Turniej historyczny 2013. Etap I - klucz odpowiedzi

Tydzień pierwszy: starożytność i średniowiecze

1. Podaj grecką nazwę miasta będącego na mocy traktatów z 297, 532 i 562 r. n.e. punktem wymiany handlowej między cesarstwem Bizantyjskim a Persją.

Odp. Nisibis (lub Antiochia Mygdonia)

Źródło: Waldemar Ceran, Nisibis, [w:] Encyklopedia kultury bizantyńskiej, pod red. Oktawiusza Jurewicza, Warszawa 2002, s. 377; Beate Dignas, Engelbert Winter, Rome and Persia in Late Antiquity: Neighbours and Rivals, Cambridge University Press, 2007, s. 145, 196.

Zasady oceniania: W 562 roku były to również Kallinikos, Daras i Tiwion (Dusios, bardziej znane jako Dwin), ale tylko Nisibis miało ten status we wszystkich trzech traktatach, stąd tylko taka odpowiedź była uznawana i przyznawano za nią 2 pkt.

2. Pewien rzymski pisarz w następujący sposób opisywał pewną machinę wojenną używaną w armii:

[…] jest to rodzaj dachu zbitego z desek; dla zabezpieczenia przed ogniem okrywa się skórami, sierścią kozią, wojłokami. Spodem przymocowuje się belkę z zatkniętym na końcu zakrzywionym hakiem.

Jak nazywała się ta machina i kto w ten sposób ją opisywał (podaj imię)?

Odp.: Żółw, Wegecjusz

Źródło: Daniel Gazda, Wojny domowe w Imperium Rzymskim, Warszawa 2008, s. 42–43.

Zasady oceniania: Przyznawano po 1 pkt za nazwę machiny i imię pisarza

3. Pewien cesarz rzymski miał dwóch synów. Zaledwie w odstępie 4 lat synowie jednak zmarli. W Rzymie wybuchły więc plotki, że i imperator wkrótce umrze. Faktycznie, w czasie jego pobytu w jednym z pałacyków wypoczynkowych w pobliżu Tarracyny, zdarzył się wypadek, który mógł się skończyć dla cesarza tragicznie. Jaką nazwę nosił ów pałacyk, na czym polegał wypadek i kto uratował imperatora przed śmiercią?

Odp.: Pałacyk nosił nazwę Spelunca (0,5 pkt); wypadek polegał na osunięciu się głazów z jednego ze sklepień (0,5 pkt), cesarza uratował zaś przed śmiercią Sejan (Seianus), prefekt gwardii pretoriańskiej (1 pkt).

Źródło: Swetoniusz, Żywoty cezarów, s. 154, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1987.

Zasady oceniania: Przyznawano 0,5 pkt za nazwę pałacyku, 0,5 pkt za opis wypadku oraz 1 pkt za informację o wybawcy cesarza.

4. W VII wieku pewien pogański książę, władca zachodnioeuropejskiego kraju, był już przygotowany do chrztu, jednak zanim do niego przystąpił, zapytał biskupa-misjonarza, czy dawni królowie, książęta i dostojnicy jego ludu również znajdują się w obiecywanym mu niebie, czy też doznają wiecznego potępienia. Kiedy duchowny wyjaśnił, że z pewnością trafili oni do piekła, wstępujący już na chrzcielnicę książę zatrzymał się i orzekł, iż nie może wyrzec się związków z poprzednimi władcami kraju, by zasiadać w niebie „z garstką biedaków”. Do chrztu nie doszło. Podaj imię wspomnianego księcia oraz biskupa, który miał go ochrzcić.

Odp.: Radbod, ostatni książę Fryzów i biskup Wulfram (Wolfram).

Źródło: Jerzy Strzelczyk, Apostołowie Europy, Poznań 2010, s. 100.

Zasady oceniania: Podanie imienia księcia: 1 pkt; podanie imienia biskupa: 1 pkt.

5. Odczytaj fragment dokumentu widoczny na zdjęciu (1.jpg) aż do kropki w ostatnim wierszu.

Odp.: Matheus ex Iudea sicut in ordine primus ponitur, ita evangelium in Iudea primus scripsit. Cuius vocation ad Deum ex publicanis actibus fuit duorum in generatione Christi principia praesumens.

