Turniej na Wiosnę – klucz odpowiedzi
- Ta nazwa pochodzącej ze starożytności formacji bojowej piechoty pojawia się w kontekście prawicowych ruchów politycznych w Hiszpanii i Polsce w XX wieku. Kto był pierwszym w dziejach autorem wspominającym o tej formacji?
Falanga --> Tyrtajos (E. Wipszycka, B. Bravo, Historia starożytnych Greków t. I, Warszawa 1988, s. 193).
W nauce istnieje rozbieżność co do tego, czy to Tyrtajos, czy Homer był pierwszym twórcą wspominającym o falandze w swojej twórczości. W związku z tym obie odpowiedzi postanowiliśmy nagrodzić maksymalną liczbą punktów. Nie przyznawaliśmy natomiast punktów za odpowiedź falanga.
2. Ten założyciel ważnej dynastii zostawił po sobie świadectwo literackie przedstawiające go z bardzo ludzkiej strony. Pisał w nim m.in., że kilka dni płakał dowiedziawszy się o śmierci swojego wychowawcy, pierwszą przygodę miłosną przeżył z chłopcem, w końcu przyznawał się do swojej skłonności do całonocnych zabaw. O kogo chodzi?
Babur (Babur, zdobywca Indii).
3. Człowiek ten był autorem raportu, który pozytywnie oceniał stosowanie wentylatorów powietrza na statku do transportu niewolników. Uchodził także za znawcę północno-zachodnich wód Oceanu Atlantyckiego. Proszę podać imię i nazwisko tego człowieka.
Henry Ellis (J. Burke, Przyczyny i skutki. Niezwykłe początki współczesnego świata, Prószyński i S-ka, Warszawa 2010, s. 240; E.J.Cashin, Governor Henry Ellis and the Transforation of British North America, Unoversity of Georgia Press, Athens-Londyn 1994).
4. Kto jest autorem takich słów, zapisanych 25 maja 1965? O kim pisze?
„Umarła Maryjka, przeżyłam ciężką jej agonię, ubierałam ją wraz z Elą po śmierci. Zdecydowałam, kiedy Jurek wahał się, rozmawiając u mnie w przedpokoju telefonicznie z Naumarkiem, aby msza i egzekwie odbyły się w katedrze. Pogrzeb. Hela z Danusią u mnie, i pani Wanda Dąbrowska, i Zuzia Stempowska z Hubercikiem. A potem Henryk, Wykrzyki, Lipkowie, Jurek. Po śmierci poszliśmy: Henryk i ja z Elą do niej. Odczytała nam zaklejoną w dwu kopertach ostatnią wolę. Był to szok”.
Anna Kowalska o Marii Dąbrowskiej (A. Kowalska, Dzienniki 1927-1969, Warszawa 2008, s. 410). Za podanie każdej z tych informacji jest po 1 punkcie
5. Francuski regulamin dla piechoty z 1791 r. opierał się na taktyce linearnej, jednak praktyka boju różniła się od jego założeń. M.in. na skutek słabości natarcia tyralierą, dowódcy francuscy formowali kolumny nacierające na słabe punkty przeciwnika, rozbijając jego ugrupowanie. Kiedy i gdzie po raz pierwszy zastosowano ten system walki?
Bitwa pod Jemappes, 6 listopada 1792 r. (J. Wimmer, Historia piechoty polskiej do roku 1864, Warszawa 1978, s. 383)
6. W 1931 r. na rynkach światowych gwałtownie spadły ceny cyny. Doprowadziło to do zawieszenia spłat kredytów zagranicznych przez pewien kraj położony w Ameryce Łacińskiej. W konsekwencji pogłębiającego się kryzysu ekonomicznego doszło do wojny, wywołanej najpewniej w celu odwrócenia uwagi obywateli tego kraju od trudności polityczno-ekonomicznych. W podpisaniu traktatu pokojowego pomiędzy walczącymi stronami pośredniczył minister spraw zagranicznych jednej z lokalnych potęg. Jak miał na imię i nazwisko ten polityk i w jaki najbardziej znaczący sposób uhonorowano jego starania?
Carlos Saavedra Lamas; Pokojowa Nagroda Nobla 1936 (M. Kula, Anatomia rewolucji narodowej (Boliwia w XX wieku), Wrocław 1999, s. 14-15)
7. Pewne źródło historyczne skompilowane w latach 30. XIX wieku dowodziło historyczności kolonizacji przez osadników norweskich kilku wysp w czasach króla Haralda Pięknowłosego. Jaki jest jego tytuł i kto jest kompilatorem?
Carl Christian Rafn, Faereyinga saga [Saga o Farejczykach], 1832 r. (P. Urbańczyk, Zdobywcy północnego Atlantyku, Wrocław 2004, s. 60-61)
8. Ta gazeta zaczęła się ukazywać w drugiej połowie XVIII wieku i reprezentowała optykę jednego z mocarstw rozbiorowych Rzeczpospolitej. Była najchętniej czytaną gazetą francuskojęzyczną w Rydze w końcu tego stulecia. Proszę podać jej tytuł i miasto w którym się ukazywała.
