5 najciekawszych propozycji IPN w czerwcu

Spotkania na Wschodzie to opowieść o wielokulturowej ojczyźnie, która przetrwała w sercach i praktyce życia Polaków na Białorusi, Litwie, Ukrainie, w Rosji, Gruzji, Armenii i Kazachstanie. To zapis zmagań jej bohaterów o ocalenie swojej polskości. Autor na pożegnanie daje nam zbiór pamiątek – wspomnień, historii, spotkań, relacji, obraz tym cenniejszy, że w obliczu obecnej globalizacji i kulturowej dyfuzji pokazuje zdolność przetrwania społeczności i zachowania własnej tożsamości.

Po II wojnie światowej w Polsce aktywni społecznie katolicy musieli odpowiedzieć sobie na pytanie: jak w państwie ideologicznym – z dominującą doktryną marksizmu i leninizmu, rozbudowanym aparatem represji i terroru, w państwie walczącym otwarcie z Kościołem, bronić wartości katolickich, nie mówiąc już o ich wprowadzeniu w życie.

Biografia wybitnego dowódcy wojsk pancernych 2. Korpusu Polskiego, mjr. Władysława Drelicharza ze szczególnym uwzględnieniem działań we Włoszech w 1944 r., przedstawiona na szerszym tle losów żołnierza polskiego w II wojnie światowej.

„Wszystkie walki, w których brał udział, zdobyły mu serca żołnierskie całego Korpusu”, powiedział gen. Władysław Anders o Władysławie Drelicharzu, wybitnym dowódcy broni pancernej 2. Korpusu Polskiego.

Zawiłe drogi wojny poprowadziły go z przedwojennych Brzeżan, przez pola walk wrześniowych i obóz internowania na Węgrzech, aż na Bliski i Środkowy Wschód do Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich, w końcu do Armii Polskiej na Wschodzie i 2. Korpusu Polskiego. Z 2. Korpusem jako dowódca 2. szwadronu czołgów słynnego Pułku 4. Pancernego „Skorpion” przeszedł kampanię włoską 1944 r., walczył o Monte Cassino, Ankonę, Cesano, Metauro… Jego droga do Ojczyzny „zagubionej w wrześniowych chmurach” dobiegła kresu w listopadzie 1944 r. pod Monte Fortino. Zginął w czołgu, dowodząc swym szwadronem w bitwie o Faenzę. Życiorys mjr. Drelicharza, wybitnej jednostki i wielkiego patrioty, to przykład wspaniałej kariery wojskowej: odznaczony licznymi orderami polskimi i brytyjskimi, m.in. srebrnym i złotym krzyżem Virtuti Militari i kilkakrotnie Krzyżem Walecznych, trzykrotnie ranny, wysoko ceniony przez przełożonych, miłowany przez podwładnych...

Niniejsza książka jest jednak czymś więcej niż tylko wojskową biografią. Dramatyczne losy mjr. Drelicharza podzieliło tysiące Polaków. Czytelnik znajdzie tu zatem także opowieść o ludziach, ich sile, oddaniu, wytrwałości, cierpieniu... Ci ludzie byli żołnierzami, ale byli też synami, mężami, ojcami. Polakami rzuconymi daleko od Ojczyzny i zawsze w swój powrót do Ojczyzny wierzącymi... Majorowi Drelicharzowi nie było dane wrócić. Spoczął obok tysięcy swoich rodaków poległych we Włoszech. Pożegnajmy go słowami żołnierza-poety: „Niech cisza im się skłoni snem głębokim, wiecznym.”

Historia Wołynia nie skończyła się w 1945 r., wraz z wyjazdem ocalałych z wojennej pożogi Polaków, lecz miała swoją burzliwą kontynuację. Powojenne dzieje Wołynia są historią Ukraińców – dawnych sąsiadów zza miedzy i współobywateli Rzeczypospolitej, dla których zakończenie drugiej wojny światowej nie oznaczało końca problemów i początku nowego życia, lecz było tylko niezauważalnym epizodem w ciągu tragicznych wydarzeń rozpoczętych we wrześniu 1939 r.

Publikacja jest zbiorem artykułów poświęconych działalności pionu obserwacji (Biura „B” MSW i wydziałów „B” w województwach) oraz roli obserwacji w pracy operacyjnej Służby Bezpieczeństwa na konkretnych przykładach, czyli case studies. Bogaty materiał zdjęciowy pokazuje zarówno kulisy działań obserwacyjnych, jak i ich efekty. Książka stanowi pogłębienie dotychczasowych ustaleń dotyczących tej problematyki.

Zobacz także pozostałe nowości wydawnicze IPN na stronie: LINK.

Polecamy również pozostałe książki, które Instytut Pamięci Narodowej ma w swojej ofercie.