We Francji zniesiono XIX-wieczny delikt obrazy głowy państwa

Nicolas Sarkozy (fot. World Economic Forum , opublikowano na licencji Creative Commons Attribution-Share Alike 2.0 Generic).

Delikt obrazy głowy państwa został zniesiony przez niższą izbę Parlamentu francuskiego ([l'Assemblée nationale]) już w maju tego roku, jednak postanowienie to ukonstytuowało się ostatecznie dopiero w czwartek, wraz z głosowaniem przeprowadzonym w izbie wyższej. Wszystko to w związku z chęcią dostosowania się do wymagań Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (ETPC), który w marcu bieżącego roku potępił naruszające wolność jednostki postanowienie jednego z francuskich sądów.

Zdaniem ETPC ukarany za obrazę głowy państwa mężczyzna poniósł niewspółmierną do swego czynu karę (30 euro). Skazano go za użycie pod adresem ówczesnego prezydenta Nicolasa Sarkozy'ego słów casse-toi, pauvre con (Éric Azan proponuje tłumaczenie zwrotu na polskie „Spieprzaj dziadu”), którymi nawiązywał do wypowiedzi samego Sarkozy'ego z 2008 r.

Były prezydent użył tego wyrażenia w celu skomentowania zachowania obywatela, który nie chciał mu podać ręki. Casse-toi, pauvre con stało się niezwykle popularnym hasłem na terenie całej Francji - można je było zobaczyć na ulotkach, koszulkach czy transparentach. Odbiło się także głębokim echem w zagranicznej prasie (m.in. niemieckiej, włoskiej, angielskiej), która z myślą o swoich czytelnikach również dokonała tłumaczenia zwrotu.

Zniesiony przepis prawny znajdował się w ustawie o wolności prasy z 1881 r., uznawanej w swoim czasie za niezwykle postępowe dzieło prawodawstwa francuskiego. Wpisując się w ducha III Republiki Francuskiej, zapewniała ona wolność słowa poprzez wyraźne wskazanie penalizowanych czynów. Wymieniono w niej kilka deliktów, których naruszenie groziło karą pozbawienia wolności, następnie zamienionej na karę grzywny. Poza zniesionym w czwartek przestępstwem istniały też m.in. zapisy dotyczące obrazy głów innych państw jak i szefów ich rządów (zniesione w 2004 r.).

Źródła: bbc.co.uk, huffingtonpost.fr, lemonde.fr (1, 2), lepoint.fr, lci.tf1.fr.

Zobacz też:

• Francuscy przywódcy – sylwetki
• Mitterrand i Hollande: François I i François II?
• „Ochrona pamięci” czy „zamach na wolność słowa”? Francuska debata na temat ustawy o ludobójstwie Ormian
• Ochrona pamięci Marszałka, czyli spór o obwarzanka
• Trzynastowieczne prawo regulujące wagę chleba zniesione

Redakcja: Tomasz Leszkowicz