Przegląd imprez historycznych (28.10-03.11.2013)

Katowice: sylwetka przywódcy polskiego Kościoła

29 października o godz. 13:00 w Muzeum Historii Katowic (ul. ks. J. Szafranka 9) odbędzie się wykład mgr Aleksandry Goniewicz pt. Kardynał August Hlond – prymas Polski. 22 października minęła 65. rocznica śmierci tego wybitnego przywódcy Kościoła w Polsce, a w dwudziestoleciu międzywojennym biskupa katowickiego.

Więcej informacji: mhk.katowice.pl

Warszawa: lewica wymyślona na nowo?

Również 29 października o godz. 18:00 w warszawskim Centrum Prasowym Foksal (ul. Foksal 3/5) odbędzie się organizowana przez Wydawnictwo ZNAK i „Teologie Polityczną” dyskusja wokół książki Dariusza Gawina pt. Wielki zwrot. Ewolucja lewicy i odrodzenie idei społeczeństwa obywatelskiego 1956-1976. Patronem medialnym spotkania jest nasz portal.

Przezwyciężenie komunistycznej opresji wymagało od polskich inteligentów o lewicowych poglądach nie tylko odejścia od marksizmu lecz także wypracowania nowego języka, który jednocześnie opisze ich położenie i przygotuje grunt do zmian. W trakcie tych poszukiwań niepokorni lewicowi inteligenci zaczęli nawiązywać kontakty ze środowiskami katolickimi, przede wszystkim z osobami skupionymi wokół warszawskiego Klubu Inteligencji Katolickiej, i doceniać znaczenie Kościoła w walce z totalitarnym systemem. Wypracowana wówczas teoria społecznej samoorganizacji bardzo dobrze sprawdziła się w praktyce, nie tylko przyczyniając się do obalenia komunizmu, ale też stając się „trwałym elementem współczesnej myśli społecznej i filozofii politycznej w skali globalnej” - piszą o książce organizatorzy dyskusji.

W spotkaniu udział wezmą: Dariusz Gawin (autor książki, zastępca dyrektora Muzeum Powstania Warszawskiego, redaktor „Teologii Politycznej”), Zbigniew Nosowski (redaktor naczelny „Więzi”), Aleksander Smolar (publicysta, politolog, prezes zarządu Fundacji im. Stefana Batorego), Bronisław Wildstein (dziennikarz, pisarz, wiceprezes Telewizji Republika). Spotkanie poprowadzi Mateusz Matyszkowicz, redaktor naczelny „Teologii Politycznej Co Miesiąc” oraz kwartalnika „Fronda”.

Więcej informacji: teologiapolityczna.pl

Bytom: pochówki z dawnych wieków

29 października o godz. 17:00 w Muzeum Górnośląskim w Bytomiu (ul. W. Korfantego 34) odbędzie się wernisaż wystawy Zapomniane nekropolie, przygotowanej wspólnie z Muzeum w Gliwicach. Będzie ona prezentowana do 16 lutego 2014 r.

Celem wystawy jest prezentacja największych pradziejowych i średniowiecznych cmentarzysk z terenu Górnego Śląska i Zagłębia. Ekspozycja przybliży nam nekropolie, po których już nie ma śladu w terenie, szczątki zmarłych trafiły do magazynów muzealnych, a pamięć o nich przetrwała tylko w umysłach archeologów. Nekropolia (z greckiego - miasto umarłych) to starożytny lub wczesnochrześcijański cmentarz o dużej powierzchni. To miejsce grzebania zmarłych, które pełni szczególną funkcję. J. Kolbuszewski w swojej książce pt. „Cmentarze” pisze: […] cmentarz jest „tekstem kultury”, daje więc nie tylko świadectwo ludzkich losów (bo każdy grób jest przecież jakąś informacją o pochowanym w nim człowieku), ale także obrazuje znamienny dla danego czasu stosunek do śmierci, a zatem również i stosunek do życia. Pochówki oraz przedmioty towarzyszące zmarłym świadczą o wierzeniach oraz kunszcie ówczesnych rzemieślników. Cmentarz pozwala poznać różne sfery kultury użytkującej go wspólnoty, a odmienne w różnych czasach i kulturach formy grzebania zmarłych odczytywane mogą być jako świadectwa eschatologii. Do niedawna śmierć była czymś naturalnym, nie napawała grozą i lękiem. Obecnie śmierć jest tematem tabu, tak jakby w ogóle nie istniała, a przecież wszystko wciąż umiera. Wypieramy jednak tę prawdę ze społecznej świadomości i tym samym tracimy kontakt z samą ideą śmierci, która zawiera w sobie wiele pożytecznych wskazówek, w tym - jak żyć – informują twórcy ekspozycji.

Więcej informacji: muzeum.bytom.pl

Warszawa: Maczkowcy – biografia i pamięć

30 października o godz. 18:00 w warszawskim Domu Spotkań z Historią (ul. Karowa 20) odbędzie się organizowana przez Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku promocja książki Jarosława Pałki, Machteld Venken i Krzysztofa Marcina Zalewskiego pt. Żołnierze generała Maczka. Doświadczenie i pamięć wojny.

