Przegląd imprez historycznych – 30. rocznica wprowadzenia stanu wojennego
Stan wojenny dzień po dniu... w całej Polsce
W związku z rocznicą, Instytut Pamięci Narodowej w kilkunastu miastach w całym kraju prezentował będzie wystawę pt. 586 dni stanu wojennego. Ma ona za zadanie przybliżyć oglądającym wydarzenia lat 1981-1983.
Wystawa upamiętnia osobiste dramaty ofiar, indywidualne akty sprzeciwu Polaków, ale też różnorodność postaw podzielonego społeczeństwa. Obrazy z więzień, posiedzeń sądów doraźnych i pogrzebów przeplatają się z wielką polityką – spektakularnymi operacjami wojskowo-milicyjnymi, masowymi demonstracjami opozycji, walkami ulicznymi – jak również obrazami życia codziennego w realnym socjalizmie. Jednym z wątków wystawy są też reakcje podzielonego żelazną kurtyną świata na dramatyczne wydarzenia w Polsce – informują twórcy ekspozycji.
Wystawa prezentowana będzie jednocześnie w 17 miastach:
- Warszawa, plac Zamkowy, otwarcie 13 grudnia 2011 r., godz. 18:00, prezentacja do 29 grudnia 2011 r.
- Białystok, plac Jana Pawła II, otwarcie 11 grudnia 2011 r., godz. 12:00, prezentacja do 30 grudnia 2011 r.
- Bydgoszcz, Stary Rynek, otwarcie 12 grudnia 2011 r., godz. 17:00, prezentacja do 21 grudnia 2011 r.
- Czeladź, Muzeum „Saturn”, ul. Dehnelów 1, otwarcie 9 grudnia 2011 r., godz. 17:00, prezentacja do 5 stycznia 2012 r.
- Gdańsk, plac Solidarności, otwarcie 13 grudnia 2011 r., godz. 16.45, prezentacja do 8 stycznia 2012 r.
- Jastrzębie Zdrój, Miejska Biblioteka Publiczna, ul. Wielkopolska 1a, otwarcie 22 grudnia 2011 r., prezentacja do 31 stycznia 2012 r.
- Katowice, Rynek, otwarcie 12 grudnia 2011 r., godz. 19.30, prezentacja 30 grudnia 2011 r.
- Kielce, Rynek, otwarcie 13 grudnia 2011 r., godz. 12:00, prezentacja do 31 grudnia 2011 r.
- Kraków, plac Szczepański, otwarcie 13 grudnia 2011 r., godz. 12:00, prezentacja do 14 stycznia 2012 r.
- Lubin, Centrum Kultury „Muza”, ul. Armii Krajowej 1,otwarcie 13 grudnia, godz. 16:00.
- Łowicz, plac Stary Rynek, otwarcie 11 grudnia 2011 r., godz. 17:00, prezentacja do 17 grudnia 2011 r.
- Łódź, Instytut Europejski, ul. Piotrkowska 262/264, otwarcie 13 grudnia 2011 r., godz. 10.50, prezentacja do 30 grudnia 2011 r.
- Piotrków Trybunalski, Park Jana Pawła II (przy ul. Słowackiego), otwarcie 18 grudnia 2011 r., godz. 11:00, prezentacja do 22 grudnia 2011 r.
- Ruda Śląska, Parafia Bożego Narodzenia, ul. Leśna 37, prezentacja w dniach 9–11 grudnia 2011 r.
- Ruda Śląska, Muzeum Miejskie im. Maksymiliana Chroboka, ul. Wolności 26, otwarcie 13 grudnia 2011 r., godz. 10:00, prezentacja do 19 grudnia 2011 r.
- Toruń, Rynek Staromiejski, otwarcie 13 grudnia 2011 r., godz. 16.30, prezentacja do 21 grudnia 2011 r.
- Sosnowiec, Muzeum w Sosnowcu, ul. Chemiczna 12, otwarcie 12 grudnia 2011 r., godz. 16.30, prezentacja do 31 stycznia 2012 r.
- Szczecin, Jasne Błonia (przy Urzędzie Miasta), otwarcie 13 grudnia 2011 r., godz. 13.45, prezentacja do 30 grudnia 2011 r.
