Sue Black – „Co mówią zwłoki. Opowieści antropologa sądowego” – recenzja i ocena
Sue Black – „Co mówią zwłoki. Opowieści antropologa sądowego” – recenzja i ocena
Antropolog sądowy ma za zadanie wyczytać jak najwięcej informacji o życiu człowieka na podstawie jego kości. W przeciwieństwie do patologa, który skupia się na samej przyczynie śmierci, antropolog stara się wczytać ze znalezionych szczątków informacje na temat danej osoby. Kim była, jak wyglądała, jakie przebyła choroby i urazy, jak długo przebywała w ziemi. Chociaż w Polsce jest to dziedzina najczęściej kojarzona ze serialem „Kości” to zyskuje na popularności i w 2019 roku na Uniwersytecie Jagiellońskim ruszyły pierwsze studia podyplomowe z antropologii sądowej w praktyce.
Polscy czytelnicy mają teraz okazję dowiedzieć się więcej na temat pracy antropologa sądowego dzięki książce Wydawnictwa Feeria „Co mówią zwłoki”. Jej autorka, Sue Black, w latach 2005-2018 była profesorem anatomii i antropologii sądowej na Uniwersytecie w Dundee. Obecnie sprawuje dwuletnią kadencję przewodniczącej Królewskiego Instytutu Antropologicznego Wielkiej Brytanii i Irlandii. Za swoją pracę i działalność otrzymała szereg nagród i wyróżnień. Black jest również autorką i współautorką kilku publikacji z dziedzin anatomii i antropologii. „Co mówią zwłoki” (oryginalnie wydane w 2018 roku) to jej pierwsza publikacja na polskim rynku.
Na podstawie opisywanych w recenzowanej książce wspomnień autorki jesteśmy w stanie dowiedzieć się do jakiego rodzaju sytuacji wzywani są antropolodzy sądowi. Black współpracuje z policją w śledztwach dotyczących morderstw i wypadków. W kooperacji z patologiem jest w stanie przedstawić pełniejszy obraz zmarłej osoby, co może mieć istotny wpływ na dalsze losy śledztwa policyjnego. Pośród jej pozostałych doświadczeń warto wspomnieć o działalności w Kosowie, gdzie zajmowała się badaniem miejsc masowych zbrodni. Wspomina ona również o swojej pracy w Tajlandii, gdzie po uderzeniu tsunami w 2004 roku brała udział w zespole ustalającym tożsamość ofiar katastrofy.
Black podkreśla istotną rolę, jaką antropolog może odegrać przy odkrywaniu tożsamości denata, szczególnie gdy w jego otoczeniu brakuje innych materialnych wskazówek. Biorąc za przykład analizę szczątków nieznanego człowieka, autorka wypunktowuje jakiego rodzaju informacje możemy uzyskać w wyniku analizy kości. Cztery podstawowe składniki profilu biologicznego to płeć, wiek, wzrost i pochodzenie (czyli rasa). Black, opisując je, zwraca również uwagę na problemy i pułapki, które mogą czyhać na nieuważnych czy mniej doświadczonych antropologów.
Warto zaznaczyć, że autorka potrafi do poważnych tematów podejść lekko i z wyważonym, czarnym humorem, co potrafi uprzyjemnić lekturę. Za przykład może posłużyć kwestia rozczłonkowania ciała, nad którą pochyla się w jednym z rozdziałów. Black analizuje mnogie praktyczne problemy pozbycia się zwłok różnymi metodami i tym samym poddaje pod wątpliwość fabułę niejednego filmu kryminalnego.
„Co mówią zwłoki” to przede wszystkim opowieść autobiograficzna. Sue Black opisuje swoje własne doświadczenia, pierwszą sekcję zwłok i osobiste doświadczenia ze śmiercią w rodzinie. Stanowią one przyczynek do jej własnych rozważań nad życiem i śmiercią oraz podejściem do kwestii ostatecznych. Wątki autobiograficzne i własne przemyślenia oraz odczucia autorki niekiedy stają się wątkiem przewodnim, zaś temat jej pracy, prowadzonych śledztw i działalności spadają na plan dalszy, co nie każdemu czytelnikowi może przypaść do gustu.
Sue Black jest niewątpliwie ekspertem w swojej dziedzinie, a lekkim i przyjemnym stylem pisarskim potrafi wzbudzić zainteresowanie czytelników. Książkę polecam uwadze wszystkim zainteresowanym tematyką śledztw kryminalnych, roli antropologii sądowej we współczesnym świecie, a także osobom szukającym ciekawej lektury na wieczór.
