna d`Arc i wojna… języka francuskiego z angielskim, Henryk VIII i wizerunek dzisiejszego Brytyjczyka, islam na Półwyspie Iberyjskim, traktat z Fryburga z 1516 roku – jedyny, przestrzegany do dzisiaj, prawdziwe oblicze hiszpańskiej konkwisty, olimpiady, Holokaust, dekolonizacja i historia Jurija Gagarina to tylko niektóre z tematów, przypomnianych przez autora. Recenzję tej interesująca propozycji przeznaczonej zresztą nie tylko dla fanów Klio zamieścimy niebawem na naszym portalu.

Amerykański wywiad i konfrontacja w Polsce 1980-1981 (Rebis)

Autor książki, Douglas J. MacEachin, przez trzydzieści lat pracował w CIA, uczestniczył w tajnych spotkaniach najważniejszych osób w państwie i miał dostęp do dokumentów wywiadu. W książce tej podjął się przeanalizowania jednego z najpoważniejszych kryzysów, do jakiego doszło podczas "zimnej wojny" - wprowadzenia stanu wojennego w Polsce. Korzystając z mnóstwa odtajnionych materiałów wywiadowczych, próbuje odpowiedzieć na istotne zarówno wówczas, jak i obecnie pytanie: dlaczego Stany Zjednoczone, dysponując wieloma informacjami - w tym doniesieniami pułkownika Ryszarda Kuklińskiego - nie ostrzegły polskiej opozycji o nadciągającym nieuchronnie niebezpieczeństwie? Szczegółowe analizy nieznanych dotąd dokumentów amerykańskiego wywiadu pozwalają odtworzyć mechanizmy i dynamikę ówczesnej sytuacji w Polsce. Recenzję tej pozycji możecie Państwo znaleźć na naszych łamach.

Powstanie i upadek starożytnego Egiptu (Rebis)

Bogato ilustrowana historia starożytnego Egiptu napisana przez uznanego znawcę tematu Toby'ego Wilkinsona Autor snuje opowieść o jednej z największych i najbardziej długowiecznych cywilizacji w dziejach, zdejmując złote maski z twarzy władców i koncentrując się na życiu zwykłych ludzi na podstawie papirusów wydobytych z piasków pustyni. Choć na przestrzeni trzech tysięcy lat znaleźć można wszystkie elementy epickiej powieści - olśniewające dwory, intrygi dynastyczne, mroczne skrytobójstwa i heroiczne bitwy - prawda historyczna okazuje się z tego wszystkiego najbardziej intrygująca. Dzieje tego, jak uważa autor, pierwszego państwa narodowego to nie tylko budowa piramid, Kamień z Rosetty, religia, z której całymi garściami czerpało chrześcijaństwo - to przede wszystkim ciągłe próby zjednoczenia niejednorodnego kraju. Zapraszamy także do lektury recenzji zamieszczonej na naszych łamach.

Bomba atomowa. Świat wobec zagrożenia (PWN)

Rankiem 6 sierpnia 1945 roku z amerykańskiego samolotu Enola Gay na Hiroszimę zrzucona została bomba atomowa Little Boy. Za pomocą tej jednej bomby zburzono znaczną część japońskiego miasta, zginęło tysiące ludzi, a wiele innych zmarło później na skutek napromieniowania. Użycie tak bezprecedensowej siły, będącej wynalazkiem człowieka i wynikiem badań naukowych, wywołało szok całej ludzkości. Andrew J. Rotter, amerykański historyk, profesor Colgate University, przedstawia ciekawą i wieloaspektową analizę broni jądrowej w wymiarze historycznym, politycznym, społecznym i filozoficznym. Pokazuje postęp badań nad cząstkami elementarnymi, prowadzący do rozszczepienia atomu i w końcu stworzenia bomby. Podkreśla niepokoje moralne naukowców, zaangażowanych w międzynarodowe programy badań nad atomem – zwłaszcza w Projekt Manhattan, pierwszy, który doprowadził do skonstruowania bomby atomowej. Prezentuje zmieniającą się w XX wieku doktrynę wojenną, która była ideologicznym uzasadnieniem użycia bomby. Na podstawie relacji ocalałych świadków opisuje bezpośrednie, wręcz apokaliptyczne skutki zrzucenia bomby na Hiroszimę z koszmarnym zjawiskiem wyparowywania zwierząt i ludzi włącznie. Omawia także podszyty groźbą wybuchu wojny nuklearnej okres tzw. zimnej wojny. Zapraszamy do lektury recenzji tej pozycji na łamach Histmaga.

