A. Górski, J. Sokołowski „Masa” – „Masa o porachunkach polskiej mafii” – recenzja i ocena

Artur Górski jest dziennikarzem specjalizującym się w problematyce międzynarodowej przestępczości zorganizowanej. Do niedawna redaktor „Focusa Śledczego”, a obecnie redaktor „Focus Historia”. Jarosław Sokołowski ps. „Masa” to były gangster, jeden z najbardziej wpływowych członków tzw. grupy pruszkowskiej. Jego zeznania pogrążyły dawnych kompanów. To on jest narratorem bestsellerowych pozycji pt. Masa o kobietach polskiej mafii oraz Masa o pieniądzach polskiej mafii. Trzecia część spowiedzi Masy dotyczy porachunków mafijnych, które często przerastają wyobraźnię scenarzystów filmów gangsterskich.

Na książkę składa się słowo wstępne od autorów, prolog, w którym przybliżono dwie historie i dwa przykłady mafijnej zemsty za zdradę kompanów oraz przywłaszczenie pieniędzy. Te dwie egzemplifikacje postępowania w przestępczym światku, jak u Hitchcocka budują niesamowite napięcie, potęgowane później kolejnymi mrocznymi historiami. 23 rozdziały, na które głównie składają się rozmowy autorów książki, wprowadzają czytelnika w szczegóły gangsterskiej vendetty. Na końcu publikacji znajdziemy zaś Gangsterską galerię według Masy, czyli krótki, subiektywny opis najważniejszych przedstawicieli polskiej mafii ułożony alfabetycznie. Dzięki temu łatwiej odnaleźć się w mnogości imion i pseudonimów przestawionych w opowieściach.

W swoich aż do bólu szczerych wspomnieniach Masa nie próbuje się tłumaczyć. Nie pragnie wybielić swoich win. Nie prosi nas o rozgrzeszenie i przyjęcie z otwartymi ramionami do kręgu nawróconych grzeszników. Sam we wstępie stwierdza:

Po lekturze niniejszej książki uświadomicie sobie, jak wielką sztuką było uszanowanie piątego przykazania. Bo w drugiej połowie lat 90. zabijanie stało się czymś tak powszechnym, tak normalnym i akceptowanym (oczywiście w zorganizowanej strukturze przestępczej), że nikt nie przejmował się śmiercią drugiego człowieka. Ba, zleceniodawcy całkiem chętnie organizowali stypy na cześć odpalonych wrogów, wznosząc toasty za... ich zdrowie na tamtym świecie... (s. 7)

Może dziwić, że recenzja tej książki znajduje się na portalu historycznym. Czy komuś coś się nie pomyliło? Otóż nie. O porachunkach polskiej mafii pokazuje mechanizmy funkcjonowania najsłynniejszych grup przestępczych w powojennej historii Polski. Ujawnia jakimi zasadami się kierowali i dlaczego w ogóle (i przez kogo) zostali powołani do życia. Czy tego chcemy, czy nie to jednak część polskiej historii najnowszej.

Chociaż jest to książka dwóch autorów to jednak Artur Górski został zdominowany przez Jarosława Sokołowskiego vel Masę. On tu jest przede wszystkim narratorem, a nawet często on tylko prowadzi rozmowę ze swoimi dawnymi kompanami. I cieszy mnie ten fakt, bo jednak chcemy słyszeć przeżycia tego, który był naocznym uczestnikiem z „licencją na zabijanie”. A przed autorską pokorą Górskiego należy chylić czoła.

O porachunkach... przedstawia najbrutalniejsze historie z cyklu, ale oddaje zapewne kwintesencję działalności, budzącej grozę pruszkowskiej mafii. Nie jest to książka do poczytania przed snem. Nie napawa również optymizmem zwolenników dobra istniejącego w człowieku. Pokazuje ludzkie zachowania, wybory oraz mechanizmy działania w przestępczej machinie, w której zabija się lub samemu się ginie.