VI Festiwal Kultury Żydowskiej „Warszawa Singera”
Pierwszy Festiwal Kultury Żydowskiej „Warszawa Singera” odbył się w 100. rocznicę urodzin znakomitego pisarza żydowskiego. Międzynarodowa kariera Isaaca Bashevisa Singera rozpoczęła się w Warszawie, która była jego wielką miłością. Stąd związanie festiwalu z tym właśnie miastem.
WYBRANE WYDARZENIA:
Niedziela 30 sierpnia
Godz. 13.00
ŻYDOWSKI SALON LITERACKI: spotkanie z Bellą Szwarcman-Czarnotą, autorką książki „Znalazłam wczorajszy dzień. Moja osobista tradycja żydowska”
Miejsce: Klub Mamele, Pl. Grzybowski 12/16
Godz 14.30
„Żydowskie święta jesienne w sztuce” - wykład Moniki Krajewskiej.
Miejsce: Austriackie Forum Kultury, ul. Próżna 8
Rosz Haszana, Jom Kippur, Sukot i Simchat Tora to święta o bardzo różnej temperaturze emocjonalnej. Opowieść o tym, co oznaczają i jak są obchodzone Monika Krajewska zilustruje przykładami malarstwa i przedmiotów obrzędowych, które są z nimi związane.
Godz. 15.00
DYSKUSYJNY KLUB FILMOWY FUNDACJI SHALOM: „Po-lin. Okruchy pamięci”
Miejsce: Klub Mamele, Pl. Grzybowski 12/16
Wstęp po potwierdzeniu obecności, tel. +48 620 55 85 lub +48 652 16 48.
Unikalne archiwalia pokazują świat, którego już nie ma: przedwojenną Polskę, w której współistniały dwie kultury - żydowska i polska. Po-lin to w języku hebrajskim nazwa Polski. Słowa te, oznaczające „tu zamieszkamy”, według legendy zostały wypowiedziane przez przybywających do naszego kraju Żydów, którzy uciekali z Niemiec. Film oparty jest na materiałach archiwalnych. Autorami tych unikalnych nagrań byli Żydzi, którzy wyemigrowali do USA, ale w latach trzydziestych XX wieku przyjeżdżali do Polski, by odwiedzić swoich krewnych. Te amatorskie filmy pokazują codzienne życie Żydów w przedwojennej Polsce, ocalając kawałek historii, która minęła bezpowrotnie po wrześniu 1939 roku.
Godz. 17.30
Inauguracja projektu „Pamięć kamienic”
Miejsce: Lokale przy ul. Próżnej 7/9
Instalacje czynne codziennie do 6 września w godz. 14.00-20.00
Miejsce w którym odbywa się wystawa, to opuszczone kamienice na ulicy Próżnej, jedynej ocalałej z żydowskiego getta uliczce Warszawy. Zamierzeniem Projektu jest pokazanie jak najnowszy język sztuki potrafi odnieść się do dramaturgii tego miejsca, tak bardzo związanego z polsko-żydowską historią.
Godz. 18.30
KLUB MIŁOŚNIKÓW KULTURY ŻYDOWSKIEJ: „Obraz życia Żydów warszawskich w fotografii przedwojennej” – wykład Małgorzaty Sikorskiej
Miejsce: Restauracja Próżna-Hoiz, ul. Próżna 14
Wykład będzie miał formę „słownej wędrówki” po przedwojennej dzielnicy żydowskiej: ulicy Dzikiej, Nalewkami, Pańskiej, Twardej, Zielnej, Żabiej, Grzybowskiej, placem Grzybowskim. Wędrówce tej, obok ocalałych i zachowanych fotografii będą towarzyszyć będą fragmenty wspomnień a także ciekawostki wynalezione w ówczesnej prasie warszawskiej.
Poniedziałek 31 sierpnia
Godz. 17.00
KLUB MIŁOŚNIKÓW KULTURY ŻYDOWSKIEJ: „Moda żydowska w latach 30. XX wieku na podstawie magazynów pisanych w jęz. jidysz” – wykład Agaty Kondrat
Miejsce: Restauracja Próżna-Hoiz, ul. Próżna 14
Podczas wykładu podjęta zostanie próba odpowiedzi na pytanie, czy usprawiedliwione jest mówienie o modzie „żydowskiej”. Omówione zostanie również w jaki sposób moda polska (europejska), wpływała na chcących uchodzić za modnych Żydów.
Godz. 17.00
„Mój Muranów” - Dyskusja z udziałem socjologów, historyków, antropologów kultury dotyczyć będzie postrzegania Muranowa oczami jego mieszkańców (dawnych i obecnych).
