Yuval Noah Harari – „Sapiens. Od zwierząt do bogów” – recenzja i ocena
Yuval Noah Harari – „Sapiens. Od zwierząt do bogów” – recenzja i ocena
Yuval Noah Harari jest izraelskim historykiem i profesorem na Wydziale Historii Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie. Dwukrotny zdobywca nagrody Polonsky Prize for Creativity and Originality za kreatywność i oryginalność w dyscyplinach humanistycznych (w roku 2009 oraz 2012). Jego zainteresowania oraz badania koncentrują się głównie wokół człowieka (Homo Sapiens) oraz tego w jaki sposób osiągnął on obecny stan i jaka czeka go przyszłość. Zagadnienia poruszane wokół gatunku Homo Sapiens opierają się przede wszystkim na historii oraz biologii (głównie relacji łączącej ludzi ze zwierzętami), a także strukturach politycznych, ekonomicznych czy religijnych.
Książka porusza kwestie związane zarówno z człowiekiem żyjącym kilkaset tysięcy lat temu, jak i tym funkcjonującym kilkanaście tysięcy wstecz aż do dzisiaj. Autor przekazuje wiedzę o ewolucji gatunku ludzkiego, skupiając się na jej cechach biologicznych, fizycznych, ale przede wszystkim kulturowych. Ukazuje niekiedy brutalną i bolesną prawdę o ludzkiej agresji w przeszłości. Jak to się stało, że współczesny człowiek potrafi żyć w metropolii zamieszkanej przez kilka milionów zupełnie nieznanych sobie ludzi, podczas gdy dwanaście tysięcy lat temu grupy łowiecko-zbierackie liczyły zaledwie 100-150 osób? Na te i wiele innych pytań znajdziecie odpowiedzi właśnie w książce,,Sapiens. Od zwierząt do bogów”.
Publikacja podzielona została na cztery główne rozdziały, w których opisane są najważniejsze zagadnienia mające wpływ na to, kim dzisiaj jesteśmy. Rozdział pierwszy przybliży nam ewolucję od australopiteków do gatunku homo, a także najistotniejsze momenty z życia naszych przodków, takie jak,,wyjście z Afryki” oraz funkcjonowanie w środowisku grup zbieracko-łowieckich. Rozdział drugi ukazuje kolejny przełomowy moment, jakim niewątpliwie była rewolucja agrarna w neolicie oraz faktyczne jej skutki. Dar od Boga czy największe oszustwo w historii? W kolejnym rozdziale autor przenosi nas w czasy nam bliższe i opowiada o zjednoczeniu ludzkości i harmonijnym życiu w społeczeństwie. Jakie struktury miały największy wpływ na powstanie globalnego imperium? Pieniądze, religia i władza? Wszystkie te informacje mają przygotować nas na zetknięcie się z rewolucja naukową, która na dobre ukształtowała nasze,,wygodne” współczesne życie.
Najważniejszym walorem książki jest bezspornie treść merytoryczna. Autor przeprowadził bogatą kwerendę źródłową, co potwierdza obszerna bibliografia. Ze względu na tematykę i niekiedy niejasną historię dziejów przed naszą erą obawiałam się kreowania przeszłości bez odpowiednich podstaw źródłowych przez autora, ale tak się nie stało. Wiedza zawarta w książce jest uniwersalna, stąd ta publikacja zaciekawi nie tylko miłośnika antropologii, biologii czy historii.
W książce powinno znaleźć się więcej źródeł archeologicznych, które z pewnością nie zmieniłyby stanu merytorycznego książki, jednak zwizualizowałyby Czytelnikowi informacje w niej zawarte. Sam wydruk książki nie należy do atrakcyjnych. Szary papier oraz czarno-białe ilustracje nie wzbogacają wyglądu książki. Jednakże ogromny plus za duże litery, dzięki czemu treść czyta się szybko i wygodnie.
Niewątpliwie książkę,,Sapiens. Od zwierząt do bogów” można określić, jako,,lżejszy tematycznie” podręcznik, który porusza kilka ważnych płaszczyzn, takich jak: życie dawnych form ludzkich w świetle archeologii, struktury władzy starożytnej według historyków, pierwsze organizmy ludzkie badane pod kątem biologicznym, a także zawiłe kwestie religijne ważne dla religioznawców.
Niemniej nie zawęziłabym polecenia tej książki do wspomnianej grupy odbiorców. Publikacja jest zdecydowanie dla każdego, być może szczególnie dla młodzieży, gdyż wiedza prezentowana w książce nie jest wystarczająco popularyzowana w szkołach. Jednak każdy zainteresowany może pełnymi garściami zaczerpnąć fascynującą wiedzę o nas samych.