Więcej informacji: 13grudnia81.pl
Gdańsk: stan wojenny w fotografii i graffiti
Od 10 do 19 grudnia na Długim Targu w Gdańsku oglądać będzie można wystawę plenerową pt. 13/12. Codzienność stanu wojennego, zorganizowaną przez Europejskie Centrum Solidarności.
Fotografie Chrisa Niedenthala - wybitnego polskiego fotografa, laureata nagrody World Press Photo (1986), odznaczonego w 2009 roku medalem Gloria Artis za zasługi na rzecz popularyzacji polskiej kultury - obrazujące codzienność stanu wojennego, na współczesny język graffiti wyobraźni przełożyli młodzi ludzie z Gdańska i okolic. Archiwalne zdjęcia pochodzą z albumu „13/12. Polska stanu wojennego", natomiast prace plastyczne dwudziestu młodych ludzi to pokłosie cyklicznego projektu edukacyjno-artystycznego Młodzi Solidarni, który odbył się we wrześniu 2011 – informują organizatorzy
Więcej informacji o rocznicowych imprezach ECS: ecs.gda.pl
Katowice: nadchodzi kolejny Wielki Test z Historii!
12 grudnia w Centrum Kultury w Katowicach odbędzie się Wielki Test z Historii. Tematem konkursu będzie polska droga do wolności 1980-1989.
Mogą wziąć w nim udział osoby pełnoletnie, które w dniu konkursu przyjdą do Centrum Kultury Katowice, Plac Sejmu Śląskiego 2. Rejestracja uczestników rozpocznie się 12 grudnia w poniedziałek od godz. 11.00. Nagroda główna wynosi 30 tysięcy złotych.
Patronem medialnym imprezy jest „Histmag.org”. Więcej informacji na naszym portalu
Katowice: noc z filmem
W nocy z 12 na 13 grudnia w kinie studyjnym „Światowid” w Katowicach (ul. 3 Maja 7) odbędzie się przegląd filmów opowiadających o wydarzeniach z grudnia 1981 r. pt. Godzina milicyjna.
Pełen program: ipn.gov.pl
Warszawa: pomoc zza oceanu
Od 13 grudnia do końca roku przed warszawskim Domem Polonii (Krakowskie Przedmieście 64) oglądać można będzie wystawę plenerową pt. Przyjaciele Solidarności. Amerykańskie środowiska polonijne na rzecz opozycji demokratycznej w Polsce stanu wojennego, przygotowaną przez Naczelną Dyrekcję Archiwów Państwowych, Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” oraz Archiwum Państwowe m.st. Warszawy.
Na przykładzie ponad 150 dokumentów - fotografii, plakatów, deklaracji programowych, pism i korespondencji - wystawa ukazuje reakcję społeczeństwa amerykańskiego na wieść o ogłoszeniu 13 grudnia 1981 r. stanu wojennego w Polsce, a także działania podejmowane przez amerykańskiej środowiska polonijne na rzecz przetrwania struktur ruchu społecznego Solidarność i idei demokracji w Polsce – informują twórcy wystawy.
Na stronie Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych znajduje się informację o ekspozycji oraz zestaw multimediów (ilustracje, nagrania audio i video) związanych z jej tematyką.
Warszawa: różnie o działalności podziemnej
13 grudnia warszawski Dom Spotkań z Historią (ul. Karowa 20) zaprasza na dwa spotkania związane z rocznicą stanu wojennego:
O godz. 18:00 odbędzie się dyskusja o książce Mateusza Fałkowskiego pt. Biznes patriotyczny, opowiadającej o działalności podziemnego wydawnictwa CDN. W dyskusji udział obok autora wezmą Czesław Bielecki, prof. Antoni Dudek oraz prof. Andrzej Sadowski. Po spotkaniu krótki koncert Jacka Kleyffa.
O godz. 20:00 odbędzie się premiera najnowszej płyty Krzysztofa Skiby pt. Zadzwońcie po milicję!, zadedykowaną artystom z lat 80, którzy w swojej twórczości prezentowali radykalne i odważne postawy. Spotkanie poprowadzi Tomasz Kasprzyk (dyrektor muzyczny „Antyradia”). Wśród gości m.in. Mirosław Pęczak (dziennikarz muzyczny „Polityki”), Krzysztof Skiba (Big Cyc) i Jacek Jędrzejak (Big Cyc).
Warszawa: czy była alternatywa?