Źródło: Stanisław Andrzej Porębski, Paleografia łacińska. Podręcznik dla studentów, wyd. drugie, Warszawa 2005, s. 20–21.

Zasady oceniania: Punkty odejmowano w zależności od stopnia zniekształcenia tekstu (dopuszczalne drobne odstępstwa). 0,5 punktu można było stracić za podanie odczytu słów następujących po kropce w ostatnim wierszu (a więc za niedokładne zastosowanie się do polecenia). Podanie tłumaczenia przy braku odczytu tekstu łacińskiego oznaczało 0 pkt.

6. W którym z polskich kościołów (podaj funkcję, wezwanie i miejscowość) znajduje się chrzcielnica widoczna na zdjęciach (2-1.jpg; 2-2.jpg).

Odp: Archikolegiata NMP i św. Aleksego w Tumie.

Źródło: Własne. Zdjęcia zrobione przez autora pytania.

Zasady oceniania: W jednym przypadku odjęto 0,5 pkt za brak informacji, że kościół w Tumie jest archikolegiatą.

7. Na początku XIV wieku na Węgrzech odbyła się bitwa, którą w kronikach nazywano najważniejszą, jaką odbyto na tych ziemiach od czasów najazdu tatarskiego. Według historyków zadecydowała o losach państwa węgierskiego i była początkiem umacniania rządów Andegawenów na tych terenach. Pod jaką miejscowością odbyła się ta batalia, kto dowodził zwycięskimi wojskami, a kto odniósł porażkę?

Odp.: Bitwa pod Rozhanowicami (1 pkt); zwycięski król Karol Robert (0,5 pkt) pokonał wojska Amadejowców (Omadejowców) i Aby Pięknego (0,5 pkt).

Źródło: Lech Kościelak, Historia Słowacji, Wrocław 2010, s. 134–135.

Zasady oceniania: Przyznawano 1 pkt za wskazanie miejsca bitwy, 0,5 pkt za podanie imion zwycięskiego króla o raz 0,5 pkt za informacje o przegranych. Niewymienienie Aby Pięknego (lub wymienienie zamiast niego Mateusza Csaka, którego nie było na polu bitwy) oznaczało 0,25 pkt.

Tydzień drugi: nowożytność

8. Od 1551 do 1679 roku w Rosji pobierano pewien podatek celowy. Na co przeznaczone były uzyskane dzięki niemu pieniądze?

Odp. Na wykup jeńców chrześcijańskich z niewoli, głównie tatarskiej.

Źródło: Michael Khodorkovsky, Na granicy Rosji. Budowanie imperium na stepie 1500–1800_, Warszawa 2009, s. 34.

Zasady oceniania: Odejmowano 0,5 pkt za brak jakiegokolwiek uściślenia, o jakich jeńców chodziło.

9. W pewnym liście senatorów litewskich do senatorów małopolskich czytamy:

Oddany nam jest list wm. przez ichmm. pana wojewody lubelskiego i pana kasztelana kamienieckiego, których ichmm. panowie koronni Wielgiej Polski raczyli do nas przysłać ówdzie na zjazd nasz w Grodnie na ten czas z pewnym wskazaniem w potrzebach naszych spólnych, za które brackie pisanie i znoszenie z dawna wm. z nami dziękujemy i wm. jako panom braci swej miłej i łaskawej około zjazdu naszego spólnego ad 24 Augusti w Knyszynie dla namów de tempore et loco electionis novi principis.

Jak nazwali się (podaj imię i nazwisko) wymienieni w liście wojewoda lubelski i kasztelan kamieniecki?

Odp.: Wojewoda lubelski: Mikołaj Maciejowski; Kasztelan kamieniecki: Hieronim Sieniawski.

Źródło: Akta zjazdów stanów Wielkiego Księstwa Litewskiego, pod red. H. Lulewicza, t. 1, Warszawa 2006, s. 19.

