2022 będzie rokiem kobiet. Patronkami Konopnicka, Grzegorzewska i Rutkiewicz
Zobacz także:
Rok 2022 upłynie pod patronatem, czy też matronatem, wybitnych kobiet. W czwartek, 14 października, czyli w Dniu Edukacji Narodowej posłowie podjęli decyzję, że 2022 rok będzie rokiem Marii Konopnickiej, Wandy Rutkiewicz oraz Marii Grzegorzewskiej. To trzy silne przedstawicielki płci pięknej, prekursorki w swoich dziedzinach, osoby, które przecierały szlaki w literaturze, pedagogice specjalnej czy himalaistyce.
Maria Konopnicka
Maria Konopnicka była jedną z najwybitniejszych pisarek w historii, poetka i nowelistka okresu pozytywizmu, a także aktywistka zaangażowana w walkę o prawa kobiet. 23 maja 2022 roku przypada 180. rocznica urodzin.
Maria Konopnicka początkowo posługiwała się pseudonimem „Marko”. Pisarka zadebiutowała na łamach czasopisma „Kaliszanin” w 1870 roku, a już w 1881 roku wydała pierwszy tomik poezji. Później redagowała pismo „Świt”, współpracowała z tygodnikiem „Bluszcz”, pisała nowele i publikowała teksty krytycznoliterackie m.in. w „Kurierze Warszawskim”. Jedno z jej najsłynniejszych dzieł – „Rota” – powstało w 1908 roku. Był to wiersz, w którym wyraziła swój protest przeciwko polityce germanizacji w zaborze pruskim.
Za pomocą utworów protestowała przeciwko ustrojowi oraz niesprawiedliwości społecznej. Uczestniczyła w proteście przeciwko prześladowaniu dzieci polskich we Wrześni, akcji potępiającej represje władz pruskich. Walczyła o prawa kobiet, o pomoc dla więźniów politycznych i kryminalnych. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, doceniając literacki dorobek Marii Konopnickiej oraz jej wkład w działalność patriotyczną, ustanawia rok 2022 Rokiem Marii Konopnickiej - podkreślono w poselskim projekcie w sprawie ustanowienia roku 2022 rokiem Marii Konopnickiej.
Maria Konopnicka zmarła na zapalenie płuc w 1910 roku we Lwowie.
Maria Grzegorzewska
Maria Grzegorzewska (1887-1967) była pedagogiem i psychologiem, a także twórczynią pedagogiki specjalnej. Studiowała m.in. na Uniwersytecie Jagiellońskim, w Brukseli (Międzynarodowy Fakultet Pedagogiczny) oraz na Sorbonie (psychologię). Jej mottem było hasło: „Nie ma kaleki – jest człowiek”. Po zakończeniu I wojny światowej podjęła pracę w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, gdzie zajmowała się sprawami szkolnictwa specjalnego.
Maria Grzegorzewska podkreślała, że każdy ma punkt archimedesowy, dzięki któremu można odkryć moc w człowieku i ocalić pełnię jego człowieczeństwa. Wciąż aktualne jest jej przesłanie: Piękne słowa tylko szkodę przynoszą, jeśli nie są poparte czynem, choćby próbą działania. Ona sama była zwolenniczką idei łączenia teorii z praktyką, przenikania przeszłości w przyszłość. Jej dzieła stanowią inspirację dla kolejnych badaczy i twórców akademickiej pedagogiki specjalnej oraz praktyki edukacyjnej, terapeutycznej i rehabilitacyjnej - czytamy w poselskim projekcie w sprawie ustanowienia roku 2022 rokiem Marii Grzegorzewskiej.
Nie tylko popularyzowała szkolnictwo specjalne, ale sukcesywnie zakładała kolejne takie szkoły. Co więcej, zorganizowała nawet kurs dla nauczycieli pracujących w szkołach specjalnych, a w 1922 roku przekształciła go w Państwowy Instytut Pedagogiki Specjalnej, a sama stanęła na jego czele jak dyrektorka placówki. W 2022 roku przypada zatem setna rocznica jego utworzenia. Nie na tym koniec jej dokonań, bowiem w czasie II wojny światowej pracowała w szkole specjalnej nr 177 w Warszawie. Uczestniczyła też w Powstaniu Warszawskim i angażowała się w tajną działalności oświatową Delegatury Rządu Londyńskiego. Po zakończeniu II wojny światowej powierzono jej kierownictwo w Instytucie Pedagogiki Specjalnej, a w latach 1958–1960 była profesorem w Katedrze Pedagogiki Specjalnej UW. Zmarła na zawał serca w 1967 roku.