13 grudnia o godz. 17:00 w Auditorium Maximum Uniwersytetu Warszawskiego (Krakowskie Przedmieście 26/28) odbędzie się wykład prof. Andrzeja Friszke pt. 13 grudnia 1981 roku - czy była alternatywa? Wygłoszony zostanie w ramach uniwersyteckiego cyklu 8 Wykładów na Nowe Tysiąclecie.
Warszawa: Towarzysz Generał 2?
13 grudnia o godz. 20:00 w auli Starego BUW-u na Kampusie Centralnym Uniwersytetu Warszawskiego (Krakowskie Przedmieście 26/28) odbędzie się pokaz filmu Grzegorza Brauna i Roberta Kaczmarka pt. Towarzysz Generał idzie na wojnę. Wydarzenie zorganizowano w ramach cyklu Niezależnego Zrzeszenia Studentów UW pt. Nowe kino historyczne. Po projekcji dyskusja z udziałem: Grzegorza Brauna (reżysera), dr. Marcina Zaremby (Instytut Historyczny UW, „Polityka”), dr. Piotra Gontarczyka (IPN), Wojciecha Tomczyka (dramaturga, reżysera, autora m.in. spektaklu Teatru Telewizji pt. „Norymberga”).
Patronem medialnym imprezy jest portal Histmag.org. Więcej informacji na naszej stronie.
Kraków: racja stanu czy zdrada stanu?
13 grudnia o godz. 17:00 w Oddziale Muzeum Historycznego Miasta Krakowa Fabryka Emalia Oskara Schindlera (ul. Lipowa 4) odbędzie się dyskusja z udziałem prof. Kazimierza Kika (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach) i prof. Tomasza Gąsowskiego (Uniwersytet Jagielloński) pt. 13 grudnia - racja stanu czy zdrada stanu? W 30. rocznicę wprowadzenia Stanu Wojennego. Poprowadzi ją red. Włodzimierz Knap.
Stan wojenny należy do najbardziej dramatycznych, a zarazem kontrowersyjnych wydarzeń w powojennej historii Polski. Pomimo upływu lat, kwestia tego, czy podjęta przez gen. Jaruzelskiego decyzja uratowała Polskę przed sowiecką interwencją wojskową, czy też jedynym faktycznym celem wprowadzenia stanu wojennego było sterroryzowanie społeczeństwa i ratowanie zagrożonego przez "Solidarność" monopolu władzy PZPR, wciąż pozostaje kwestią sporną – informują organizatorzy.
Więcej informacji: mhk.pl
Lublin: co zdarzyło się po za Polską?
13 grudnia o godz. 12:00 na pl. Litewskim w Lublinie otwarta zostanie wystawa przygotowana przez lubelski oddział IPN pt. Wasza Solidarność – nasza wolność. Reakcje emigracji polskiej i świata na wprowadzenie stanu wojennego. Przygotowano ją korzystając z licznych archiwów krajowych, emigracyjnych oraz zbiorów prywatnych.
Stan wojenny, wprowadzony 13 grudnia 1981 r., brutalnie przerwał tę atmosferę. Jego ogłoszenie przyjęto boleśnie nie tylko w kraju, ale również poza jego granicami. Na Zachodzie pozostała rzesza ludzi związanych z »Solidarnością«, którym nagle odcięto drogę powrotną. Poza granicami kraju przebywało ok. 160 tys. obywateli PRL, którzy tym samym znaleźli się w sytuacji przymusowej emigracji – powrót do kraju nie wchodził w grę. Ważnym miejscem stał się Wiedeń, gdzie docierały jeszcze ostatnie pociągi z Polski, których pasażerowie zdawali gorące relacje z tego, jak wygląda sytuacja. W samej Austrii powstały przejściowe obozy dla uchodźców, którzy sukcesywnie rozjeżdżali się po świecie powiększając szeregi emigracji polskiej przede wszystkim we Włoszech, w USA czy Australii. Na Zachodzie mieszkali też emigranci, którzy przybyli tam dużo wcześniej, jeszcze w czasach II wojny czy w późniejszych falach, jak ta po 1968 roku. Dla nich wszystkich działalność opozycji w kraju niosła nadzieję zmian. Stan wojenny nadzieję tę niweczył – piszą we wstępie do wystawy jej twórcy.
