Przegląd imprez historycznych (9.01-15.01.2012)

Rzeszów: zasłużony arcybiskup ze Lwowa...

Od poniedziałku 9 stycznia w siedzibie oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Rzeszowie (ul. Słowackiego 18) prezentowana będzie wystawa pt. Wielki zapomniany. Arcybiskup ormiański Józef Teodorowicz (1864–1938). Wybitny polski kapłan i mąż stanu. Ekspozycja przygotowana została przez Fundację Kultury i Dziedzictwa Ormian Polskich we współpracy z Senatem RP.

Wystawa obrazuje życie i działalność arcybiskupa oraz świadectwo patriotyzmu tego hierarchy, który w czasach PRL-u został skazany na zapomnienie. W wolnej Polsce uchwałą Senatu podkreślono zasługi abp. Józefa Teodorowicza, ordynariusza lwowskiego obrządku ormiańskiego, dla odrodzenia niepodległego państwa polskiego – piszą w zaproszeniu twórcy.

Więcej informacji: ipn.gov.pl

Warszawa: Grześkowiak i Stępowski nieśmiertelni?

We wtorek 10 stycznia o godz. 18:00 w warszawskim Domu Spotkań z Historią odbędzie się wieczór poświęcony postaciom dwóch twórców i pieśniarzy, inspirujących się folklorem: Kazimierzowi Grześkowiakowi i Jaremie Stępowskiemu. Spotkanie poprowadzi Janusz Horodniczy, twórca filmów dokumentalnych poświęconych sylwetkom obydwu artystów. Ich projekcja będzie jednym z punktów programu.

W 2008 Kazik Staszewski wydał płytę Silny Kazik pod Wezwaniem, interpretując na swój sposób teksty Kazimierza Grześkowiaka. Kilka lat wcześniej z jego dorobkiem artystycznym zmierzyła się Lubelska Federacja Bardów, wydając płytę w hołdzie jego twórczości. Nadal ukazują się kolejne wznowienia książek Stefana Wiecha Wiecheckiego, niedościgłego piewcy warszawskiej ulicy, którego niezrównanym interpretatorem i popularyzatorem był Jarema Stępowski. Pokazuje to niegasnącą aktualność przekazu obu twórców – informują organizatorzy spotkania.

Więcej informacji: dsh.waw.pl

Warszawa: sportowcy z niegdysiejszej stolicy...

Natomiast w środę 11 stycznia o 18:00 w DSH odbędzie się dyskusja wokół dwóch albumów wydanych przez Fundację Ośrodka KARTA pt. Cykliści i Wodniacy. Pokazane zostaną także zdjęcia opublikowane w planowanym na maj tego roku albumie Piłkarze.

W spotkaniu udział wezmą: dr Jan Bestry (prezes Warszawskiego Towarzystwa Cyklistów), Jacek Przygodzki (kronikarz Warszawskiego Towarzystwa Wioślarskiego), Aleksandra Janiszewska (redaktor serii, sekretarz wydawnictwa Ośrodek KARTA), Tadeusz Kowalski (fotograf sportowy, członek Rodziny Olimpijskiej), Cezary Zamana (zwycięzca Tour de Pologne 2003), dr Marek Piwowarski (pełnomocnik Prezydenta m. st. Warszawy ds. zagospodarowania nabrzeży Wisły). Wieczór poprowadzi Michał Olszański (dziennikarz radiowej Trójki).

Więcej informacji: dsh.waw.pl

Łódź: cygańska tragedia...

Również w środę w Łodzi odbywać będą się obchody 70. rocznicy likwidacji obozu cygańskiego na terenie Getta Litzmannstadt.

Prześladowania Cyganów rozpoczęły się tuż pod dojściu Hitlera do władzy. Cyganie byli postrzegani przez Niemców podobnie jak Żydzi jako element "obcy rasowo", stanowiący zagrożenie dla czystości rasy germańskiej. We wrześniu 1941 roku podjęto decyzję o deportowaniu do Litzmannstadt Ghetto 20 tys. Żydów z Europy Zachodniej oraz 5 tys. Romów i Sinti z pogranicza austriacko-węgierskiego. Na podstawie przemówienia przełożonego Starszeństwa Żydów 1 listopada 1941 r. przypuszcza się, że Mordechaj Chaim Rumkowski mógł mieć wpływ na odizolowanie Cyganów od reszty getta. Nie chciał mieć ich pod swoją opieką, nie chciał ani ich żywić, ani za nich odpowiadać. [...] Bardzo szybko zaczęło dochodzić do zachorowań i do śmierci wśród Cyganów. Katastrofalne warunki sanitarne spowodowały wybuch epidemii tyfusu plamistego, który zaczął dziesiątkować mieszkańców obozu. Kiedy epidemia zaczęła wykraczać poza obszar obozu, Niemcy zdecydowali o jego likwidacji. Przypuszcza się, że spośród 5000 Cyganów przywiezionych jesienią 1941 r. do Litzmannstadt Ghetto najprawdopodobniej nie ocalał nikt – informują organizatorzy obchodów z Centrum Dialogu im. M. Edelmana, Ambasady Austrii w Polsce oraz Muzeum Miasta Łodzi.