Zasady oceniania: Przyznawano po 1 pkt za zidentyfikowanie każdej z postaci.

10. Janusz Ostrogski lata młodzieńcze spędził w Wiedniu. Podczas pobytu na dworze cesarskim otrzymał od swojego ojca poważne zadanie. Czuwać miał nad procesem sądowym i zabiegać u uwolnienie pewnej członkini swojej rodziny. Jak nazywała się owa kobieta

Odp.: Beata Łaska

Źródło: Zbigniew Anusik, Studia i szkice staropolskie, Łódź 2011, s. 464.

Zasady oceniania: Przyznawano 2 pkt za podanie imienia i nazwiska.

11. W 1620 roku pewien szlachcic wysłał do arcybiskupa gnieźnieńskiego list, w którym napisał:

List ten pisząc, przyszła mi wiadomość od pewnych przyjaciół moich, że by hospodara wołoskiego X chciał Skinderbasza sztucznie do Konstantynopola wymknąć, prosząc per speciem amicitiae, aby do niego przyjechał. Ale będąc ostrzeżony, posłał wprzód cztery tysiące czerwonych złotych z wymówką, czego snadź basza nie przyjął i odesłał mu je nazad, tak powiedają, żeby miał być w trwodze. Dokładają tego, że i na tych by jakoś czasiech mieli posłowie tatarscy od chana i od gałgi przejechać przez Multany do Betlem Gabora, ofiarowując mu się i pytając wiele by Tatarów potrzebował.

Podaj imię i nazwisko hospodara oznaczonego w tekście jako X.

Odp.: Kacper Grazziani. Był wówczas hospodarem mołdawskim, ale jego państwo określano w epoce staropolskiej jako Wołoszczyznę.

Źródło: Zbigniew Anusik, Studia i szkice staropolskie, Łódź 2011, s. 74.

Zasady oceniania: 2 pkt za podanie imienia i nazwiska.

12. W listopadzie 1532 roku pewien ważny urzędnik jednego z książąt Rzeszy wysłał do Jana Zapolyi memorandum, w którym wskazywał najlepsze – jego zdaniem – rozwiązanie ówczesnego sporu o Węgry. Pisał on, że gdyby król Węgier chciał zawrzeć pokój z arcyksięciem Ferdynandem, to powinien być on gwarantowany przez polskiego króla i czterech niemieckich książąt. Gdyby Ferdynand chciał złamać postanowienia pokoju, wtedy niemieccy gwaranci układu mogliby wystąpić przeciwko arcyksięciu. Memorandum było przejawem antyhabsburskiego nastawienia niemieckich książąt. Jak nazywał się ów urzędnik (podaj imię i nazwisko) i jaki pełnił urząd?

Odp.: Doktor Leonhard von Eck, kanclerz książąt bawarskich.

Źródło: Jacek Wijaczka, Stosunki dyplomatyczne Polski z Rzeszą Niemiecką w czasach panowania cesarza Karola V (1519–1556), Kielce 1998, s. 148–149.

Zasady oceniania: 1 pkt za imię i nazwisko urzędnika (Jan von Eck to inna postać, taka odpowiedź oznaczała więc 0 pkt) oraz 1 pkt za podanie sprawowanej przezeń funkcji. Odejmowano 0,25 pkt za brak sprecyzowania, czyim kanclerzem był von Eck.

13. Tam zaraz nie dając taborzyć się temu hultajstwu, abowiem dniem i nocą uchodził, zaraz pułk skoczył J.M.P. margrabiego, J.M.P. wojewodzica bracławskiego Piotra, J.M.P. starosty trembowelskiego. Kozackie te: J.M.P. wojewodzica bracławskiego, J.M.P. wojewody bracławskiego, J.M.P. Czetwertyńskiego i moja. Te chorągwie wpół tabor rozerwały i wszystkie prochy i cztery działka odjęły, które dla odcięcia koni nasi porzucili, a oni znowu odyskali, żywność wszystkie, które mieli dosyć, odjęli. Szkodę w nich wielką w tych zdrajcach czynili tak dalece, że już od taboru w błota uciekała piechota […] Ostatek taboru […] zaraz taborzyć poczęli i prawie wszystkie te chorągwie otoczyli, że w śrzodku zostały. W tym X.J.M. trzykroć wsparty od tych zdrajców strzelbą z swym pułkiem, za trzecim razem przełamał dziurę tym chorągwiom, które z cię[ż]kością wielką, a utraceniem swym z taboru wybili się.

