5 najciekawszych propozycji IPN w grudniu

Wprowadzenie stanu wojennego w Polsce miało przynajmniej dwie konsekwencje w sferze dyplomatycznej, których nie spodziewała się ekipa gen. Wojciecha Jaruzelskiego. 19 grudnia 1981 r. o azyl polityczny w Stanach Zjednoczonych poprosił Romuald Spasowski, ambasador PRL w Waszyngtonie. Cztery dni później na podobny krok zdecydował się polski przedstawiciel w Tokio Zdzisław Rurarz, który został szybko przewieziony do USA. Obie ucieczki wywarły wielkie wrażenie na polskiej i światowej opinii publicznej. Dlaczego dyplomaci zdecydowali się na tak radykalne posunięcie? Dlaczego postanowili zerwać z systemem, któremu służyli przez kilkadziesiąt lat? Czy kluczowe okazały się nakaz sumienia i niezgoda na siłowe zdławienie „Solidarności”? Czy w grę wchodziły bardziej prozaiczne względy osobiste? A może istotną rolę odegrały zachodnie (i nie tylko) służby specjalne? Książka jest próbą odpowiedzi na te pytania. Tom pierwszy, wychodząc od rekonstrukcji przebiegu obu ucieczek, skupia na wydarzeniach, które ją poprzedziły. Tom drugi skupia się na konsekwencjach obu ucieczek oraz na opisie aktywności zbiegłych dyplomatów jako emigrantów.

W tomie trzecim zamieszczono wybrane dokumenty wywiadu PRL wytworzone przez Departament I MSW. Pokazują one, jak na uprowadzenie i zamordowanie ks. Jerzego Popiełuszki, proces toruński oraz dalsze reperkusje tych wydarzeń reagowano za granicą, szczególnie w Watykanie. Informacje na ten temat zbierali zarówno funkcjonariusze pracujący w centrali, jak i na placówkach. Służyły one przede wszystkim do bieżącego układania i prognozowania stosunków państwa z Kościołem.

Publikacja w ramach Centralnego Projektu Badawczego IPN „Uchodźstwo, emigracja niepodległościowa 1939–1990”.

Na przykładzie dziejów Gminy Polskiej Londyn-Południe autor przedstawia życie codzienne lokalnego środowiska emigracji niepodległościowej w jego rodzimym wymiarze - od piątku wieczór do poniedziałku rano. Szkoły sobotnie, harcerstwo, życie towarzyskie, parafie i kluby sportowe składają się na mozaikowy obraz modelu życia społecznego, który stanowił "świat równoległy" dla rzeczywistości krajowej.  

Publikacja w ramach Centralnego Projektu Badawczego IPN: „Władze komunistyczne wobec kościołów i związków wyznaniowych w Polsce 1944–1989".

Monografia przedstawia historię Towarzystwa Krzewienia Kultury Świeckiej (oraz jego dalszych i bliższych protoplastów: Stowarzyszenia Myśli Wolnej w Polsce, Towarzystwa Wiedzy Powszechnej, Towarzystwa Szkoły Świeckiej, Stowarzyszenia Ateistów i Wolnomyślicieli) w szerszym kontekście uwarunkowań społeczno-politycznych i determinant kulturowych. Zawiera analizy założeń ideowych, programów stowarzyszenia i efektów ich realizacji. Relacjonowane w książce badania pokazują rozmach organizacyjny, wielkość zaangażowanych środków oraz formy wsparcia opisywanego stowarzyszenia ze strony Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Pozwalają także dostrzec wielorakie związki TKKŚ z ośrodkami władzy politycznej i zakres ideologicznego zaangażowania jego działaczy. W zaproponowanym ujęciu, ideologia – traktowana jako pomoc w zrozumieniu rzeczywistości otaczającej człowieka, jak i inspiracja działań służących jej przekształcaniu – staje się też kluczem do wyjaśnienia fenomenu TKKŚ.  

Publikacja w ramach Centralnego Projektu Badawczego IPN „Dzieje Żydów w Polsce i stosunki polsko-żydowskie w latach 1917–1990”.

Wszechstronna, oparta na kompleksowych badaniach źródłowych monografia niemieckiego obozu zagłady w Sobiborze. Autor omawia czynniki, które doprowadziły do powstania obozu, opisuje okres jego budowy, funkcjonowanie, przedstawia załogę, warunki życia i pracy więźniów oraz ich bunt. Ukazuje stosowane w obozie metody eksterminacji Żydów i próbuje uściślić liczbę ofiar.

*Dostawa do magazynu Wydawnictwa IPN 30.11.2023

Zobacz także pozostałe nowości wydawnicze IPN na stronie: LINK.

Polecamy również pozostałe książki, które Instytut Pamięci Narodowej ma w swojej ofercie.