Uroczystości rocznicowe rozpoczną się w środę o godz. 17:00 w Sali Lustrzanej MMŁ (ul. Ogrodowa 15). Rozpocznie je wykład prof. Gerharda Baumgartnera (Karl-Franzens-Universität Graz) o Cyganach w Gettcie Litzmannstadt, następnie odbędzie się pokaz filmu dokumentalnego Jarosława Sztandery pt. Obóz cygański w Łodzi (2003), całość zaś zwieńczy koncert skrzypcowy Mariusza Puta.

Więcej informacji: http://www.muzeum-lodz.pl/wydarz/wydarz.php?id=188

Szczecin: Warszawa, maluch, Polonez...

W czwartek 12 stycznia w siedzibie Oddziału IPN w Szczecinie (ul. Piotra Skargi 14) odbędzie się wykład Pawła Miedzińskiego pt. Polska Ludowa na kołach – rzecz o motoryzacji, skierowany do młodzieży szkolnej.

Prelekcja, która odbywa się w ramach cyklu „Meandry najnowszej historii Polski”, dotyczy tematu zmiennych i niezwykle krętych losów motoryzacji w latach 1945–1989. Podczas wykładu będzie się można dowiedzieć, o czym marzono, jak powstawał samochód bliźniaczo podobny do Porsche, ile gwiazdek w teście popularnego brytyjskiego pisma motoryzacyjnego otrzymał „Polonez” oraz o wielu niezmiernie ciekawych a już zapomnianych sprawach – zachęcają organizatorzy.

Więcej informacji: ipn.gov.pl

Warszawa: trudny żywot poety

W piątek 13 stycznia o godz. 18:00 w Muzeum Literatury w Warszawie (Rynek Starego Miasta 20) odbędzie się promocja drugiego tomu Dzienników Edwarda Stachury, wydanych ostatnio przez Iskry. Atrakcją dodatkową będzie pokaz rękopisów poety ze zbiorów Muzeum.

Spotkanie poprowadzi Monika Stachura, fragment książki przeczyta Aleksander Trąbczyński.

Podróże, lektury, praca pisarza od kuchni, spotkania autorskie, przyjaciele, przypadkowo spotkani ludzie. Jakie jeszcze tematy poruszają zeszyty podróżne Stachury? Otóż ukazują one jedną z najbardziej dramatycznych przemian, z jaką mogli zetknąć się czytelnicy polskiej literatury XX wieku. Karty notatników pokazują jak Edward Stachura sukcesywnie zmienia się w Człowieka-Nikt. Postępującej dezintegracji osobowości towarzyszy coś jeszcze, coś, co dla czytelników Stachury może być zaskoczeniem: poszukiwanie Boga w prostych, codziennych czynnościach – piszą o drugim tomie Dzienników organizatorzy spotkania.

Więcej informacji: muzeumliteratury.pl

Poznań: poznać Bauhaus

13 stycznia o godz. 19:00 w Galerii Malarstwa i Rzeźby Muzeum Narodowego w Poznaniu (al. Marcinkowskiego 9) odbędzie się wykład Barbary Góreckiej pt. Estetyka Bauhausu we wzornictwie i grafice użytkowej. Będzie on poświęcony historii Bauhausu, jego założeniom, estetyce oraz realizacjom.

Wykład towarzyszy prezentowanej w Muzeum wystawie Idea Bauhausu, dostępnej w Galerii Malarstwa i Rzeźby do 29 stycznia. Niedawno minęło 90 lat od założenia przez prof. Waltera Gropiusa uczelni artystycznej – Bauhaus. Nazwa Bauhaus nawiązywała do średniowiecznej Bauhütte - strzechy budowlanej, łączącej w sobie wszystkie dziedziny rzemiosła budowlanego. Oznaczała zatem wykształcenie wszystkich artystów za pomocą jednakowego kursu wprowadzającego o formach, materiałach, kolorach. Wystawa prezentująca prace czołowych projektantów ujawnia fenomen Bauhausu jako szkoły, która funkcjonując zaledwie 14 lat – mimo dość krótkiego okresu działalności - wywarła tak silny wpływ na współczesne wzornictwo. Na wystawie zobaczyć można m.in. plakaty promocyjne Bauhausu, archiwalne projekty i modele serwisu TAC prof. Waltera Gropiusa, pierwszego dyrektora szkoły, oraz współczesną wersję tego legendarnego zestawu z białej i czarnej porcelany – informują twórcy wystawy.

Więcej o wystawie: mnp.art.pl

Poznań: muzyka z czasów Zygmunta III i jego synów

Natomiast w sobotę 14 stycznia o godz. 12:00, w tej samej Galerii odbędzie się kolejne spotkanie z cyklu Musica & Ars, poświęconego dziełom barokowym z Galerii Sztuki Polskiej XVI - XVIII w. i refleksjom dotyczącym ówczesnej muzyki, uzupełnionym nagraniami wykonanymi na instrumentach historycznych. Tym razem przedstawiona zostanie kultura na dworze polskich Wazów. Spotkanie poprowadzą: Adriana Podmostko-Kłos i Patryk Frankowski.

Więcej informacji: mnp.art.pl