Działania MSW wobec olimpijskich zmagań Moskwa'80 (LTW)

W listopadzie 2011 zaprezentowany został projekt Wydawnictwa LTW przygotowywany wespół z Uniwersytetem Kardynała Stefana Wyszyńskiego: seria wydawnicza „W służbie Niepodległej”. Jedną z pierwszych opublikowanych w niej prac jest książka Artura Cegiełki pt. „Działania MSW wokół olimpijskich zmagań Moskwa’80” przedstawiająca działania komunistycznego aparatu bezpieczeństwa współpracującego z państwem sowieckim, będącym gospodarzem igrzysk. W książce dowiemy się o mniej lub bardziej skutecznych akcjach SB oraz ich konfidentach ulokowanych w ekipie sportowców, działaczy, czy dziennikarzy. Czytelnicy poznają odpowiedź na pytanie, jak to się stało, że służby nie uchroniły się przed słynnym „gestem Kozakiewicza”. W aneksie zamieszczona została niezwykła spowiedź życia jednego z najznakomitszych dziennikarzy sportowych ostatnich dziesięcioleci, Bohdana Tomaszewskiego.

Szóste, najmłodsze i inne opowiadania (WAB)

„Szóste, najmłodsze i inne opowiadania” to kolejna książka Józefa Hena, dzięki której nie trzeba się bać bezsennych nocy! W bogatym dorobku tego pisarza opowiadania zajmują szczególne miejsce. Tłumaczone na wiele języków, sąsiadowały w światowych antologiach z utworami takich pisarzy jak Babel, Singer, Márquez czy Cortázar. Ekranizowali je znakomici reżyserzy z Kazimierzem Kutzem na czele. „Szóste, najmłodsze i inne opowiadania” to książka pisana przez pół wieku. W najnowszym tekście Hen wraca do tematyki wojennej, spinając zbiór zaskakującą klamrą. Hen zawsze wyczuwał puls epoki, w której przyszło mu żyć, i jak mało kto potrafił zdiagnozować jej obyczaje, ale w każdej opowieści pokazuje przede wszystkim człowieka z jego słabościami i ułomnościami, odwagą i determinacją. Sięga po tematy niewygodne, czasem bolesne, unikając jednak moralizatorskiego zadęcia czy patosu.

II wojna światowa w karykaturze (Buchmann)

Nawet w najbardziej burzliwych i tragicznych czasach ludzie chcą przetrwać - w sensie fizycznym i psychicznym. Śmiech zawsze stanowił oręż w walce z absurdalną przemocą, pomagał bowiem zachować dystans wobec wydarzeń, wolę życia i pogodę ducha. W książce Marka Bryanta czytelnik znajdzie satyryczny obraz II wojny światowej w rysunkach najlepszych karykaturzystów, świadków tamtej historii. Karykatury zebrane w porządku chronologicznym, ukazują wojnę rok po roku, dając niezwykły efekt. Opatrzone współczesnym komentarzem, pozwalają zrozumieć nie tylko same fakty historyczne, ale – przede wszystkim – ducha tamtych czasów. Tym samym jest to książka odróżniająca się od znanych do tej pory książek poświęconych największemu konfliktowi zbrojnemu w dziejach.

Polska w starej fotografii (Bosz)

Album przygotowany przez Tomasza Jurasza i Darię Nałęcz jest wyborem zdjęć ze zbiorów stołecznego Narodowego Archiwum Cyfrowego, przedstawiających Polskę sprzed II wojny światowej w różnych jej aspektach: miasto i wieś, ważne wydarzenia i codzienna praca, znane postaci i zwykli mieszkańcy, historyczne siedziby władców i nowoczesne fabryki… Dzięki ciekawemu projektowi graficznemu i urokowi starej fotografii mamy okazję zobaczyć świat naszych przodków, jakiego z różnych powodów nie było nam nigdy dane zobaczyć. Pomysł opublikowania tej pozycji w interesujący sposób współgra z filmem Warszawa 1935, o którym sporo mówiono zeszłej jesieni.

Monte Cassino (Erica)

Włochy 1944; żołnierze Karnego Batalionu Wehrmachtu sądzą, że po koszmarze frontu wschodniego, ich kolejne zadania mogą być tylko łatwiejsze. Nie zdają sobie jednak sprawy, że Włochy to nie tylko piękny Rzym, lecz także długie i okrutne walki pod Monte Cassino. W tej jednej z najkrwawszych bitew II Wojny Światowej, po stronie aliantów wsławili się polscy żołnierze. Jak we wszystkich swoich powieściach, Hassel zabiera czytelnika na linię frontu, aby mógł się przekonać, jak straszną rzeczą jest wojna. Autor książki, Sven Hassel, jest Duńczykiem, w czasie II wojny światowej służącym na ochotnika w armii niemieckiej. Był tam kierowcą czołgu w liniowej jednostce pancernej. Szybko jednak rozczarował się do wojny i podjął nieudaną próbę dezercji, za co został przeniesiony do karnej jednostki frontowej Wehrmachtu. Walczył na wszystkich frontach oprócz afrykańskiego. Dosłużył się stopnia porucznika, a po wojnie trafił do radzieckiej niewoli. Napisał czternaście powieści, które przetłumaczono na 25 języków i wydano w nakładzie przeszło 50 milionów egzemplarzy. Już niebawem recenzja na łamach Histmaga.