Wtorek 1 września
Godz. 17.00
KLUB MIŁOŚNIKÓW KULTURY ŻYDOWSKIEJ: „Między mitologizacją a realistycznym ukazaniem sztetl w literaturze jidysz” – wykład Marzeny Szugiero.
Miejsce: Restauracja Próżna-Hoiz, ul. Próżna 14.
Szalom Asz w kolejnych miniaturach Miasteczka przedstawia shtetl jako matecznik żydowskiej kultury. Autor odmalowuje świat zaklęty w pradawnym rytuale, rzeczywistość na poły magiczną. Na ile jednak ta wizja jest reprezentatywna dla literatury jidysz? Wszakże wielu autorów opowiadań, utworów scenicznych i pamiętników obiera zupełnie inne strategie mówienia o żydowskości, rozumianej przede wszystkim jako wzorzec kulturowy. Według nich, shtetl to świat zmurszały, a ludzie w nim żyjący – okaleczeni przez instytucje kulturowego getta – nie są w stanie sprostać wyzwaniom nowoczesności.
Środa 2 września
Godz. 15.00
Zwiedzanie z przewodnikiem Żydowskiego Instytutu Historycznego im. Emanuela Ringelbluma.
Miejsce: Żydowski Instytut Historyczny, ul. Tłomackie 3/5.
Godz. 17.00
KLUB MIŁOŚNIKÓW KULTURY ŻYDOWSKIEJ: „Na tropie zaginionego żydowskiego etnografa. Casus Daniela Fajnsteina” - wykład dr Anny Engelking (UW) i Karoliny Szymaniak (UJ).
Miejsce: Restauracja Próżna-Hoiz, ul. Próżna 14
Daniel Fajnsztejn jest bez wątpienia postacią fascynującą, acz nieznaną. Doktor etnologii badający symbole płodności w obrzędowości ludu polskiego oraz potwory fantastyczne w wierzeniach i mitach.Podczas wykładu zostanie przedstawiona nie tylko jego sylwetka i prace, ale niemal detektywistyczna historia poszukiwania śladów życia badacza, która kończy się odnalezieniem jego rodziny w Polsce i Izraelu.
Godz. 18.00
„Śpiew, płacz i modlitwy kobiet biblijnych” - wykład prowadzi Bella Szwarcman-Czarnota
Miejsce: Austriackie Forum Kultury, ul. Próżna 8
Panuje przekonanie, że kobiety w Biblii zajmują niewielką przestrzeń. To prawda, że niewiele mówią. Jednak to, co mówią, bywa bardzo znamienne. Ale też mają inne formy obecności – niekoniecznie mniej ważne czy wartościowe, tylko my nauczyliśmy się cenić działania bardziej niż łzy, modlitwy czy śpiew. Spróbujmy jednak spojrzeć, jak i co wyrażały kobiety w ten właśnie sposób, a przekonamy się, jaką w istocie potęgą dysponowały. Wystarczy tylko jeszcze raz przeczytać ich historie wraz z komentarzami.
Godz. 19.30
„Zasady Tory a świat współczesny” - wykład Rabina Shaloma Stamblera.
Miejsce: Austriackie forum kultury, ul. Próżna 8
Rabin Szalom Ber Stambler - przywódca Chabad Lubawicz Polska, wspólnoty, która krzewi judaizm na całym świecie. Podczas wykładu Rabin opowie, jak pogodzić wielowiekową tradycję judaistyczną z wymogami współczesnego świata.
Czwartek 3 września
Godz. 18.30
„Czy można znaleźć rodzinę 60 lat po Holokauście?” - spotkanie prowadzą Anna Przybyszewska i Yale Reisner.
Miejsce: Austriackie Forum Kultury, ul. Próżna 8.
Anna Przybyszewska i Yale Reisner opowiedzą o poszukiwaniach rodzin.
Godz. 19.00
DYSKUSYJNY KLUB FILMOWY FUNDACJI SHALOM: „Walc z Bashirem”
Miejsce: Klub Mamele, Pl. Grzybowski 12/16.
Wstęp po potwierdzeniu obecności, tel. +48 22 620 55 85; +48 22 652 16 48
Piątek 4 września
Godz. 16.30
KLUB MIŁOŚNIKÓW KULTURY ŻYDOWSKIEJ: „Żydowska Warszawa” - wykład dr Aliny Molisak (UW).
Miejsce: Restauracja Próżna-Hoiz, ul. Próżna 14.
