Przegląd imprez historycznych (27.05-02.06.2013)

Tyniec: najwspanialszy klasztor średniowiecznej Europy

Od dłuższego czasu w Opactwie Benedyktynów w Tyńcu prezentowana jest wystawa pt. Cluny – sen o tradycji, prezentująca historię tej najważniejszej benedyktyńskiej wspólnoty zakonnej. Będzie ją można oglądać do końca marca 2014 r.

Wystawa jest świetną okazją by dowiedzieć się więcej o najsłynniejszym klasztorze benedyktyńskim – opactwie w Cluny (Francja), którego kościół był największym w Europie do czasów wybudowania bazyliki św. Piotra w Rzymie, jednocześnie był on wzorcem wyznaczającym styl budowy wielu innych świątyń. Opaci Cluny byli doradcami papieży i cesarzy, książąt i biskupów. Opactwo poszerzało swoje wpływy poprzez sieć klasztorów zależnych na terenie niemal całej Europy. Znaczenie klasztoru było tak wielkie, iż w Opactwie Benedyktynów w Tyńcu wykształciła się w XIII wieku legenda wywodząca fundację Tyńca właśnie z Cluny. Jednak relację ze słynnym klasztorem nie sprowadzały się tylko do podań, a ślady tych kontaktów będzie można zobaczyć na wystawie – informują organizatorzy.

Więcej informacji: benedyktyni.eu

Warszawa: z dziejów staropolskiego antyklerykalizmu

27 maja o godz. 15:00 w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego (nowy budynek, sala 108, Krakowskie Przedmieście 26/28) odbędzie się dyskusja nad książką prof. Urszuli Augustyniak pt. Państwo świeckie czy księże? Spór o rolę duchowieństwa katolickiego w Rzeczypospolitej w czasach Zygmunta III Wazy. Wybór tekstów. W panelu udział wezmą: prof. Dariusz Kołodziejczyk oraz prof. Janusz Tazbir.

Antologia staropolskich tekstów źródłowych pt. Państwo świeckie czy księże? zawiera utwory zachowane głównie w sylwach szlacheckich, reprezentujące zapomniany nurt polskiej publicystyki politycznej związany ze zjawiskiem antyklerykalizmu szlacheckiego – występującego w programie ruchu egzekucyjnego w połowie XVI w.; następnie w okresie rokoszu sandomierskiego 1606-1608; i trwającego do XVIII w., gdy na tradycyjny konflikt między szlachtą a klerem nałożyły się wpływy preoświeceniowego racjonalizmu. Zaproponowany wybór tekstów źródłowych ma na celu nie tyle udowodnienie tezy o sile antyklerykalizmu szlachty, ile zobrazowanie złożonego charakteru jej postaw politycznych, częściowo tylko determinowanych przez czynniki wyznaniowe, oraz rewizję tradycyjnej interpretacji sporów szlachty z klerem jako konfliktu ekonomicznego lub obrony Konfederacji Warszawskiej. Może także dostarczyć czytelnikom materiału do przemyśleń nad aktualną rolą Kościoła katolickiego w przemianach cywilizacyjnych, jak i genezą różnego rodzaju postaw antyklerykalnych. Zamiarem edytorki było przypomnienie, że kultywowana przez elity szlacheckie od XV do XVIII w. koncepcja państwa świeckiego i demokratycznego stanowi integralną część polskiej tradycji politycznej, alternatywną dla unitarnej i polocentrycznej wizji kontrreformatorów spod znaku Piotra Skargi, zasługującą na przywrócenie do współczesnej świadomości historycznej – piszą wydawcy książki.

Więcej informacji: ihuw.pl

Warszawa: jak odczuwano czas w średniowieczu?

27 i 28 maja na Kampusie Centralnym Uniwersytetu Warszawskiego (Krakowskie Przedmieście 26/28) odbywać będzie się Interdyscyplinarna Studencko-Doktorancka Konferencja Naukowa Czas w kulturze średniowiecza, organizowana przez Sekcję Mediewistyczną Studenckiego Koła Naukowego Historyków UW. Histmag.org jest patronem obrad.

(program konferencji)

Celem konferencji pt. „Czas w kulturze średniowiecza” jest umożliwienie młodym badaczom z całej Polski zaprezentowania prowadzonych przez siebie badań nad problematyką związaną z liczeniem czasu oraz myśleniem i postrzeganiem go przez pryzmat różnych dyskursów. Szeroki zakres proponowanej przez nas problematyki pozwala na różnorakie ujęcie tematyki związanej z postrzeganiem i myśleniem o czasie w epoce średniowiecza – zapowiadają pomysłodawcy konferencji.

