25 milionów funtów może uratować pałac Nerona

Wnętrza Domus Aurea współcześnie (fot. Howard Hudson, opublikowano na licencji Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported).

Domus Aurea, czyli Złoty Dom, to ogromny kompleks pałacowy, zawierający pokryte freskami liczne jadalnie, sale bankietowe i sklepione korytarze. Według starożytnych opisów w czasach świetności miał mieć 80 hektarów powierzchni i zajmować część miasta pomiędzy wzgórzami Palatynu i Eskwilinu. Budowa trwała cztery lata od 64 do 68 roku. Z uwagi na dużą niechęć do prac zainicjowanych przez niepopularnego Nerona, pałac był rozbudowany przez następnych cesarzy, jednakże nigdy nie został ukończony. Po śmierci pomysłodawcy w ukończonej części mieszkali Wespazjan i Tytus. Posiadała ona pełne przepychu malowidła i mozaiki. Podobno złocone było sklepienie jednej z sal. Pięć lat temu archeolodzy odkryli, że wysoka na 15 metrów sala bankietowa podparta na filarze była w stanie się obracać. Prawdopodobnie Neron chciał zachwycić tym swoich gości.

W czasach Trajana resztki zniszczonej w wyniku pożaru rezydencji zostały zasypane, a na miejscu jednego skrzydła wzniesiono termy nazwane imieniem tego cesarza z dynastii Antoninów. Współcześnie nad pałacem znajduje się park, jednak drzewa powodują poważne uszkodzenia struktury – korzenie drążą w murze, a woda kapie z mokrej ziemi na fragmenty rzymskiego fresku. Ze względu na niebezpieczeństwo wywołane przez możliwość zawalenia się sufitu, pałac przez dziesięć lat był zamknięty dla turystów. Upadek kawałka sklepienia w 2010 roku spowodował obawy o dalsze losy zabytku.

Zobacz też:

• Koloseum: turyści poczują się jak gladiatorzy
• Romulus, Sabinki i archeologia. W rocznicę założenia Rzymu

W środę 18 czerwca 2014 roku włoskie Ministerstwo Dziedzictwa Kulturowego ogłosiło plan zmian na terenie istniejącego parku. Dotyczyłyby one wycięcia drzew i usunięcia kilkuset ton ziemi. Na miejscu miałby powstać park krajobrazowy zaprojektowany w celu ochrony znajdującego się poniżej pałacu przed dalszymi uszkodzeniami. Nowy ogród miałby być posadzony na cieńszej warstwie gleby. Cały plan zakłada zmniejszenie ilości wody przenikającej do wnętrza pałacu. Projekt jest przewidziany na cztery lata. Po remoncie antyczny zabytek miałby być otwarty dla zwiedzających.

Ruiny Term Trajana znajdujących się nad pałacem Nerona (fot. RyanFreisling, domena publiczna).

Rząd nie ma jednak pieniędzy na projekt, więc archeolodzy szukają prywatnej firmy, gotowej na jego dofinansowanie. Minister Dario Franceschini o sprawie wypowiedział się następująco: Państwo ma bardzo ograniczone zasoby, niestety. Podkreślił również, że taki projekt to duża szansa dla wielkiej firmy. Sponsorowanie niezwykłego obiektu może zwrócić uwagę świata.

Przeczytaj również:

• Divus Augustus, Diva Augusta... Rzecz o portrecie rzymskim przełomu er
• Praefecti Pretorio - znaczenie i rola polityczna w Cesarstwie Rzymskim

Zespół 70 ekspertów ma przez trzy lata pracować nad przywróceniem świetności wnętrzom pałacu. W pracach remontowych planowane jest zmniejszenie złogów wapnia pozostawionych przez sączącą się ze ścian wodę oraz oczyszczania pozostałości fresków przedstawiających rzymskich arystokratów, bankiety, boginie i nimfy.

O fascynacji pałacem już w czasach renesansu świadczą liczne dziury w suficie. To dzięki nim artyści opuszczali się do wnętrza na linach aby móc badać wystawne dekoracje. Prowadzone wtedy badania okresu cesarskiego w starożytnym Rzymie pozwoliło na stopniowe odsłonienie ruin pałacowych budowli. Wśród sławnych renesansowych badaczy byli tam choćby Michał Anioł, Rafael i Pinturicchio.

Źródła: imperiumromanum.edu.pl, podroze.onet.pl, telegraph.co.uk, archeowiesci.pl.

Redakcja: Tomasz Leszkowicz