Miejska przestrzeń zyskała w literaturze miejsce wyjątkowe już od końca XIX wieku. Wraz z zagarnięciem miejskiej przestrzeni poprzez teksty literackie nastąpiły próby jej metaforyzowania, wizje fascynacji miejską przestrzenią zaczęły sąsiadować z apokaliptycznym jej zapisywaniem. Chcę się przyjrzeć tekstom literackim dotyczącym żydowskiej Warszawy, napisanym przez tak różnych autorów jak Szalom Asz, Alfred Döblin, Jakub Appenszlak i I.Bashevis Singer.
Godz. 17.00
Śladami Singera oprowadza Jan Jagielski.
Zbiórka przed wejściem głównym do Teatru Żydowskiego.
Sobota 5 września
Godz. 12.00
Spacer po żydowskiej Warszawie - oprowadza Jan Jagielski.
Zbiórka przed wejściem głównym do Teatru Żydowskiego.
Godz. 12.00 - 13.00
Anna Mieszkowska podpisuje książki: „Matka dzieci Holocaustu. Historia Ireny Sendlerowej”, „Ja, kabareciarz. Marian Hemar od Lwowa do Londynu”, „Była sobie piosenka...”, „Jestem Jarosy! zawsze ten sam...”
Miejsce: Księgarnia Wydawnictwa Muza, ul. Próżna 14.
Godz. 14.00
„Antykwariaty żydowskie w Warszawie przed II wojną światową” - wykład Andrzeja Skrzypczaka obejmie historię powstania antykwariatów i ich działalność w XIX i XX wieku.
Miejsce: Redakcja "Forwerts", ul. Próżna
Godz. 14.30
Inauguracja projektu „Żydowski Uniwersytet otwarty” - prowadzenie Golda Tencer
Miejsce: Mała scena Teatru Żydowskiego, I piętro, Pl. Grzybowski 12/16
Żydowski Uniwersytet Otwarty to cykliczny program edukacyjny dotyczący wybranych wątków historii i kultury żydowskiej. Główną ideą programu są studia nad dziedzictwem kultury żydowskiej, która przez setki lat nieodłącznie towarzyszyła budowie cywilizacji Zachodu, stanowiąc system przekraczający jego wewnętrzne granice. Jej badanie i płynąca z tegoinspiracja stanowią naturalne źródło rozwoju naszej cywilizacji.
Godz. 16.00
Wycieczka śladami Janusza Korczaka - oprowadza Jan Jagielski.
Zbiórka przed domem dziecka im. J. Korczaka, ul. Jaktorowska 6.
Godz. 17.00
ŻYDOWSKI SALON LITERACKI: „Mój wiek XX. Szkice do menuarów” - spotkanie autorskie z prof. Marianem Fuksem.
Miejsce: Austriackie Forum Kultury, ul. Próżna 8.
Godz. 18.00
ŻYDOWSKI SALON LITERACKI: spotkanie z Hanną Krall, autorką książki „Różowe strusie pióra”.
Miejsce: Klub Mamele, Pl. Grzybowski 12/16.
Wstęp po potwierdzeniu obecności, tel. +48 22 620 55 85; +48 22 652 16 48.
Niedziela 6 września
Godz. 12.00
„Mendelssohn i synagoga” - wykład Doroty Szwarcman.
Miejsce: Austriackie Forum Kultury, ul. Próżna 8.
Godz. 13.00
Szlakiem żydowskiej Pragi oprowadza Jan Jagielski.
Zbiórka przed wejściem głównym do Teatru Żydowskiego.
Godz. 13.30
„Co nas łączy, a co dzieli - różnice między nurtami judaizmu” – wykład Miriam Gonczarskiej.
Miejsce: Synagoga im. Nożyków, ul. Twarda 6.
Godz. 15.30
ŻYDOWSKI SALON LITERACKI: spotkanie z Anną Porter, autorką książki „Pociąg Kasztnera”.
Miejsce: Austriackie Forum Kultury, ul. Próżna 8
„Pociąg Kasztnera” to historia nieznanego bohatera Holokaustu, węgierskiego Żyda, Rudolfa Kasztnera, który zawarłszy pakt z samym Adolfem Eichmannem, zdołał ocalić około 1600 Żydów i wywieźć ich specjalnym pociągiem do Szwajcarii.
Godz. 17.30
Promocja książki „Archiwum Ringelbluma. Dzień po dniu zagłady”. Prowadzi - Zbigniew Gluza.
Miejsce: Austriackie Forum Kultury, ul. Próżna 8