Zmarł prof. Gerard Labuda
Profesor Gerard Labuda (źródło: strona Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk). Urodził się 28 grudnia 1916 r. w Nowej Hucie koło Kartuz na Kaszubach. Uczęszczał do gimnazjum klasycznego w Wejherowie, a w 1936 r. rozpoczął studia na Uniwersytecie Poznańskim. Był uczniem profesorów: Kazimierza Tymienieckiego i Józefa Widajewicza. Publikował już w czasie studiów, był także stypendystą szwedzkiego uniwersytetu w Lund. Studia przerwała mu wojna, kontynuował je na tajnym Uniwersytecie Ziem Zachodnich w Warszawie. W 1943 r. uzyskał tytuł magistra, a rok później doktoryzował się na podstawie opublikowanych wcześniej prac. Jeszcze w czasie wojny wykładał w filii Uniwersytetu Ziem Zachodnich w Kielcach. W 1946 r. na podstawie rozprawy Studia nad początkiem państwa polskiego habilitował się na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Poznańskiego.
Przez większość swojej kariery naukowej pracował jako profesor na Uniwersytecie Poznańskim (profesor nadzwyczajny od 1950 r., profesor zwyczajny od 1956 r.). Od 1953 r. pracował także w Instytucie Historii PAN (kierownik Zakładu Historii Pomorza). Związany był również z Instytutem Zachodnim w Poznaniu oraz Poznańskim Towarzystwem Przyjaciół Nauk, a w latach 1962– 1965 pełnił funkcję rektora Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. W związku z zaangażowaniem jego synów w wydarzenia marcowe 1968 r. i poparciem, jakie im udzielił, został w 1970 r. usunięty z funkcji wykładowcy UAM – pozwolono mu przejść na bezterminowy urlop bezpłatny, dzięki czemu zachował tytuł profesora oraz możliwość kierowania swoim zakładem. Pozostawiono mu możliwość pracy w Polskiej Akademii Nauk, której członkiem rzeczywistym był od 1966 r. W latach 1972-1980 był prezesem Oddziału Poznańskiego PAN, a w latach 1984-1989 wiceprezesem Akademii. W roku 1989 został prezesem reaktywowanej Polskiej Akademii Umiejętności (od 1994 r. prezes honorowy).
Zainteresowania badawcze prof. Labudy były niezwykle szerokie, zajmował się m.in. początkami państwa polskiego, historią Słowiańszczyzny oraz Pomorza. Opublikował łącznie ok. 2000 prac, w tym 30 książek i kilkaset artykułów i rozpraw. Do jego najważniejszych prac należą m.in. książki:
- Studia nad początkami państwa polskiego, Kraków 1946.
- Państwo Samona, Kraków 1949.
- Fragmenty dziejów Słowiańszczyzny Zachodniej, t. 1-3, Poznań 1960, 1964, 1975.
- Dzieje Zakonu Krzyżackiego w Prusach. Gospodarka-Społeczeństwo-Państwo-Ideologia (wraz z Marianem Biskupem), Gdańsk 1986,
- Kaszubi i ich dzieje, Gdańsk 1996,
- Mieszko I, Wrocław 2002.
- Historia Kaszubów w dziejach Pomorza t.1 Czasy średniowieczne, Gdańsk 2006.
- Mieszko II. Król Polski (1025-1034), Poznań 2008
- Rozważania nad teorią i historią kultury i cywilizacji, Poznań 2008.
Był redaktorem Słownika starożytności słowiańskich, „Studiów Źródłoznawczych”, „Roczników Historycznych” oraz Historii dyplomacji polskiej. Zajmował się także edycją źródeł (w tym skandynawskich i anglosaskich) do historii Słowiańszczyzny.
Wypromował ponad 100 magistrów i kilkudziesięciu doktorów, będąc tym samym twórcą poznańskiej szkoły mediewistycznej. Został odznaczony m.in. Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą, Krzyżem Komandorskim, Oficerskim i Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Orderem Sztandaru Pracy I klasy. Uzyskał tytuły doktora honoris causa Uniwersytetu Gdańskiego (1986 r.), UMK (1993 r.), Uniwersytetu Jagiellońskiego (1995 r.), Warszawskiego (1996 r.), oraz Szczecińskiego (2003 r.). 28 czerwca 1994 r. przyznano mu tytuł Honorowego Obywatela Miasta Gdańska, a 5 lipca 2007 r. Honorowego Obywatela Miasta Szczecina.
Źródło: poznan.gazeta.pl, Józef Dobosz, Profesor dr hab. Gerard Labuda