Courier du Bas-Rhin, Kleve (P. Ugniewski, Między absolutyzmem a jakobinizmem. Gazeta Lejdejska o Francji i Polsce 1788-1794, Warszawa 1998, s. 19)
9. W państwie piastowskim zasadnicze uprawnienia sądowe wobec ludności pospolitej wykonywała organizacja grodowa znajdująca się pod zwierzchnictwem kasztelana. W sprawach związanych z przymusem używania bieżącej monety, przeprowadzaniem periodycznych jej wymian i ściganiem fałszerzy niezależne kompetencje sądowe mieli też jednak inni urzędnicy, nie znajdujący się w strukturze administracji grodowej. O kogo chodzi?
Mincerze książęcy (K. Modzelewski, Organizacja gospodarcza państwa piastowskiego, wyd. 2, Poznań 2000, s. 113). Jeden punkt za odpowiedź: mincerze/mincerz.
10. Wybitny polski publicysta konserwatywny użył w odniesieniu do jednego z premierów II RP oryginalnego określenia, nawiązującego do jednego z wielkich władców Rosji. Kto nazwał kogo i jak?
S. Cat-Mackiewicz nazwał Felicjana Sławoja Składkowskiego „Piotrem Wielkim w klozetowej skali” (F. Sławoj Składowski, Strzępy meldunków, Warszawa 1988; przedmowa – A. Garlicki, s. 5; także: S. Cat-Mackiewicz, Historia polski od 11 listopada 1918 r. do 17 września 1939 r. Londyn 1941, s. 278-279)
11. We wrześniu 1940 r. wobec Francji wystosowane zostały żądania zmian granicznych dot. jednej z jej kolonii. Kto stał na czele rządu wystosowującego żądania?
Marsz. Luang Pibulsonggram (J. W. Dyskant, Ko Chang 1941, Warszaw 1999, s. 7)
12. Ten polityk stał się patronem największej stacji metra w stolicy swojego kraju, centralnego placu w tejże stolicy, a jego podobizna znajduje się na banknocie o największym nominale będącym obecnie w obiegu w tym kraju. Jego głównym dziełem było doprowadzenie do porozumienia z monarchą, który blisko dwadzieścia lat wcześniej krwawo stłumił powstanie w tym kraju. Porozumienie to rozpoczęło trwający kilka dziesięcioleci bezprecedensowy rozwój jego ojczyzny. O kogo chodzi (podaj imię i nazwisko)?
Ferenc Deak, (Béla K. Király, Ferenc Deák, Boston 1975, passim).
13. W roku 1955 Kapituła Generalna dominikanów stwierdziła, że „nadeszła godzina” jednego z wybitnych członków tego zakonu aby rozpocząć zabiegi o jego beatyfikację w ramach Kościoła katolickiego. Jaką funkcję pełnił ten zakonnik?
Girolamo Savonarola, Przeor klasztoru św. Marka oraz wikariusz generalny zgromadzenia [za każdą z odpowiedzi 2 pkty](W. Nigg, Księga pokutników, Warszawa 2013, s. 185-230).
14. Ten element garderoby pojawił się po raz pierwszy w początku lat 70. XIX wieku. W połowie następnej dekady po raz pierwszy przy jego produkcji pojawiła się skórzaną metkę, przedstawiającą dwa konie, a pięć dekad później dodano do niego czerwoną etykietkę. Jak nazywała się miejscowość w której urodził się założyciel firmy która wprowadziła ten produkt na rynek?
Levi Strauss - -> Buttenheim (N. Ferguson, Cywilizacja, Kraków 2013; wikipedia)
Procedura reklamacji:
W wypadku ewidentnego błędu jury, istnieje możliwość złożenia odwołania. Ewentualne reklamacje do punktacji poszczególnych pytań zgłaszamy mailowo na adres: [email protected]. Uwzględnione zostaną wyłącznie te, które dotrą na naszą skrzynkę do 8 maja (środa) do godziny 23:59. Jeśli reklamacja miałaby dotyczyć kilku różnych pytań - prosimy je przesyłać w osobnych mailach. Mail powinien być zatytułowany: Reklamacja - Pytanie x (gdzie x to numer pytania według listy znajdującej się powyżej)
W treści każdej reklamacji prosimy o czytelne podanie:
a) loginu
b) maila, na który winniśmy przesłać odpowiedź
c) numeru pytania i pierwszych kilku słów jego treści
d) udzielonej przez siebie odpowiedzi i przyznanej przez komisję liczby punktów
e) postulowanej liczby punktów i uzasadnienia.
Uzasadnienie nie jest wymagane, jeśli za odpowiedź przyznaliśmy liczbę punktów inną, niż przez nas w kluczu deklarowaną (jeśli przy odpowiedzi w kluczu brak jest informacji o liczbie punktów, oznacza to, że dana odpowiedź nagradzana jest dwoma punktami). Jeśli reklamacja dotyczy strony merytorycznej pytania i być może prowadziłaby do zmiany klucza odpowiedzi – prosimy o dołączenie podstawy źródłowej, z której korzystaliście i dokładne uargumentowanie Waszej odpowiedzi.
Reklamacje postaramy się rozpatrzyć jak najszybciej. Listę laureatów ogłosimy w przeciągu kilku dni po rozpatrzeniu reklamacji.
