Bolesław Chrobry (967–1025)
Bolesław Chrobry wg. Jana Matejki (domena publiczna). Bolesław Chrobry (967–1025) przyszedł na świat w roku 967, a więc rok po najbardziej prawdopodobnej dacie chrztu Polski. W latach 80. X wieku, jeszcze nim objął władzę z rąk swojego ojca, zawarł trzy małżeństwa: z nieznaną z imienia córką margrabiego Miśni, Rygdaga, księżniczką węgierską o nieustalonej dokładnie tożsamości oraz Emnildą słowiańską, pochodzącą z Moraw, Łużyc lub Milska. W tym też mniej więcej okresie objął władania w Małopolsce z nadania Mieszka (zakładając, że de facto książę zdołał wówczas włączyć ten region swoimi wpływami).
W 992 roku zmarł Mieszko, a jego pierworodny syn przejmuje schedę po władcy, niebawem wypędzając swoją macochę Odę (która dotychczas wraz z nim współrządziła) oraz jej synów. W 997 roku Bolesław poparł wyprawę chrystianizacyjną czeskiego biskupa Wojciecha na tereny pogańskich Prusów, a gdy ten zostaje w bestialski sposób zamordowany, książę wykupuje jego zwłoki. W 999 roku nastąpiła kanonizacja Wojciecha, co jednocześnie stało się pretekstem do ustanowienia archidiecezji w Gnieźnie – był to ważny krok, gdyż uniezależnił polski Kościół od wpływów niemieckich.
Decyzje dotyczące polskiej organizacji kościelnej zapadły w roku 1000 na zjeździe gnieźnieńskim, w którym oprócz Bolesława Chrobrego wziął również udział cesarz niemiecki Otton III. Spotkanie to zdecydowanie zwiększyło prestiż polskiego władcy, który został symbolicznie koronowany diademem cesarskim. Od tego momentu na krótki czas (do śmierci Ottona) zacieśniają się stosunki polskie z Rzeszą. Władcy dokonali także symbolicznej wymiany – Otton otrzymał relikwię w postaci ramienia św. Wojciecha, z kolei Bolesław relikwię gwoździa z Krzyża Pańskiego oraz kopię włóczni św. Maurycego.
W 1002 roku Otton przedwcześnie umiera, a Bolesław, wykorzystując walki o władzę w cesarstwie, zajął tereny na zachodzie – Miśnię, Milsko i Łużyce. Choć początkowo nie wybuchł otwarty konflikt polsko-niemiecki, to w końcu między 1002 a 1018 rokiem doszło do szeregu wojen. Efektem końcowym był pokój w Budziszynie, na mocy którego Chrobry włączył bezpośrednio w swoje władanie Łużyce i Milsko (a nie jak to miało miejsce wcześniej – jako lenno).
W międzyczasie umiera Emnilda, a Bolesław zawiera czwarte i ostatnie małżeństwo, z Odą Miśnieńską. Chrobry doczekał się siódemki dzieci, z czego jego syn Mieszko II Lambert sięgnął po koronę królewską.
W 1018 roku Chrobry wyruszył na wschód w ramach tzw. wyprawy kijowskiej, której celem było ponowne osadzenie na tronie Rusi Kijowskiej Świętopełka I, który stracił władzę na rzecz Jarosława I Mądrego. Wyprawa okazała się sukcesem – Bolesław wkroczył do Kijowa, przywrócił rządy Świętopełka i dodatkowo odzyskał dla Polski Grody Czerwieńskie, wkrótce jednak jego zięć ponownie stracił swoją pozycję, tym razem jednak polski władca nie interweniował, a wręcz podpisał pakt o nieagresji z Jarosławem.
W 1025 roku (prawdopodobnie w Wielkanoc, 18 kwietnia) Bolesław Chrobry został koronowany na króla Polski (być może było to jednak po prostu odnowienie ceremonii ze zjazdu gnieźnieńskiego). Niebawem jednak, 17 czerwca, władca umiera, a rządy przejmuje jego syn Mieszko.
Koronacja Bolesława Chrobrego w wizji Jana Matejki (domena publiczna). Bolesław Chrobry – często zadawane pytania:
Jakie ważne bitwy stoczył Bolesław Chrobry?
Chrobry ma na swoim koncie wiele różnych starć – oblegał m.in. Lubusz (1012), walczył pod Budziszynem (1015) i w końcu zwyciężył Jarosława Mądrego pod Wołyniem (1018). Na uwagę zasługuje też bitwa w lesie Dziadoszan, która odbyła się między wojskami Bolesława a siłami cesarza niemieckiego Henryka II i jego wasali [CZYTAJ WIĘCEJ]
Czym dokładnie była wyprawa kijowska?
W 1018 roku Bolesław Chrobry wyruszył na wyprawę przeciwko Rusi Kijowskiej, co było skutkiem pozbawienia Świętopełka I (zwanego Przeklętym) władzy w tym państwie – a należy pamiętać, że był to zięć polskiego władcy. Chrobry chciał więc przywrócić wpływy Świętopełka, a ponadto mógł zrewanżować się za ruski atak, który miał miejsce rok wcześniej. Z wydarzeniem tym wiąże się jeszcze jedna, kontrowersyjna historia – czy Bolesław w trackie wyprawy dopuścił się gwałtu na ruskiej księżniczce? [CZYTAJ WIĘCEJ]
Bolesław I Chrobry (aut. Aleksander Lesser domena publiczna). Czy to za czasów Chrobrego pojawił się symbol orła białego?
Na awersie denara z czasów Bolesława Chrobrego widnieje wizerunek ptaka. Nie jest jednak pewne, czy możemy tu mówić o pierwowzorze orła białego, który dziś znajduje się w polskim herbie państwowym. Z całą pewnością wizerunek owego zwierzęcia nie przystaje do ukształtowanej później stylizacji heraldycznej [CZYTAJ WIĘCEJ]
Jakie znaczenie miała koronacja Bolesława?
Koronacja Bolesława Chrobrego była bardzo doniosłym aktem – podniosła rangę i prestiż nie tylko samego władcy, ale i całego państwa. Być może ceremonia z 1025 roku była tylko potwierdzeniem statusu nadanego w czasie zjazdu gnieźnieńskiego – tak czy inaczej była to chwila uroczysta i przełomowa [CZYTAJ WIĘCEJ]
