„Zagłada domu Trynczerów” - spotkanie promocyjne

Książka dwojga autorów, Tadeusza Markiela i Aliny Skibińskiej, poświęcona jest wojennym losom polskiej i żydowskiej społeczności wsi Gniewczyna, gmina Tryńcza, powiat Przeworsk (dziś woj. Podkarpackie).

W Gniewczynie mieszkało od dawien dawna kilka rodzin żydowskich. Przed II wojną światową ich kontakty z chrześcijańskim otoczeniem układały się poprawnie, choć nie były przyjacielskie. Na próbę wystawiono je, gdy nadszedł rok 1942, początek Akcji Reinhard – wyniszczenia wszystkich Żydów w Generalnym Gubernatorstwie.

Tadeusz Markiel był wówczas trzynastoletnim chłopcem i świadkiem wstrząsających wydarzeń, które rozegrały się we wsi przy współudziale jej polskich mieszkańców oraz ukraińskich żandarmów. Po latach opisał to, co widział oraz swoje przeżycia w niezwykle szczegółowej i poruszającej relacji opublikowanej przez miesięcznik „Znak”. O niej to Dariusz Libionka pisał: Świadectwo spisane przez Tadeusza Markiela należy do najbardziej poruszających dokumentów autobiograficznych, z jakimi zetknąłem się, badając stosunki polsko-żydowskie, jakie istniały w okresie niemieckiej okupacji na polskiej prowincji.

Książka „Jakie to ma znaczenie, czy zrobili to z chciwości. Zagłada domu Trynczerów” zawiera rozszerzoną wersję relacji Tadeusz Markiela oraz opracowanie historyczne tych wydarzeń przygotowane przez Alinę Skibińską, członka Centrum Badań nad Zagładą Żydów IFiS PAN oraz przedstawiciela the United States Holocaust Memorial Museum w Polsce. Analiza historyczna pokazuje, że relacja naocznego świadka jest prawdziwa niemal we wszystkich szczegółach. Dodatkowe źródła służą natomiast jej uzupełnieniu o fakty ważne dla zrozumienia tego, co się wydarzyło na polskiej prowincji podczas wojny.

Tragedie, które miały miejsce w Gniewczynie nie były jednostkowymi i wyjątkowymi epizodami, ale różnią się od innych podobnych im wydarzeń tym, że zostały głęboko i na zawsze zapamiętane i opisane przez ich świadka, Tadeusza Markiela.

Spotkanie odbędzie się w Warszawie 13 stycznia o godz. 19.00, w Centrum Kultury Nowy Wspaniały Świat, ul. Nowy Świat 64.