Podaj miejsce i datę stoczenia opisanej bitwy.

Odp.: Bitwa pod Żołninem, 13 czerwca 1638.

Źródło: Korespondencja Stanisława Koniecpolskiego hetmana wielkiego koronnego 1632–1646, opracowała Agnieszka Biedrzycka, Kraków 2005, s. 504.

Zasady oceniania: Przyznawano 1 pkt za poprawne wskazanie miejscowości i 1 pkt za poprawne wskazanie daty (akceptowano również odpowiedź „13–14 czerwca 1638”)

14. W połowie XVII stulecia poselstwo jednego z sąsiadów Rzeczpospolitej wywiozło ze sobą tablicę inskrypcyjną zdjętą ze ściany warszawskiej świątyni. Jakie wydarzenie lub osobę (osoby) upamiętniała ta tablica? Dlaczego poseł zabrał ją ze sobą?

Odp.: Była to tablica wmurowana w portal (nieistniejącej już) Kaplicy Szujskich w Warszawie, upamiętniała zaś zwycięstwo wojsk Rzeczpospolitej pod Kłuszynem oraz wzięcie do niewoli cara Wasyla Szujskiego, zajęcie Moskwy i odzyskanie Smoleńska. W 1650 roku poseł rosyjski Jurij Puszkin zabrał tablicę do Moskwy, bowiem car Aleksy Michajłowicz groził Rzeczpospolitej wojną pod pretekstem obrony honoru swojego i całej Rosji. Miał czuć się obrażony przez polskie publikacje niepochlebnie wyrażające się o carach, ich państwie i mieszkańcach, a także m.in. przez wspomnianą tablicę. Borykająca się z powstaniem Chmielnickiego Rzeczpospolita nie mogła sobie pozwolić na nową wojnę, stąd oddano Puszkinowi tablicę, a na rynku w Warszawie doszło do spalenia wydartych z rozmaitych książek kart zawierających jakoby obraźliwe dla cara treści.

Źródło: Janusz Tazbir, Polacy na kremlu i inne historyje, Warszawa 2005, s. 20–23.

Zasady oceniania: Odejmowano 1 pkt za całkowity brak próby wyjaśnienia zdarzenia oraz 0,5 pkt za brak informacji o tym, że tablica miała znieważać cara (a nie tylko przypominać o wstydliwej rosyjskiej porażce).

Tydzień trzeci: XIX wiek

15. W czasie kampanii rosyjskiej Napoleon planował obdarzyć Józefa Poniatowskiego tytułem księcia podobnym do tych przyznawanych innym marszałkom. Księciem jakiego miasta miał zostać Poniatowski?

Odp.: Księciem Smoleńska.

Źródło: Jerzy Skowronek, Książę Józef Poniatowski, Warszawa 1986, s. 222.

Zasady oceniania: 2 pkt za prawidłową odpowiedź.

16. Kongres książąt w Wiedniu dokonał podziału Polski. Książęta zniszczyli Polskę, polskie państwo, ale uznali istnienie narodu. Rozdzielili oni państwo polskie na trzy części, ale w taki sposób, że jakkolwiek każda z nich podlegała innemu rządowi, miały jednak one wspólnie tworzyć narodową całość, nawet w odniesieniu do ruchu granicznego […] Powołuje się na te traktaty bardzo niechętnie […] czynię to tylko w tym celu, aby pokazać, że nawet niesprawiedliwość, jakiej dopuścili się książęta, którzy podzielili Polskę […] nie jest tak wielka, jak ta, której się dokona, chcąc przemocą inkorporować Poznańskie.

Na forum jakiego zgromadzenia wygłoszono tę mowę? Kiedy została wygłoszona (podaj miesiąc i rok)? Kto był jej autorem (podaj imię, nazwisko i zawód)?