15 grudnia o godz. 15:00 w Collegium Norvidianum KUL (al. Racławickie 14) odbędzie się dyskusja panelowa towarzysząca wystawie z udziałem Basila Kerskiego, prof. Idesbalda Goddeerisa i dr. Patryka Pleskota. Poprowadzi ją dr Sławomir Łukasiewicz (IPN w Lublinie). Podczas spotkania zostanie zaprezentowany film dokumentalny pt. Świat i Solidarność, ukazujący reakcje Zachodu na powstanie „Solidarności”.
Więcej informacji o wystawie: ipn.gov.pl
Lublin: gra miejska z harcerzami
13 grudnia w Lublinie odbędzie się zorganizowana przez Instytut Pamięci Narodowej i Związek Harcerstwa Rzeczpospolitej gra miejska pt. 13 grudnia. Zapisy w godz. 9:30-10:00 na placu Litewskim. Do gry zaproszone są grupy co najmniej 3 osób w wieku min. 14 lat. Dla uczestników przewidziano atrakcyjne nagrody.
Więcej informacji: ipn.gov.pl
Warszawa: polsko-francuska przyjaźń w 1981 r.
14 grudnia o godz. 18:00 na Uniwersytecie Warszawskim (Aula Sarego BUW-u, Krakowskie Przedmieście 26/28) odbędzie się konferencja pt. 13 XII 1981 oczami Polaków i Francuzów. Nie ma wolności bez solidarności, zorganizowana przez Ośrodek Kultury Francuskiej i Studiów Frankofońskich, Instytut Romanistyki UW oraz Fundację prof. Bronisława Geremka.
Proponujemy spojrzeć na te dramatyczne wydarzenia z perspektywy obcokrajowców. Jest to doskonała okazja, żeby uświadomić polskiemu społeczeństwu to, o czym wielu z nas nigdy nie słyszało. W 1981 r., podczas dramatycznych wydarzeń stanu wojennego, polski naród spotkał się ze spontaniczną i masową pomocą społeczeństwa francuskiego. Jak wyglądały nasze relacje? Czym stan wojenny był dla Francuzów? – zapowiadają organizatorzy.
W dyskusji udział wezmą: Tadeusz Mazowiecki, Marcel Grignard (zastępca sekretarza generalnego francuskich związków zawodowych CFDT), red. Bernard Guetta (korespondent dziennika Le Monde w Polsce w 1981 r.) oraz Adam Michnik. Konferencję poprowadzi Konstanty Gebert, redaktor „Gazety Wyborczej”.
Łódź: czy stan wojenny był zgodny z prawem?
15 grudnia o godz. 12:00 w budynku Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego (ul. Kopcińskiego 8/12) odbędzie się wykład Prezesa Trybunału Konstytucyjnego prof. dr. hab. Andrzeja Rzeplińskiego pt. Niekonstytucyjność dekretów o stanie wojennym w orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego z dn. 16 marca 2011 r.
W dyskusji nad tezami wykładu udział wezmą: Jerzy Stępień (b. Prezes TK), prof. Biruta Lewaszkiewicz-Petrykowska (sędzia TK w stanie spoczynku), prof. Mirosław Granat (sędzia TK), prof. Teresa Dębowska-Romanowska (sędzia TK w stanie spoczynku), prof. Małgorzata Pyziak-Szafnicka (sędzia TK) oraz prof. Witold Kulesza (b. dyrektor Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w IPN).
Organizatorem wydarzenia jest Centrum Myśli Polityczno-Prawnej im. Alexisa de Tocqueville’a.
Zabrze: stan wojenny z perspektywy internowanych
15 grudnia w Zabytkowej Kopalni Węgla Kamiennego GUIDO w Zabrzu (ul. 3-go Maja 93) odbędzie się ogólnopolska konferencja naukowa zorganizowana przez katowicki oddział Instytutu Pamięci Narodowej pt. Internowani i uwięzieni w stanie wojennym 1981–1983. W obradach udział wezmą badacze z ośrodków uniwersyteckich oraz historycy IPN.
Pełen program konferencji: ipn.gov.pl
Kraków: miejska rozrywka w klimacie rocznicowym
W czwartek 15 grudnia o godz. 11:00 w Krakowie rozpocznie się historyczna gra miejska pt. Orła WRON-a nie pokona – stan wojenny w Krakowie, zorganizowana przez krakowski oddział IPN, Muzeum Historyczne Miasta Krakowa oraz Śródmiejsku Ośrodek Kultury.
Szczegółowe informacje: mhk.pl
