Sławomir Koper - „Wpływowe kobiety drugiej Rzeczypospolitej” – recenzja i ocena
Niewątpliwie mamy tu do czynienia z pozycją napisaną przez specjalistę, historyka zajmującego się historią obyczajów i obyczajowością w historii, a ostatnio także okresem międzywojennym w historii Polski. Potwierdza to lista ostatnich publikacji Kopera, jak chociażby „Afery i Skandale Drugiej Rzeczypospolitej”, „Życie prywatne elit Drugiej Rzeczypospolitej” czy „Życie prywatne elit artystycznych Drugiej Rzeczypospolitej”.
Najnowsza książka mimo sporej objętości (ponad 400 stron), posiada stosunkowo wygodny format i miękką okładkę. Jest to zresztą pewien standard jeśli chodzi o ostatnie publikacje tego autora: ułatwia on zabieranie jej ze sobą i namiętne czytanie w każdej wolnej chwili. Powyższy zwrot jest absolutnie nieprzypadkowy albowiem Sławomir Koper wykazuje się niemałym talentem literackim, ze swadą prowadząc narrację w poszczególnych rozdziałach. Oprócz dużej ilości faktów, czytelnik otrzymuje równie wielką dawkę anegdot i opowieści ze świata elit politycznych i artystycznych Polski międzywojennej. Tak więc czytanie owej książki jest przyjemnością tak dla zawodowego historyka, jak i dla amatora ciekawostek historycznych, czy nawet dla osoby nieobeznanej w tematach dotyczących historii dwudziestolecia międzywojennego.
Oczywiście pierwszą kwestią rzucającą się w oczy historykowi, jest absolutny brak przypisów. Zważywszy jednak na fakt iż jest to praca o charakterze popularnonaukowym, nie należy tego traktować jako wadę, a wręcz przeciwnie, może być raczej poczytane za zaletę tej publikacji. Co więcej, tych którzy chcieliby zweryfikować pewne dane czy też bardziej pochylić się nad pewnymi zagadnieniami, autor nie pozostawia bez odpowiedzi: na końcu książki zamieszczona jest bibliografia licząca blisko 130 pozycji uznanych przez autora za najistotniejsze z punktu widzenia omawianej tematyki. Warto zauważyć iż zdecydowaną większość z nich stanowią albo wydania pamiętników, albo autobiografii i biografii, co wyraźnie wskazuje na dobre osadzenie prezentowanej publikacji w źródłowej literaturze przedmiotu.
Dalej warto zwrócić uwagę na fakt iż książka zawiera pewną ilość fotografii, przedstawiających omawiane postacie historyczne. Są one jednak tylko ciekawym uzupełnieniem głównego wątku, a nie stanowią dlań konkurencji, odrywającej od czytania.
Często bowiem tzw. wkładki zdjęciowe, są w publikacjach drukowane na błyszczącym papierze i strony te wyraźnie odcinają się od reszty publikacji. Automatycznie przez to pobudzają ciekawość i kierują zainteresowanie kupującego, lub czytającego przede wszystkim na nie. Natomiast Bellona w tej publikacji zdecydowała się na zabieg zgoła odmienny i chwała jej za to. Zdjęcia są miłą niespodzianką, jakby „wisienką na torcie” dla czytelnika, który ma prawo się ich nie spodziewać. Dla mnie jest to zdecydowany plus, który wyraźnie pokazuje, ze książka ma się bronić (i robi to świetnie) przy pomocy samej treści, zarówno w warstwie językowej jak i faktograficznej.
Struktura książki jest spójna i przemyślana. Recenzowana pozycja zawiera 9 rozdziałów, z których aż 8 opowiada dosyć całościowy sposób o życiu kobiet uznanych przez autora za najbardziej wpływowe w II RP. Oczywiście, wybór konkretnych postaci można oceniać różnie. Znaczących postaci kobiecych we wspomnianym okresie było znacznie więcej niż te wymienione przez autora, zważywszy na fakt iż Polki wcześnie uzyskały bierne i czynne prawo wyborcze i aktywnie brały udział w życiu publicznym kraju. Dlatego też tym bardziej należy docenić autora, który odważył się i dokonał wyboru niewielkiej liczby omawianych postaci. Uczynił to jednak w sposób absolutnie zadawalający pod względem przedstawienia możliwie pełnego portretu każdej z bohaterek, albowiem każdy rozdział dzieli się na co najmniej kilka podrozdziałów.
Dużym plusem jest także rozdział pierwszy poświęcony ogólnemu wprowadzeniu w omawianą tematykę, czyli zagadnieniom sytuacji kobiet w okresie międzywojennym, a także zawiera krótki rys historyczny rozwoju ruchu feministycznego. Jest to doskonałą pomocą dla czytelnika zupełnie nie zorientowanego w tych zagadnieniach, co jak już wcześniej wspomniałem czyni całą książkę przystępną nawet dla absolutnych laików.
Po stronie atutów „Wpływowych kobiet drugiej Rzeczypospolitej” należy też bez wątpienia zapisać jej rynkową cenę. Czyni ją ona całkiem atrakcyjną pozycją, którą ze wszech miar należy uznać za wartą tej ceny. W związku ze zbliżającym się okresem świątecznym, może to być bardzo dobry prezent gwiazdkowy, który da obdarowanemu czytelnikowi wiele radości z lektury i wzbogaci jego wiedzę i wyobrażenie o kobietach i ich roli w Polsce okresu międzywojennego.
Książka jest ciekawa, dobrze napisana, jej styl zachęca do lektury, brak w niej poważniejszych wad czy uchybień merytorycznych. Tym niemniej należy pamiętać iż jest to jedna z kilku publikacji tego samego autora, wydanych w stosunkowo niedługim czasie i dotyczących zbliżonej tematyki. W związku z czym dosyć łatwo jest o przeprowadzenie porównania pomiędzy nimi i trudno tu raczej o wyróżnienie, którejkolwiek z nich. Można by powiedzieć iż stanowią one klasę samą dla siebie.
Jako całość książki te stanowią pewne novum pod względem poruszanej tematyki, tym niemniej ze względu na swój zdecydowanie popularnonaukowy charakter, trudno je uznać, za dzieło przełomowe czy kluczowe dla danej dziedziny. Stąd pozostając przy ocenie na „siódemkę” śmiało mogę polecić czytelnikom Histmaga sięgnięcie po „Wpływowe kobiety drugiej Rzeczypospolitej” pióra Sławomira Kopera.
Redakcja: Michał Przeperski