Odp.: ks. Jan Janiszewski, parlament frankfurcki, lipiec 1848 r.

Źródło: Tomasz Kizwalter, O nowoczesności narodu: przypadek polski, Warszawa 1999, s. 296.

Zasady oceniania: prawidłowe imię, nazwisko i zawód: 1 pkt (uznawano też odpowiedź biskup, chociaż Janiszewski został nim później); tylko imię i nazwisko: 0,75 pkt; prawidłowe zgromadzenie: 0,5 pkt; prawidłowa data: 0,5 pkt; poprawna tylko data roczna: 0,25 pkt.

17. Jeden z XIX-wiecznych rosyjskich historyków w swojej fundamentalnej pracy tłumaczył rozwój rosyjskiego imperium jako wynik procesu dziejowego, nie zaś jako skutek ekspansjonizmu i agresywności, której Rosjanie mieli być pozbawieni. Pisał m.in.: Obszerne terytorium państwowe […] nie pozwoliło rozwinąć się w rosyjskim narodzie zachłanności, pożądania cudzego, agresji.

Jak nazywał się ten historyk (podaj imię i nazwisko)? Jaki tytuł nosiła jego najważniejsza praca i ile tomów liczyła?

Odp.: Sergiej Sołowiow, Historia Rosji od najdawniejszych czasów, 29 tomów.

Źródło: Katarzyna Błachowska, Narodziny imperium. Rozwój terytorialny państwa carów w ujęciu historyków rosyjskich XVIII i XIX wieku, Warszawa 2001, s. 170, 196.

Zasady oceniania: prawidłowe imię i nazwisko: 1 pkt; prawidłowy tytuł i ilość tomów: 1 pkt; tylko prawidłowe nazwisko: 0,5 pkt.

18. Dla mnie kwestia rękopisów była przede wszystkim kwestią moralną. Jeśli były sfałszowane, to musimy przyznać się do tego przed światem. Nasze bohaterstwo, nasza edukacja nie może polegać na kłamstwie. A poza tym: nie mogliśmy poznać właściwie naszej własnej historii, dopóki spotykaliśmy się z wymyśloną przeszłością.

Słowa te, antynacjonalistyczne w swojej wymowie, wypowiedział polityk, który wkrótce został uznany za „Ojca Narodu”. O kogo chodzi? Jak nazywały się rzeczone rękopisy?

Odp: Tomáš Garrigue Masaryk. Rękopis królowodworski i rękopis zielonogórski.

Źródło: Janusz Gruchała, Tomasz G. Masaryk, Wrocław 1996, s. 46-47.

Zasady oceniania: prawidłowe imię i nazwisko: 1 pkt; prawidłowe rękopisu: 0,5 pkt za każdy. Nie uznawano za poprawne odpowiedzi wskazujących inne rękopisy ze zbioru Vaclava Hanki („Pieśń Wyszehradzka” i „Pieśń miłosna króla Wacława”), ponieważ ich autentyczność została podważona już wcześniej.

19. W końcu XIX wieku socjaldemokracja czeska zadeklarowała się jako zwolenniczka internacjonalizmu i opowiedziała się przeciwko koncepcji znanej jako České státní právo. Wydarzenie to stało się początkiem procesu, który doprowadził do powstania nowej partii politycznej w monarchii habsburskiej. Na jej czele stanęli młody dziennikarz i rękawicznik. Jak nazywała się ta partia i w jakich dniach odbył się jej pierwszy kongres?

Odp.: Rękawicznik František Kváča oraz młody dziennikarz Václav Klofáč stali się liderami Czeskiej Partii Narodowosocjalistycznej. Jej pierwszy kongres odbył się w dniach 9–11 kwietnia 1898.

Źródło: Michał Przeperski, Raj Populisty. Czeski radykalny dyskurs nacjonalistyczny u schyłku monarchii habsburskiej, „Teka Historyka”, nr 42/2011, s. 177–198.

Zasady oceniania: Podanie nazwy partii:1 pkt, podanie daty zjazdu: 1 pkt.