Warto przypomnieć też cytat pochodzący z jednego z dzieł, jakie napisała. W pierwszym cyklu „Listów do Młodego Nauczyciela” zaznaczyła:
Pomyśl, jak łatwo byłoby żyć na świecie, żeby ludzie byli dobrzy dla siebie wzajemnie, żeby mieli właśnie tę czynną dobroć. Toteż ci, którzy czują głęboko, czym byłoby to dla świata, starają się wychowywać i rozwijać dobroć w człowieku. (…). Jakie to ważne, żeby każdy nauczyciel, tak jak może i tak, jak zdoła, wychowywał właśnie czynną dobroć w człowieku”.
Wanda Rutkiewicz
Wanda Rutkiewicz to słynna polska himalaistka, ale i inżynier, bowiem ukończyła Politechnikę Wrocławską, a po uzyskaniu dyplom elektronika podjęła pracę w zawodzie we wrocławskim Instytucie Automatyki Systemów Energetycznych. Później pracowała w Instytucie Maszyn Matematycznych w Warszawie.
W 2022 roku upływa 30. rocznica śmierci Wandy Rutkiewicz-Błaszkiewicz, polskiej himalaistki światowej sławy. Z tej okazji Sejm Rzeczypospolitej Polskiej postanawia uhonorować tę wybitną postać świata sportu - czytamy w projekcie ustawy w sprawie ustanowienia roku 2022 rokiem Wandy Rutkiewicz.
Była trzecią kobietą na świecie i pierwszą osobą z Polski, która zdobyła szczyt Mount Everestu, a jako pierwsza kobieta zdobyła szczyt K2.
Na upamiętnienie zasługuje też działalność Wandy Rutkiewicz w opozycji demokratycznej. W latach 80. była członkinią zakładowego koła „Solidarności” w Instytucie Maszyn Matematycznych. Niektóre źródła podają, że była pomysłodawczynią założenia tej komórki związku. Od najmłodszych lat trenowała różne dyscypliny sportu, by ostatecznie związać się z górami – najpierw jako taterniczka, potem alpinistka, a wreszcie – himalaistka. Była orędowniczką kobiecego himalaizmu, wspierała kobiece ekspedycje i sama brała w nich udział - podkreślono w projekcie ustawy w sprawie ustanowienia roku 2022 rokiem Wandy Rutkiewicz
Wanda Rutkiewicz zaginęła 13 maja 1992 roku przy próbie zdobycia szczytu Kanczendzongi w Himalajach. Do dziś nie odnaleziono jej ciała.
Józef Wybicki
Józef Wybicki, jak podkreślają posłowie, jest jednym z najwybitniejszych przedstawicieli polskiego Oświecenia.
Sejm Rzeczypospolitej Polskiej świadom znaczenia dorobku Józefa Wybickiego, w tym jego
najważniejszego dzieła, które od 1927 roku jest hymnem Rzeczypospolitej Polskiej, ustanawia rok
2022 – Rokiem Józefa Wybickiego - czytamy w projekcie ustawy w sprawie ustanowienia roku 2022 Rokiem Józefa Wybickiego.
W 2022 roku przypadają następujące rocznice związane z Józefem Wybickim:
– 275. rocznica urodzin
– 225. rocznica napisania Pieśni Legionów Polskich we Włoszech
– 200. rocznica śmierci
– 95. rocznica ustanowienia pieśni „Jeszcze Polska nie zginęła” hymnem narodowym
Źródła
- www.ofeminin.pl,
- www.aps.edu.pl,
- www.lustrobiblioteki.pl,
- „Listy do Młodego Nauczyciela”, Wyd. Akademii Pedagogiki Specjalnej, 2002, cykl 1, s. 44.
- www.orka.sejm.gov.pl
- www.orka.sejm.gov.pl
