Szymon Nowak – „Puszcza Kampinoska–Jaktorów 1944” – recenzja i ocena

„Puszcza Kampinoska – Jaktorów 1944” to książkowy debiut Szymona Nowaka, absolwenta Wydziału Historii Wyższej Szkoły Humanistyczno-Pedagogicznej w Łowiczu. Nie jest to jednak debiut zupełny, bowiem wcześniej udało mu się już opublikować kilka artykułów popularnonaukowych w periodykach historycznych.

Książek na temat Powstania Warszawskiego napisano już wiele – można by wręcz skompletować z nich niemałą bibliotekę. W rozlicznych publikacjach poruszono całą mnogość tematów związanych z walkami w Warszawie. Wśród opracowań o charakterze popularnonaukowym zabrakło jednak pracy na temat walk oddziałów w Puszczy Kampinoskiej i w gruncie rzeczy książka Szymona Nowaka jest pierwszą próbą podejścia do tego tematu. Zapewne dlatego sam autor uprzedza, że ma ona być jedynie wstępem do rozpoczęcia dokładniejszych badań.

Można więc z czystym sumieniem powiedzieć, że poza książką Nowaka historia działań zbrojnych w Puszczy Kampinoskiej jest praktycznie nieznana. To wielka strata, ponieważ w lasach pod Warszawą miały miejsce zdarzenia nie mniej dramatyczne niż w samej stolicy.

Autor rozpoczyna od dokładnego opisania historii partyzanckiego zgrupowania Stołpecko-Nalibockiego i jego niezwykłego marszu przez prawie połowę przedwojennego obszaru Polski aż pod Warszawę. W tej części czytelnik może dokładnie zapoznać się nie tylko z działaniami wojennymi grupy i poświęconym im szczegółom, takim jak szczegółowy stan liczebny, ale również z losami pojedynczych żołnierzy. Nowak opisał szczegółowo drogę z bagien Polesia do Warszawy, wskazując przy tym różnego rodzaju wątpliwości, związane z działalnością partyzantów, m.in. przejściową współpracą z Niemcami.

„Puszcza Kampinoska – Jaktorów 1944” to kolejna książka z popularnonaukowej serii Bellony „Historyczne bitwy” i trzeba o tym pamiętać, kiedy się ją czyta. Z racji popularnonaukowego charakteru publikacji, nie powinno się patrzeć na nią przesadnie rygorystycznie. Można więc zrozumieć, że autor pisze niekiedy nieco chaotycznie. Zdarzają się również trochę irytujące powtórzenia, jak np. trzykrotnie podana informacja, że zgrupowanie Stołpecko-Nalibockie dotarło do Warszawy ubrane w przedwojenne mundury. Ostatecznie najbardziej nawet interesujący fakt, przedstawiony po raz trzeci, może zacząć irytować. Innym aspektem, mogącym budzić negatywne odczucia czytelników, jest niekiedy emocjonalne podejście do opisywanych zdarzeń.

„Puszcza Kampinoska” została wydana wedle standardowego modelu, znanego z innych serii „Historycznych bitew”. Czytelnik znajdzie dużo czarno-białych fotografii oraz mapki. Niestety, smutną prawidłowością stało się, że te ostatnie nie są zbyt czytelne.

Pomimo pewnych zarzutów, „Puszcza Kampinoska” to pozycja dobra. Napisano ją w sposób przejrzysty, co nie zmienia faktu, iż autor przedstawia różne wersje jednego zdarzenia, ilekroć ma taką możliwość. Ułatwia to czytelnikowi wyrobienie własnego zdania na większość przedstawionych w książce wydarzeń.

Redakcja: Michał Przeperski

Korekta: Dagmara Jagiełło