„Przesilenie. Nowa kultura polityczna” red. Jacek Kołtan (informacja)

Zgromadzone w pierwszej części eseje przedstawiają problem nowych mobilizacji społecznych, które przedefiniowały współczesną sytuację polityczną na świecie i wskazują na konieczność tworzenia nowej teorii społecznej, która byłaby w stanie opisać zachodzące na naszych oczach przemiany.

Część druga opowiada o Polsce czasu przesilenia, poświęcając uwagę dziedzictwu polskiej Solidarności i konsekwencjom transformacji ustrojowej po upadku komunizmu. W części trzeciej autorzy podejmują pytanie o to, w jaki sposób kształtowana jest dziś przestrzeń społecznych relacji, poczynając od świata polityki, poprzez przestrzenie miejskie, na egzystencjalnym doświadczeniu współbycia kończąc.

Książka jest podsumowaniem cyklu Gdańskich Wykładów Solidarności z lat 2011–2016, które Europejskie Centrum Solidarności organizowało we współpracy z Uniwersytetem Gdańskim. Zaproszeni goście – teoretycy społeczni z Polski i zagranicy – stawali przed wyzwaniem zinterpretowania metamorfoz, którym podlegają Polska, Europa i świat, a także przewidywaniem czekających nas możliwych zwrotów, które dokonują się w społecznej i politycznej wyobraźni współczesności.

Obecnie staliśmy się tak konserwatywni, że trzymamy się starych kategorii, starych przyzwyczajeń, zamiast w nowy sposób patrzeć na otaczający świat. Potrzeba nam nowego paradygmatu – odejścia od narodowego punktu widzenia, nawet wówczas, gdy nie jest to punkt widzenia o charakterze nacjonalistycznym. Nawet jeśli nie jesteśmy nacjonalistami, nasza socjologia i tak musi otworzyć się na wielką siłę przemian, których doświadczamy.

Ulrich Beck

Rzadziej zwraca się uwagę na inny wymiar naszej sytuacji – obcość kulturową i intelektualną naszego kraju. I to nie tylko wobec Europy Zachodniej, ale również – w Europie Środkowo-Wschodniej. | Obecny kryzys Europy ma wiele aspektów. Ten w wyobraźni (z odmiennym przeżywaniem siebie i świata niż wspólnota, do której aspirujemy) jest głębszy. Bo jego przezwyciężenie nie może polegać na odrzuceniu własnej tradycji, ale na jej zrelatywizowaniu do historii. I poznaniu się innych tradycji. Także po to, żeby lepiej zrozumieć własną swoistość.

Jadwiga Staniszkis

Ta klasyczna socjologia, która przyniosła wielkie dzieła i przez przeszło wiek odgrywała bardzo ważną rolę w historii intelektualnej, jest w moim mniemaniu skończona. | Dlaczego? Z ważnego rzeczywistego powodu: dominującą cechą naszej epoki jest globalizacja. | Dzisiaj stawką jest to, czy siła organizacji technologicznych, ekonomicznych i finansowych może zostać zrównoważona, ograniczona, a nawet podporządkowana tym, którzy rozpoznają siebie jako istoty obdarzone prawami.

Alain Touraine

Zobacz też pozostałe książki, dostępne w ofercie Wydawnictwa ECS.