20. Podaj autora (imię i nazwisko), datę pierwszego wydania oraz tytuł pracy filozoficznej, która jest jednym z fundamentów myśli logicznej szkoły lwowsko-warszawskiej i w której zrehabilitowana została logika średniowieczna.

Odp.: Jan Łukasiewicz, O zasadzie sprzeczności u Arystotelesa. Studyum krytyczne, 1910.

Źródło: Jan Woleński, Filozoficzna Szkoła Lwowsko-Warszawska, Warszawa 1985 s. 175.

Zasady oceniania: 2 pkt przyznawano jedynie za wskazanie autora, pracy i roku wydania wymienionej w odpowiedzi.

1,5 pkt przyznawano za wymienienie ważnych, lecz nie uważanych za fundamentalne prac: Kazimierz Twardowski, O filozofii średniowiecznej wykładów sześć, 1910 r.; Kazimierz Twardowski, Zasadnicze pojęcia dydaktyki i logiki, 1901 r.; Kazimierz Twardowski, O czynnościach i wytworach. Kilka uwag z pogranicza psychologii, gramatyki i logiki, 1911 r.

1,25 pkt przyznawano za wymienienie którejś z późniejszych prac Łukasiewicza:

O twórczości w nauce, 1912 r.; Z historii logiki zdań, 1935 r.;

1 pkt przyznawano za wymienienie prac będących już pokłosiem książki Łukasiewicza lub dotyczących nieco odmiennych tematów: Kazimierz Ajdukiewicz, Główne zasady metodologii nauk i logiki formalne, 1928 r.; Kazimierz Ajdukiewicz, Z metodologi nauk dedukcyjnych, 1921 r.; Jan Salamucha, Logika zdań u Wilhelma Ockhama, 1935 r.; Kazimierz Twardowski, O treści i przedmiocie przedstawień, 1894 r.

Odejmowano 0,5 pkt za brak daty wydania.

Nie przyznawano punktów za odpowiedzi:

Józef Maria Bocheński, Formal Logik (data wydania tej pracy to 1956 rok. Jest dyskusyjne, czy Bocheński w ogóle należał do szkoły, a wymieniona książka z pewnością nie była dla tej szkoły fundamentalna).

Kazimierz Twardowski, Idea i percepcja. Z badań epistemologicznych nad Kartezjuszem, 1892 r. (praca nie dotyczy logiki średniowiecznej).

21. Jak nazywał się poeta i działacz socjalistyczny (podaj imię i nazwisko), który w 1879 roku skomponował w Cytadeli Warszawskiej pieśń „Kolęda”, rozpoczynającą się od słów „Za to żeśmy chcieli, żeb'ich dyabli wzięli”?

Odp.: Wacław Święcicki.

Źródło: Hanna i Witold Szymanderscy, Polskie kolędy patriotyczne, Warszawa 1989, s. 30.

Zasady oceniania: przyznawano 2 pkt za prawidłowe podanie imienia i nazwiska.

Tydzień czwarty: XX wiek

22. Jak się nazywał (podaj imię, nazwisko i otczestwo) oficer carskiej Rosji, który 20 marca 1915 roku został stracony w Cytadeli Warszawskiej?

Odp.: Sergiusz Nikołajewicz Miasojedow.

Źródło: Breszko Breszkowski, Pułkownik Miasojedow, Warszawa [1926].

Zasady oceniania: 2 pkt za podanie prawidłowych danych, niezależnie od wybranego alfabetu oraz formy (spolszczonej lub nie).

23. Podaj cztery miejscowości (nie licząc Warszawy), w których miały powstać lub miały być przebudowane kościoły według projektów Bohdana Pniewskiego.

Odp.: Żyrardów, Płock, Gdynia, Tuchów, Toruń, Kielce, Chęcin, Stalowa Wola, Ostrówek, Prostynia (albo Prostyń), Radom.

Źródło: Marek Czapelski, Bohdan Pniewski – warszawski architekt XX wieku, Warszawa 2008, s. 343–351.

