„Science Magazine” – perypetie czasopisma naukowego
Początki pisma nie były najłatwiejsze. Założyciel, nowojorski dziennikarz John Michels, wystąpił do Thomasa Alvy Edisona z prośbą o finansowanie w roku 1880. Wynalazca zainwestował w „Science” prawie 10 tysięcy USD (ponad 240 tys. dzisiejszych dolarów amerykańskich), jednak ze względu na słabe wyniki, już rok później wycofał swoje wsparcie. Pod koniec roku 1881 Michelsowi udało się jeszcze uzyskać pieniądze od innego amerykańskiego wynalazcy, Alexandra Grahama Bella, jednak mimo tego publikację pisma wstrzymano na początku roku 1882. Periodyk został wznowiony rok później przez powszechnie znanego etnologa i bibliotekarza, Samuela H. Scuddera, któremu w ciągu dwunastu miesięcy udało się uzyskać dwa tysiące regularnych subskrybentów. Jednym z głównych zadań „Science” w owym czasie było informowanie o działaniach stowarzyszeń naukowych. Już wtedy pismo nawiązało żywe stosunki z American Association for the Advancement of Science - AAAS (Amerykańskie Stowarzyszenie na rzecz Postępu w Nauce, obecny wydawca „Science”). Pod koniec 1884 roku Scudder zrezygnował z funkcji redaktora naczelnego i przekazał tę rolę swojemu asystentowi, N. D. C. Hodgesowi. Przez dekadę czasopismo zmagało się z narastającymi problemami finansowymi, posuwając się nawet do bardzo niepopularnej decyzji o wprowadzeniu na swoje łamy reklam opatentowanych leków.
Okładka jednego z numerów „Science” z 1883 r. W 1894 roku „Science” przeszło, za cenę 500 dolarów, w ręce profesora Columbia University, psychologa Jamesa McKeen Cattella. Był to nowy rozdział w historii czasopisma. W 1896 roku opublikowano na jego łamach wyniki badań Roentgena, zaledwie miesiąc po ich pierwotnej, niemieckojęzycznej publikacji, co znacznie wzmocniło prestiż magazynu. Sześć lat po przejęciu pisma Cattell podpisał umowę z AAAS, na mocy której „Science” stało się oficjalnym medium organizacji. Stanowisko redaktora naczelnego, jak i oficjalne prawo własności, pozostały dożywotnio w rękach Cattella, który zmarł w 1944 roku, po czym „Science” przeszła ostatecznie na własność AAAS. Co ciekawe Cattell, na niemal 30 lat przed śmiercią, założył drugie czasopismo, „The Scientific Monthly”, które w 1958 roku zostało wcielone do „Science”. W pierwszej połowie XX wieku na łamach pisma opublikowano między innymi rozprawy Einsteina na temat soczewkowania grawitacyjnego, Thomasa Hunta Morgana dotyczące badań genetycznych na muszkach owocówkach i Edwina Hubble’a nt. galaktyk spiralnych.
Po śmierci Cattella pismo nie dysponowało stałym zespołem edytorskim, a częste zmiany na stanowisku redaktora naczelnego stały się normą, co nie wpłynęło pozytywnie na jakość publikowanych materiałów. W 1958 „Science” wchłonęło wspomniany „The Scientific Monthly”, powiększając tym samym swoje grono czytelników ponad dwukrotnie. Cztery lata później redaktorem naczelnym pisma został Philip Abelson, fizyk i współodkrywca pierwiastka neptun. Pod jego egidą rozpoczęto reformę – „Science” zaczęło ponownie publikować wyniki najnowszych badań, usprawniono również system recenzji publikowanych tekstów. Właśnie w tym okresie periodyk wydrukował jedne z pierwszych doniesień o nowej, groźnej chorobie – AIDS oraz teksty dotyczące amerykańskiego programu podboju kosmosu i misji Apollo. Abelson pracował w „Science” do połowy lat 80.
Zobacz też:
Obecnie „Science” uzyskuje jeden z najwyższych wyników Impact Factor (opracowywanego przez firmę Thompson Reuters wskaźnika określającego liczbę odniesień do artykułów opublikowanych w danym czasopiśmie) wśród wszystkich naukowych czasopism świata (33.611 – dane na rok 2014), co klasyfikuje je w ścisłej czołówce, obok takich tytułów jak „Nature” czy „Cell”. Od zakończenia Zimnej Wojny pismo w sposób wyraźnie widoczny otworzyło się na autorów pochodzących spoza USA – prawie 60 procent artykułów jest tworzonych lub współtworzonych przez zagranicznych naukowców (na początku lat 90. ta liczba wynosiła jedynie niecałe 20 procent). Od roku 1997 „Science” ukazuje się jako pismo elektroniczne, wszystkie artykuły opublikowane po tej dacie stają się publicznie dostępne po upłynięciu roku. Wyjątek stanowią treści dotyczące zagadnień zdrowia publicznego, które często są udostępnianie niemal natychmiast po publikacji. Członkowie AAAS mają również nielimitowany dostęp do zarchiwizowanych numerów tzw. „Classic Science”, czyli numerów sprzed roku 1997. „Science” ma charakter interdyscyplinarny, choć od lat 20. największa część publikowanych treści dotyczy nauk biologicznych.
Losy jednego z najważniejszych recenzowanych periodyków współczesnej nauki nie zawsze układały się po myśli jego twórców. „Science”, pomimo nieszczęśliwych początków i dzięki szczęśliwemu zbiegowi okoliczności oraz talentom osobistym jednego z właścicieli, wyrosło na prężnie działające czasopismo naukowe, nadające prestiż każdemu, kogo tekst zostanie na jego łamy dopuszczony.
Źródła: archives.aaas.org, sciencemag.org, aaas.org, twitter.com/sciencemagazine
Redakcja: Tomasz Leszkowicz
