Najlepsze życzenia dla Naczelnych Skautów Świata!
Robert Baden-Powell podczas pierwszego obozu skautowego na wyspie Brownsea (domena publiczna) Początki
Cofnijmy się do XIX wieku – 22 lutego 1857 roku przyszedł na świat Robert Baden-Powell. Odziedziczył po przodkach zamiłowanie do dzikiej przyrody, żądzę przygód i żywiołowy temperament, od najmłodszych lat pchający go w nieznane. Najpierw były to dzikie zakamarki Hyde Parku, później miejska dżungla, czyli londyńskie slumsy, a na końcu młodzieńczych lat – „afrykański busz”, czyli ogromny park otaczający Charterhouse College, do którego uczęszczał.
Zobacz także:
- Wojciech Śliwerski: Harcerstwo - najlepsza szkoła życia
- Żołnierz, który pozostał harcerzem – Andrzej Romocki „Morro”
Dzieciństwo spędzone w taki sposób wyostrzyło jego wyjątkowy zmysł obserwacji, wyćwiczyło dedukcję i spryt. Dzięki temu dostał się do angielskiej akademii wojskowej w Sandhurst, najstarszej i najbardziej cenionej w Anglii. Tak spełniło się jego marzenie o podróżach do dalekich krajów – przydzielono go do 13. pułku huzarów, który stacjonował w Indiach. Obserwacje i doświadczenie nabyte podczas wojskowej kariery wykorzystał później przy zakładaniu ruchu skautowego.
Niedługo po swoim przybyciu do Indii Baden-Powell dokonał pewnego odkrycia. Widząc, że Anglicy i Hindusi nie mogą się porozumieć, gromadził dzieci – synów i córki angielskich oficerów oraz tubylców – i zachęcał ich do wspólnego spędzania czasu. Zauważył, że rozumieli się o wiele lepiej niż dorośli, a odmienność kultury czy wierzeń nie była dla nich żadną przeszkodą. To odkrycie pomogło mu sformułować dewizę ruchu skautowego: równość i braterstwo wszystkich, bez względu na pochodzenie, religię czy rasę.
Olave Baden-Powell (domena publiczna) Podstawą jego metody wychowawczej był system małych grup, wykorzystany przez niego po raz pierwszy podczas szkolenia rekrutów. Na tym oparł później pedagogikę skautową. Przy patrzeniu na źródła, z których czerpał doświadczenie i które później wykorzystał przy tworzeniu ruchu młodzieżowego, nasuwają się wątpliwości. Przecież był żołnierzem, a swoje obserwacje i wnioski wyciągał w czasie pobytu na wojnie. Pierwotnie skautami nazwał specjalnie wyszkolonych zwiadowców. Później książka „Poradnik skautingu”, napisana dla celów wojskowego szkolenia, stała się bestsellerem wśród angielskiej młodzieży. Mimo obaw Baden-Powella nie zachęcała ona jednak młodych do wojny, ale do wykorzystywania jego wskazówek w grach na orientację, poznawaniu przyrody, biwakowaniu. To, co zaobserwował jako żołnierz, przekształcił i dostosował do metody wychowawczej skautingu. Wątpliwości szybko i bezsprzecznie się rozwiewają – doświadczenia wojenne wykorzystał do szerzenia idei pokoju i braterstwa z ogromnym sukcesem. Napisał kolejną książkę, tym razem przeznaczoną dla młodzieży – „Scouting for Boys”, która stała się bestsellerem nie tylko w Anglii, lecz także w innych krajach. Skauting zaczął się rozprzestrzeniać na skalę nieoczekiwaną nawet przez jego twórcę.
Skauci i Skautki
22 lutego 1889 roku urodziła się Olave St Clair – żona Baden-Powella. Przejęła ona organizację skautek, której pierwsze formy już na początku XX wieku utworzyła siostra twórcy ruchu, Agnes. Pod jej kierunkiem żeńska odmiana skautingu zaczęła nabierać kształtów i szybko rozprzestrzeniła się na inne kraje. W 1920 roku odbył się pierwszy międzynarodowy zlot skautów – Jamboree, na którym Baden-Powell został wybrany Naczelnym Skautem Świata. Jego żona otrzymała ten tytuł 10 lat później.
Robert Baden-Powell zmarł 8 stycznia 1941 roku. Tuż przed śmiercią napisał dwa listy – ostatnie przesłanie do skautek i skautów, w którym wzywał do braterstwa, służby bliźnim i szerzenia idei przyświecających skautingowi. Ostatnia informacja od Baden-Powella znajduje się na jego nagrobku. Wykuto na nim koło z punktem w środku. Jest to jeden z drogowskazów – pierwotnie posługiwały się nimi jego patrole zwiadowcze, a później wykorzystane zostały w skautingu. Znak na grobie informuje: Wykonałem swoje zadanie i poszedłem do domu.
Po jego śmierci Olave jeszcze przez wiele lat kontynuowała ich misję, podróżowała po świecie, szerzyła idee skautingu i działała jako Naczelna Skautka Świata. Zmarła 19 czerwca 1977 roku.
Modlitwa z 1929 roku ułożona na Dzień Myśli Braterskiej Dzień Myśli Braterskiej
Na 4. Międzynarodowej Konferencji Skautek i Przewodniczek w 1926 roku powstała idea ustanowienia dnia, w którym skauci na całym świecie obchodziliby swoje święto. Wybór daty nie był trudny. To 22 lutego, czyli dzień urodzin Roberta i Olave Baden-Powellów, został okrzyknięty Thinking Day. W 1999 roku nazwę zmieniono na World Thinking Day, aby podkreślić jego globalny charakter. Pierwotnie tę datę traktowano jako święto dziewcząt, jednak szybko do obchodów dołączyli także chłopcy. W Polsce znana jest jako Dzień Myśli Braterskiej. Już od 90 lat harcerze i skauci ze wszystkich organizacji składają sobie wtedy życzenia, spotykają się, organizują gry terenowe, ogniska. Przede wszystkim jednak przypominają całemu światu, jak wielu ich jest i jaką misją się kierują – szerzeniem pokoju i braterstwa.
Źródło: Walter Hansen, Wilk, który nigdy nie śpi, przeł. Danuta Borkowska, Warszawa, Wydawnictwo Prokop, 1992.
Redakcja: Agnieszka Woch