Zasady oceniania: 4 miasta (nie zaś kościoły): 2 pkt; 3 miasta: 1,5 pkt; 2 miasta: 1 pkt; 1 miasto: 0,5 pkt.

24. Jak nazywał się (podaj imię i nazwisko) brat jednego ze znanych polityków II RP, któremu Józef Piłsudski zlecił w 1919 roku stworzenie propolskiego rządu na Litwie?

Odp.: Stanisław Narutowicz.

Źródło: Czesław Brzoza, Andrzej Leon Sowa, Historia Polski 1918–1945, Kraków 2006 s. 39.

Zasady oceniania: Przyznawano 2 pkt za wskazanie właściwej osoby.

25. Tak po cichu ci młodzi [członkowie Stronnictwa Narodowego] uważali, że X oddał SN «w pakt» PPS, czyli nam, co było zupełnie śmieszne.

Kim był polityk emigracyjny określony jako X (podaj imię, nazwisko i sprawowaną przez niego funkcję)? Kto był autorem tej wypowiedzi (podaj imię i nazwisko)?

Odp.: X to Tadeusz Bielecki, prezes Stronnictwa Narodowego. Autorką wypowiedzi jest Lidia Ciołkoszowa. Cytat odnosił się do faktu solidarnej współpracy socjalistów i narodowców na emigracji w ramach koncepcji legalistycznej w Tymczasowej Radzie Jedności Narodowej.

Źródło: Lidia Ciołkoszowa, Spojrzenia wstecz, Paryż 1995, s. 344.

Zasady oceniania: prawidłowe imię i nazwisko X-a: 0,5 pkt; podanie jego funkcji: 0,5 pkt; rozpoznanie autorki wypowiedzi: 1 pkt.

26. Niedługo przed rozpoczęciem powstania warszawskiego Niemcy wykryli konspiracyjną wytwórnię i skład granatów, w wyniku czego AK straciło znaczną część zapasów tej broni. Kiedy (podaj datę dzienną) miała miejsce ta wsypa i na jakiej ulicy znajdował się ten punkt (niewymagane jest podanie dokładnego adresu)?

Odp.: 2 lipca 1944 r., ul. Naruszewicza.

Źródło: Jerzy Kochanowski, Powstańcze wytwórnie granatów, [w:] tegoż, O jaką wojnę walczyliśmy? Teksty z lat 1984–2013, Gdańsk–Zakrzewo 2013, s. 106.

Zasady oceniania: prawidłowe wskazanie ulicy: 1 pkt; prawidłowe wskazanie daty: 1 pkt; wskazanie tylko miesiąca: 0,25 pkt; wskazanie na początek lipca: 0,5 pkt.

27. Jak nazywali się dwaj więźniowie (podaj nazwiska) którzy mieli zabić Karola Radka?

Odp.: Martynow i Warieżnikow (prawdziwe nazwisko Stiepanow).

Źródło: Nikita Pietrow, Psy Stalina, Warszawa 2012 s. 45.

Zasady oceniania: 1 pkt za każde nazwisko. Kubatkin nie był więźniem, zatem odpowiedź taka nie była uznawana.

28. Po ogłoszeniu swojej rezygnacji ustępujący polityk, mimo przełomów politycznych od lat znajdujący się na świeczniku, mnie kartki ze swoim wystąpieniem, co natychmiast rzuca się w oczy wszystkich oglądających tę scenę (również w telewizji). Staje się jasne, że przemawiający nie opuścił swojego stanowiska dobrowolnie. O jakiego polskiego polityka chodzi (podaj imię i nazwisko)? Kiedy (podaj dzień, miesiąc i rok) miało miejsce te wydarzenie?

Odp.: Józef Cyrankiewicz, 23 grudnia 1970 r.

Źródło: Paweł Sasanka, Czerwiec 1976. Geneza – przebieg – konsekwencje, Warszawa 2006, s. 21.

Zasady oceniania: prawidłowe imię i nazwisko: 1 pkt; prawidłowa data: 1 pkt.

O procedurze składania ewentualnych reklamacji na oceny Turniejowe uczestnicy zostaną powiadomieni w ciągu 24 godzin drogą mailową.