Przedmiotem zainteresowania Autorów są doświadczenia wojenne konkretnej grupy osób – tzw. maczkowców, czyli żołnierzy 1. Dywizji Pancernej gen. Maczka, przekazane w bezpośredniej narracji biograficznej o okresie wojny, uzupełnione o dalsze losy powojenne w dużej mierze naznaczone wojenną fazą biografii. Praca wpisuje się zatem w formułę historii mówionej, która w tym konkretnym przypadku zyskuje niejako dodatkowe znaczenie – Autorzy zdołali dotrzeć do niemal wszystkich obecnie żyjących maczkowców (…) i zebrać historie życia żołnierzy gen. Maczka i już sam ten fakt czyni recenzowaną pracę niesłychanie cennym źródłem historii mówionej – pisała o książce dr hab. Kaja Kaźmierska, prof. nadzw. Uniwersytetu Łódzkiego, socjolog zajmująca się tematyką pamięci.

W promocji obok autorów udział wezmą także dr hab. Ruth Leiserowitz (Niemiecki Instytut Historyczny w Warszawie) oraz dr hab. Tomasz Chinciński (Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku). Spotkanie poprowadzi dr Piotr Filipkowski z Instytutu Filozofii i Socjologii PAN. Fragmenty relacji odczytają Waldemar Barwiński oraz Redbad Klijnstra.

Więcej informacji: dsh.waw.pl

Gdańsk: muzyka w życiu miasta

Również w środę o godz. 17:00 w Domu Uphagena w Gdańsku (ul. Długa 12) odbędzie się wykład dr Piotra Kociumbasa z Instytutu Germanistyki Uniwersytetu Warszawskiego pt. O kantacie w kulturze osiemnastowiecznego Gdańska.

Więcej informacji: mhmg.gda.pl

Warszawa: groza z ekranu

31 października o godz. 18:00 w Domu Spotkań z Historią odbędzie się natomiast spotkanie pt. Nakręcona historia grozy. Poprowadzą je Dorota Chrobak (Radio PIN) oraz historyk filmu Grzegorz Pieńkowski.

Pod osłoną nocy Dr Jekyll zamienia się w przerażającego Mr Hyde'a, Dr Caligari czuwa nad śpiącym w skrzyni lunatykiem Cesarem, a hordy zombie kierują się w stronę domów... Młody, nieświadomy zagrożenia agent nieruchomości udaje się do zamku wampira Nosferatu, a Wiktor Frankenstein usiłując rozwikłać zagadkę śmierci tworzy w laboratorium przerażające monstrum. Horrory filmowe ewoluowały na przestrzeni ostatniego stulecia, ale jedno nie uległo zmianie – ludzkie pożądanie grozy. Historia XX wieku pokazała, że przerażające postacie z ekranu mogą pojawić się także w życiu. Zdaniem Siegfrieda Kracauera wiele motywów filmowych przeobraziło się w prawdziwe wydarzenia lub było ich efektem – Homonculusy z krwi i kości spacerowały po ulicach. Samozwańczy Caligarowie hipnotyzowali niezliczonych Cezarów zmuszając ich do popełniania morderstw. Japończycy pragnąc uporać się z traumą wojenną stworzyli Godzillę, a wytwórnia Hammer za niewielkie pieniądze horrory „gore”, z hektolitrami krwi i mięsa, epatującymi przemocą. Zarówno wojna w Wietnamie, jak i w Korei znalazły swój oddźwięk w amerykańskich filmach grozy lat 60., 70. i 80. Podczas „Nakręconej historii grozy” odbędziemy pełną emocji, filmową podróż po horrorach wszechczasów. Naszymi przewodnikami będą m.in. alkoholik i początkujący pisarz, który przyjmuje posadę zimowego stróża w hotelu Overlock – Jack Torrance; agent specjalny FBI Dale Cooper; cierpiący na psychozę Norman Bates; 12-letnia, opętana dziewczynka o imieniu Regan oraz sześcioro ludzi zamkniętych wewnątrz olbrzymiego sześcianu… - zapowiadają organizatorzy.

Spotkanie o godz. 20:00 uwieńczy pokaz kultowego filmu Noc żywych trupów George’a Romero z 1968 roku.

Więcej informacji: dsh.waw.pl

Warszawa: barokowe „pamiętaj o śmierci!"

Swój pomysł na wieczór przed Świętem Zmarłych ma też Muzeum Narodowe w Warszawie, które w czwartek 31 października zaprasza na godz. 18:00 na spotkanie pt. Memento mori – motywy wanitatywne w twórczości Guercina i sztuce baroku, organizowane na wystawie Guercino. Triumf baroku. Arcydzieła z Cento, Rzymu i kolekcji polskich oraz w galeriach stałych.

Barok to epoka silnych kontrastów. Ziemskie godności, zmysłowe przyjemności i rzeczy ostateczne splatały się co dzień w odwiecznym tańcu śmierci. Artyści obrazowali zagadnienia związane z kresem ludzkiego życia, posługując się alegoriami i symbolami, ale także w naturalistyczny sposób ukazując marność naszej doczesnej powłoki. Śmierć miała różne oblicza, w zależności od wyznania malarza, czasu i miejsca, w jakim tworzył, oraz życzeń zleceniodawców – informują organizatorzy spotkania.

Więcej informacji: mnw.art.pl