Co wydarzyło się 12 stycznia?

Co wydarzyło się 12 stycznia? – zobacz też nasz wpis na kolejny dzień!

Święta na dziś: w Tanzanii obchodzone jest dzisiaj święto upamiętniające wybuch rewolucji na Zanzibarze w 1964 roku. Losy tej wyspy położonej przy brzegu wschodniej Afryki powiązane są blisko z historią... arabską. Pod koniec XVII wieku znalazła się ona we władaniu Omańczyków. W połowie XIX wieku to tutaj przeniósł się władca tego państwa położonego nad Morzem Arabskim, a jego synowie podzielili je na dwa sułtanaty – Omanu i Zanzibaru. Wyspa, słynąca z hodowli goździków i handlu niewolnikami, w epoce kolonialnej znalazła się pod panowaniem Brytyjczyków, którzy m.in. dla utrzymania władzy nad nią oddali Niemcom wyspę Helgoland. W 1963 roku wyspa uzyskała niepodległość. Rządzony przez sułtana kraj rozrywany był konfliktem między ludnością czarnoskórą i arabską. Tradycyjnie rządzący Zanzibarem Arabowie próbowali zachować władzę, jednak właśnie 12 stycznia 1964 roku wybuchła rewolucja, w której główną siłę stanowili zwolnieni niedawno murzyńscy policjanci. Sułtanat został obalony, a już w kwietniu wyspa zjednoczyła się z kontynentalną Tanganiką, tworząc współczesne państwo: Tanzanię.

Sylwetka: w nocy z 12 na 13 stycznia 1948 roku zginął Salomon Michoels – żydowski aktor i reżyser działający w ZSRR. Po wybuchu wojny z Niemcami wystąpił z poparciem dla reżimu radzieckiego, stając na czele Żydowskiego Komitetu Antyfaszystowskiego – międzynarodowej instytucji polityczno-propagandowej, zdobywającej wśród Żydów poparcie dla ZSRR i organizującej życie społeczno-kulturalne ludności żydowskiej w państwie radzieckim. Michoels był aktywnym działaczem Komitetu, jako jego reprezentant odbył liczne podróży po świecie, m.in. do USA na zaproszenie Alberta Einsteina. Po wojnie ŻKA brał udział w propagandzie na rzecz powstania państwa Izrael. Jego działalność skończyła się w 1948 roku, kiedy Stalin rozpoczął pierwszą falę powojennych czystek, w których ważną rolę grał wątek antysemicki. Komitet rozwiązano, jego działaczy oskarżono o sprzyjanie burżuazji, kosmopolityzm i nacjonalizm i skazano na śmierć bądź długoletnie uwięzienie. Salomon Michoels został zabity na rozkaz Stalina w Mińsku – funkcjonariusze aparatu bezpieczeństwa upozorowali jego śmierć na wypadek samochodowy.

Z archiwum Histmaga: 12 stycznia 1528 roku na króla Szwecji koronowano Gustawa I Wazę. Ten dziadek króla Polski Zygmunta III był pierwszym nowożytnym władcą Szwecji niezależnym od Duńczyków. To on położył podwaliny pod przyszłą XVII-wieczną siłę państwa szwedzkiego. Zapraszamy do lektury artykuły pt. „Gustaw Waza – twórca nowożytnej Szwecji” .

Muzyka w Histmag.org: 68 lat temu urodził się Andrzej Zaucha – jazz-popowy muzyk, wokalista i artysta kabaretowy. Występował z grupą Dżamble i Anawa, w 1980 roku rozpoczął karierę solową. Zasłynął wieloma piosenkami, m.in. „C'est la vie – Paryż z pocztówki”, „Bądź moim natchnieniem”, „Baw się lalkami” czy „Siódmy rok”. Zginął tragicznie 10 października 1991 roku. zastrzelony wraz z aktorką Zuzanną Leśniak przez jej zazdrosnego męża, francuskiego reżysera Yves'a Goulais. My przypominamy tymczasem największy hit tego artysty: utwór „Byłaś serca biciem”, którym podbił serca publiczności festiwalu w Opolu w 1988 roku:

Polecamy e-book Michała Gadzińskiego – „Tudorowie. Od Henryka VIII do Elżbiety”