W 2024 r. pierwsze polskie wykopaliska w Indiach; cel: starożytny port międzykontynentalny

opublikowano: 2023-05-31, 19:37
wszelkie prawa zastrzeżone
Starożytny międzykontynentalny port przeładunkowy, zapewne starożytne Muziris w dzisiejszych Indiach, z którego wysyłano statkami produkty do Europy przez m.in. Egipt już ponad 2 tys. lat temu, będzie celem prac polskich archeologów. Badania ruszą w marcu przyszłego roku.
reklama
Muziris w Tabula Peutingeriana

Naukowcy przypuszczają, że pod współczesną wsią Pattanam znajdują się relikty północnej części starożytnego portu Muziris. Było to najważniejsze założenie tego typu w regionie Limyrike, o którym pisali nawet rzymscy pisarze, m.in. Pliniusz Starszy. Pattanam położone jest w południowo-zachodnich Indiach, dziś kilka kilometrów od linii brzegowej Morza Arabskiego, czyli części Oceanu Indyjskiego.

Będzie to pierwszy polski projekt wykopaliskowy w Indiach - powiedział PAP szef misji dr Marek Woźniak z Instytutu Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN.

Zwrócił uwagę na to, że kilka lat temu w Soparze na przedmieściach Mumbaju naukowcy znad Wisły wykonali badania rozpoznawcze, ale mimo bardzo obiecujących efektów nie uzyskały wsparcia z instytucji naukowych i nie zakończyły się one pracami wykopaliskowymi.

Dr Woźniak zapytany o to, skąd pomysł na badania w Indiach powiedział, że od wielu lat jest członkiem misji archeologicznej w Egipcie w Berenike nad Morzem Czerwonym. Miasto założył w III wieku p.n.e. faraon Ptolemeusz II.

W Berenike odpowiadam za badania hellenistycznej fazy funkcjonowania miasta (k. IV w. p.n.e. do podboju rzymskiego na przełomie er - przyp. PAP), a to właśnie w okresie hellenistycznym najszybciej rozszerzały się międzykontynentalne kontakty Berenike, osiągając finalnie także Indie - dodał dr Woźniak.

W pierwszych wiekach naszej ery Rzymianie, którzy przejęli władzę nad Egiptem, uczynili z Berenike ważnym punktem w handlu transoceanicznym łączącym Czarną Afrykę, Bliski Wschód i Indie.

O handlu indo-rzymskim wiemy już bardzo dużo. Jednak o tych hellenistycznych, czyli wcześniejszych kontaktach - ciągle prawie nic, zwłaszcza jeśli chodzi o Indie środkowe i południowe. To chyba najbardziej frapujące zagadnienie w tej dziedzinie badań naukowych - podkreślił.

Dr Woźniak powiedział, że interesują go punkty i strefy kontaktów pomiędzy bardzo różniącymi się kulturami oraz efekty tych interakcji.

W przypadku kontaktów indo-hellenistycznych i indo-rzymskich mamy do czynienia ze zjawiskami nie dość, że niezwykle ciekawymi, to o ogromnej wadze dla historii ludzkości, bardzo przypominającymi dzisiejszy, coraz mniejszy i bardziej zglobalizowany świat. Może z ich badania moglibyśmy się czegoś nauczyć? - zastanawia się naukowiec.

Dlatego, jak zaznaczył, nawiązanie do wykopalisk w Berenike jest oczywiste i to one zainspirowały go do nawiązania współpracy z badaczami indyjskimi.

reklama
Prowadząc prace w portach na obydwu końcach zachodniej części morskiego szlaku przyprawowego, zyskujemy dla polskiej nauki niesamowitą możliwość włączenia się w nurt badań nad starożytną globalizacją handlową, jednym z największych osiągnięć ludzkiej historii, dyplomacji i ekonomii - podkreślił.

Archeolog zwrócił uwagę, że ten szlak - łączący Indie, Bliski Wschód, Egipt i Europę, odgrywał dużą rolę również w późniejszych stuleciach.

To tym szlakiem, poza rzymskimi kupcami do Indii dotarł apostoł Tomasz, który najprawdopodobniej wypłynął z Berenike a przybił właśnie do Muziris, jako pierwszy przywożąc na subkontynent chrześcijaństwo - przypomniał.

Naukowcy chcą m.in. zrekonstruować architekturę starożytnego miasta Muziris. Będą też badać jego ekonomiczne, logistyczne i polityczne powiązania z innymi portami i ośrodkami regionu.

Jak opisał naukowiec, w Pattanam już odkryto w czasie wcześniejszych badań ogromną ilość śladów kontaktów z grecko-rzymskim Śródziemnomorzem i hellenistyczno-partyjskim Bliskim Wschodem.

Z prowadzonych tu dotychczas wykopalisk pochodzą tysiące fragmentów rzymskich amfor i ceramiki stołowej (tzw. terra sigillata), szklanych, często bardzo luksusowych naczyń produkowanych w rzymskim Egipcie. Z kolei z regionu, w którym znajduje się port i położonego po sąsiedzku stanu Tamil Nadu znane są tysiące, jeśli nie dziesiątki tysięcy złotych i srebrnych rzymskich monet - opisał dr Woźniak.

Program badań pomyślany jest jednak szerzej. Polscy naukowcy wraz z badaczami z indyjskiej PAMA w Kerali planują oprócz wykopalisk wziąć udział w badaniach rozpoznawczych w - jak uważa dr Woźniak - niemal niezbadanym regionie zachodnich pogórzy Ghatów Południowych nazywanych czasami „Wzgórzami Kardamonowymi”.

To tam znajdowały się źródła wszystkich towarów, które rzymscy kupcy przywozili z Kerali i tamtędy biegł jeden z ważnych szlaków lądowych łączący zachodnie i wschodnie wybrzeże Południowych Indii - wskazał.

Pierwszy sezon badań wykopaliskowych w Pattanam rozpocznie się w marcu 2024 r. Natomiast badania rozpoznawcze - jesienią tego roku.

Źródło: naukawpolsce.pap.pl, autor: Nauka w Polsce, Szymon Zdziebłowski

Polecamy e-book: „Czerwone mundury. Armia Brytyjska w czasach wojny o niepodległość USA”

Michał Rastaszański
„Czerwone mundury. Armia Brytyjska w czasach wojny o niepodległość USA”
cena:
Wydawca:
PROMOHISTORIA [Histmag.org]
Liczba stron:
89
Format ebooków:
PDF, EPUB, MOBI (bez DRM i innych zabezpieczeń)
ISBN:
978-83-65156-59-4
reklama
Komentarze
o autorze
Nauka w Polsce
Powyższy materiał jest przedrukiem z serwisu internetowego „Nauka w Polsce” współtworzonego przez Polską Agencję Prasową i Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Publikacji dokonano na zasadach określonych przez PAP S.A.

Zamów newsletter

Zapisz się, aby otrzymywać przegląd najciekawszych tekstów prosto do skrzynki mailowej. Tylko wartościowe treści, zawsze za darmo.

Zamawiając newsletter, wyrażasz zgodę na użycie adresu e-mail w celu świadczenia usługi. Usługę możesz w każdej chwili anulować, instrukcję znajdziesz w newsletterze.
© 2001-2024 Promohistoria. Wszelkie prawa zastrzeżone