Odnaleziono najstarszy kamienny mur w Polsce
Wykopaliska w tym miejscu prowadzone są od lat 60. XX wieku, kiedy to na szczycie wzniesienia odkryto pozostałości osady z X wieku przed Chrystusem. Położone pod warstwą nowszych zabudowań stanowisko z roku 2010 dotychczas skupiało się wokół wioski datowanej na XVII wiek p.n.e. Zaczęte w sierpniu 2015 roku prace na stoku góry pozwoliły odkryć fragmenty kamiennych fortyfikacji obronnych. Rozmach, wykorzystanie do budowy kamienia oraz precyzja wykonania muru wskazują przynależność budowniczych do kręgu kultury śródziemnomorskiej.
Early Bronze Age stone architecture in the Polish Carpathians, or the remarkable discoveries made in Maszkowice in the...
Posted by Institute of Archaeology, Jagiellonian University (Cracow) on 9 września 2015
Mur o długości 120-140 metrów jest zaawansowaną technicznie konstrukcją z dokładnie ociosanych, sześciobocznych bloków piaskowca. Z powodu zniszczeń nie da się ustalić jakiej dokładnie był wysokości, jednak ilość budulca wskazuje, że mógł mierzyć nawet 3 metry. Czas jego powstania ustalono za pomocą metody radiowęglowej na lata 1750-1690 p.n.e. Kolejnym zachowanym elementem fortyfikacji jest brama wejściowa – szeroki na 130 cm korytarz wzmocniony płytami z piaskowca, prowadzący do wnętrza osady.
Początki pierwszego osadnictwa na Górze Zyndrama sięgają wczesnej epoki brązu. Jej mieszkańcy do polskich Karpat przybyli z terenów dzisiejszych Węgier. Wierzchołek wzniesienia został przez nich ścięty, tworząc płaski teren wielkości 0,5 ha, na którym zbudowano otoczoną murem wioskę, mogącą pomieścić około 200 osób. Zbudowanie zaawansowanych fortyfikacji zaraz po przybyciu wskazuje na dużą wiedzę przybyszów w zakresie architektury i obróbki kamienia. Na ziemiach polskich epoki brązu, gdzie dominowało budownictwo drewniane, nie jest znany drugi tak monumentalny przykład zabudowy kamiennej.
Styl architektoniczny osady w Maszkowicach jest właściwy dla ludów basenu Morza Śródziemnego, a na terenie wykopaliska znaleziono również tzw. idola wiolinowego – antropomorficzną figurkę żeńskiego bóstwa, masowo występującą na Bałkanach i w Grecji kultury mykeńskiej. Fortyfikacje na Górze Zyndrama są dotychczas najokazalszym świadectwem osadnictwa ludów południa na terenach dzisiejszej Polski.
Źródła: pasthorizonspr.com, archeo.uj.edu.pl.
Redakcja: Tomasz Leszkowicz