Więcej informacji: tempus-mediaevale.pl

Zielona Góra: epizod z konfliktu PRL z Kościołem

Od 27 maja w Gimnazjum nr 1 w Zielonej Górze (ul. Wyszyńskiego 101) prezentowana będzie wystawa Zielona Góra 30 maja 1960 r., przygotowana przez poznański oddział Instytutu Pamięci Narodowej.

Wystawa obrazuje jeden z najbardziej dramatycznych momentów w powojennej historii Zielonej Góry – obronę Domu Katolickiego, wykorzystywanego przez parafię pw. św. Jadwigi do pracy wychowawczej, charytatywnej i kulturalnej. W 1960 roku władze postanowiły ograniczyć działalność Kościoła i jego wpływ na społeczeństwo Zielonej Góry i podjęły próbę eksmisji parafii z Domu Katolickiego. Na działania władz kilka tysięcy zielonogórzan odpowiedziało demonstracją, która została brutalnie stłumiona przez oddziały ZOMO – informują twórcy ekspozycji.

Więcej informacji: ipn.gov.pl

Kraków: rozliczenie nazistów

Już tylko do piątku 31 maja w krakowskim Muzeum Archeologicznym (ul. Senacka 3) prezentowana będzie wystawa przygotowana przez IPN pt. Zbrodnia i kara. Procesy niemieckich zbrodniarzy w Krakowie w latach 1946–1948.

Wystawa za pomocą zdjęć, materiałów filmowych oraz dokumentów opowiada o zapomnianej karcie historii dziejów Krakowa. Zwiedzający może obejrzeć kroniki filmowe dokumentujące procesy zbrodniarzy niemieckich, umieszczone na specjalnych instalacjach, m.in. wykorzystujących autentyczne drzwi z dawnego więzienia św. Michała. To właśnie w Krakowie, m.in. w siedzibie Sądu Okręgowego przy ulicy Senackiej, odbywały się procesy największych zbrodniarzy niemieckich z czasów II wojny światowej, które wzbudzały zainteresowanie tak krajowej, jak i zagranicznej opinii publicznej. W Krakowie sądzono Amona Gotha, Józefa Bühlera, członków załogi obozów Auschwitz i Płaszów. Wyroki śmierci, jakie często zapadały w tych procesach, wykonywano w więzieniu Montelupich. Wystawa ukazuje największe zbrodnie oskarżonych i ich późniejsze rozliczenie przed sądem. Taka perspektywa, wykorzystująca techniki multimedialne, wydruki wielkoformatowe oraz elementy interaktywne, w prostej i atrakcyjnej formie ukazuje niezwykle ważny etap w historii miasta i kraju – informują twórcy wystawy.

Więcej informacji: ipn.gov.pl

Jaworzyna Śląska: historia miasta, historia techniki

1 czerwca w Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa na Śląsku w Jaworzynie Śląskiej odbędzie się Festiwal Zabytków Techniki, który, według zapowiedzi organizatorów, przy pomocy dawnych maszyn, pojazdów i przedmiotów opowie historię najbardziej kolejowego ze wszystkich miast.

Opowieść zaczniemy w 1843 sceną inscenizującą ilustrującą przełomowe wydarzenie dla miasta, otwarcie linii kolei Wrocławsko-Świdnicko-Świebodzkiej. Następnie festiwal przeniesie się do siedziby Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa. Tutaj przeniesiemy się w jeszcze dalszą przeszłość, do lat 1756 – 1763; Wojny Siedmioletniej i stacjonowania w Jaworzynie Śląskiej regimentu armii Prus (scena przygotowana zostanie m.in. przez Grupę Rekonstrukcji Historycznej „Królewski Pruski Regiment Piechoty Alt Kreytzen”. Wykorzystane zostaną mundury i uzbrojenie z epoki – m.in. muszkiety oraz armata). Następnie przedstawimy kolorowe lata 20 i 30. Kolejna scena związana będzie z dramatycznymi wydarzeniami 1945 roku – przyjazdem Polaków ze Wschodu i wysiedleniami Niemców (w scenie udział wezmą m.in. GRH Osiemnasty Kołobrzeski oraz GRH „Oka”). Na finał imprezy przeniesiemy się wprost w szalone lata 30-te. Podróż w czasie umożliwi nam wiersz Juliana Tuwima „Lokomotywa” z 1938 (w tym roku obchodzimy rok J. Tuwima). Jako pierwsi w Polsce podejmiemy próbę ustanowienia rekordu we wspólnym, jednoczesnym czytaniu tego wiersza. Do udziału zapraszamy przede wszystkim dzieciaki! - zapowiadają organizatorzy,

Więcej informacji: muzeumtechniki.pl