Japońsko-rosyjska wojna morska 1904-1905 (Inforteditions)

Przez wieki w Europie o kraju wschodzącego słońca myślano w kategoriach raczej egzotycznych, aniżeli gospodarczo-militarnych. Na zmianę takiego sposobu myślenia nie pozwalała zresztą sama Japonia, która szczelnie odizolowała się od świata zewnętrznego. Przełamanie bariery przyniosła dopiero era Meiji, otwierając swój kraj na zewnątrz i zupełnie przebudowując go. Kajzerowskie Niemcy potrzebowały 40 lat (1870-1910), aby stać się światową potęgą i zagrozić starym mocarstwom; w gruncie rzeczy tyle samo czasu potrzebowała Japonia (1860-1900). Opisana w tej książce wojna morska między Japonią a Rosją ukazuje wpływ działań morskich na wyniki operacji na lądzie. Powodzenie na morzu w przypadku wyspiarskiej Japonii miało kapitalne znaczenie dla wyniku wojny lądowej, choć jej nie przesądzało. Nie odpowiada jednak na pytanie, dlaczego potężna Rosja uległa małej Japonii.

Piechota w XVIII wieku. Taktyka (Napoleon V)

Studiując metody prowadzenia działań zbrojnych, i posiłkując się jedynie oficjalnymi dokumentami, tudzież ogólnymi relacjami z bitew, ryzykujemy zafałszowanie ich prawdziwego charakteru. Dla przykładu, w historii wojen tyralierzy często odgrywali kluczową rolę, a mimo to niezmiernie rzadko można natknąć się na jakąkolwiek wzmiankę o ich obecności. Także i zarządzenia dotyczące manewrów należałoby tłumaczyć w specyficznym kontekście, którego ślady trudno już dziś odnaleźć. Jedynym więc sposobem na zaprezentowanie historii taktyki taką, jaka naprawdę była, jest odwołanie się do niezliczonych dokumentów o drugorzędnej wadze, często niepublikowanych i nieznanych szerszej publiczności. Archiwa wojenne są w stanie dostarczyć nam ich w dostatecznej ilości. A wszystko to autorstwa wybitnego dziewiętnastowiecznego francuskiego stratega Jean Colin.

Od sasa do lasa (Iskry)

„Od sasa do lasa” to zbiór artykułów i szkiców historycznych obejmujących trzy obszary badań znanego ropularyzatora historii, profesora Janusza Tazbira. Pierwszy to istniejący od dawna proceder tworzenia i wykorzystywania falsyfikatów historyczno-literackich – rzekomych pamiętników, listów i relacji. Na ogół były to dzieła historyków i pisarzy zafascynowanych przeszłością do tego stopnia, że podejmowali próby opisu przeważnie wymyślonych sytuacji w językowej i stylistycznej manierze Polaków z minionych epok. Cykl drugi obejmuje studia nad kulturą sarmacką poprzez analizę dorobku kronikarskiego i badawczego autorów takich jak: Jędrzej Kitowicz, Władysław Łoziński, Aleksander Brückner, Jan Stanisław Bystroń czy Stanisław Wasylewski. W trzeciej części książki profesor Tazbir przypomina biografie i dorobek swych ulubionych autorów, m.in. Jana Potockiego, Henryka Rzewuskiego, Józefa Korzeniowskiego, Henryka Sienkiewicza, Marii Dąbrowskiej. Wnikliwa analiza, błyskotliwy styl i polemiczna pasja nadaje prezentowanym tekstom wyjątkową wartość. Niebawem na naszych łamach recenzja tej pozycji.

Nieznane dzieje Polski. W Europie czy na jej skraju (Bellona)

Publikacja jest autorskim wykładem dziejów Polski pióra Henryka Samsonowicza, wybitnego historyka. Jest to refleksyjne spojrzenie na te dzieje od czasów Mieszka aż po czasy najnowsze. Praca pisana jest z pasja i erudycją, zawiera informacje i ciekawostki niekoniecznie znane szerokiemu ogółowi zainteresowanych historią. Uwagę zwraca osadzenie polskich realiów w kontekście europejskim, mamy tu więc jasny, krótki i przejrzysty obraz Polski na tle przemian w Europie. Choć z racji zainteresowań i specjalizacji autora punkt ciężkości położony jest na czasy średniowiecza, to w odniesieniu do całości naszych dziejów wniosek Henryka Samsonowicza jest jeden: Polska zawsze była integralną częścią Europy, z gospodarką, kulturą, mentalnością i sposobem postrzegania świata podobnym jak na zachodzie kontynentu.