Wyjątkowe znalezisko na Zamku Królewskim. Historycy odkryli dokument z 1627 roku

Instrukcja generalna nie tylko określała cele misji nuncjusza, ale zawierała także szczegółowe informacje o polityce, geografii oraz sytuacji społecznej i religijnej Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Poruszała m.in. temat sukcesji tronu, polityki międzynarodowej i stosunków wyznaniowych. Ukazywała polityczne, religijne i społeczne uwarunkowania XVII-wiecznej Polski, ale także rolę, jaką  odgrywała ona wówczas w Europie.

W dokumencie widać choćby ślady papieskiego poparcia dla Władysława IV Wazy już w 1627 roku, co wcześniej pozostawało nieznanym faktem. Dodatkowo przedstawia on papieskie spojrzenie na kluczowe momenty w historii Polski, takie jak jej wojna ze Szwecją czy dylematy dotyczące sukcesji w ostatnich latach panowania Zygmunta III Wazy.

Dokument zawiera cztery kluczowe elementy: adres (nagłówek), preambułę (uzasadnienie wyznaczenia nuncjusza), część zasadniczą (opis Polski w 1627 roku) oraz część końcową (tzw. eschatokoł). Zdaniem dr. Pawła Dudy z Uniwersytetu Śląskiego, który analizował treść dokumentu, największą wartość poznawczą może mieć jego trzecia część zawierająca kluczowe informacje na temat tego, w jaki sposób papiestwo postrzegało Rzeczpospolitą w XVII wieku.

Dokument uznany za zaginiony

Dotychczas historycy uważali, że instrukcja generalna dla Antonia Santa Croce zaginęła lub w ogóle nie powstała. Okazało się, że nic bardziej mylnego. Pierwotnie znajdowała się ona w rzymskim Archivio di Stato, gdzie była przechowywana przez rodzinę Santa Croce. Nie wiadomo, w jaki sposób trafiła do Polski. Pracownicy Zamku Królewskiego uważają, że dokument mógł zostać kupiony na aukcji i trafić do kolekcji Tomasza Niewodniczańskiego.

Prawdziwość znaleziska potwierdzili dr Paweł Duda z Uniwersytetu Śląskiego oraz dr hab. Henryk Litwin, profesor Uniwersytetu Warszawskiego. Obecnie pracują oni nad szczegółową analizą dokumentu i jego treści.

Jak pisze Zamek Królewski w informacji prasowej:

odnalezienie instrukcji Santa Croce w Warszawie to nie tylko cenne odkrycie archiwalne, ale także fascynująca zagadka, która może otworzyć nowe możliwości badawcze w zakresie XVII-wiecznej dyplomacji papieskiej i historii Polski.

Polecamy e-book Kacpra Walczaka pt. „Cywilizacja śmierci. Rosyjski kolonializm na Wschodzie”:

Źródło:

materiały prasowe, https://www.zamek-krolewski.pl