Przegląd imprez historycznych (25.03-31.03.2013)

Warszawa: najbardziej spektakularna akcja Armii Krajowej?

26 marca o godz. 18:00 w Audytorium Jana Nowaka-Jeziorańskiego w Muzeum Powstania Warszawskiego (ul. Grzybowska 79) odbędzie się wykład prof. Grzegorza Nowika pt. Akcja pod Arsenałem 26 III 1943.

Podczas swojej prelekcji Grzegorz Nowik odpowie na pytania: Dlaczego aresztowano Jana Bytnara? Co znaczą kryptonimy Meksyk I i Meksyk II? Jakie były represje niemieckie w odwecie za Akcję pod Arsenałem? Czy Akcję pod Arsenałem można uznać za najbardziej spektakularną podczas okupacji niemieckiej w Polsce? – zapowiadają organizatorzy.

Więcej informacji: 1944.pl

Warszawa: w drodze ku wojnie...

Również we wtorek o godz. 18:00 w warszawskim Domu Spotkań z Historią (ul. Karowa 20) odbędzie się promocja kolejnego tomu Polskich Dokumentów Dyplomatycznych, poświęconego działaniom polskiej dyplomacji w 1937 r. W dyskusji o polskiej polityce zagranicznej przed wojną udział wezmą: minister Jan Stanisław Ciechanowski (redaktor tomu, kierownik Urzędu do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych), prof. Marek Kornat z IH PAN (znawca historii polskiej polityki zagranicznej w latach 1918–1945) oraz redaktor naczelny serii prof. Włodzimierz Borodziej z IH UW. Histmag.org jest patronem medialnym tego wydarzenia.

W 1937 roku polską dyplomację angażowała przede wszystkim kwestia Wolnego Miasta Gdańska. Na forum międzynarodowym zwracają także uwagę działania zmierzające do zabezpieczenia interesów RP w rokowaniach paktu zachodniego oraz kontekst wojny domowej w Hiszpanii. Za najważniejsze wydarzenie w stosunkach bilateralnych uznać należy polsko-niemiecką deklarację mniejszościową z 5 listopada, której towarzyszyły zapewnienia Hitlera o nienaruszalności praw polskich w Wolnym Mieście (dodatkowo na sprawy gdańskie rzutował problem ustanowienia katolickich parafii personalnych). Istotny był także konflikt władz polskich ze Stolicą Apostolską i metropolitą krakowskim Adamem Sapiehą wywołany decyzją przeniesienia trumny ze szczątkami Józefa Piłsudskiego z krypty Świętego Leonarda do krypty pod Wieżą Srebrnych Dzwonów - informują organizatorzy spotkania.

Więcej informacji: dsh.waw.pl

Warszawa: dowódca powstańczej stolicy

27 marca o godz. 17:30 w Domu Polonii w Warszawie (ul. Krakowskie Przedmieście 64) odbędzie się, organizowane przez Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”, spotkanie z dr hab. Andrzejem Krzysztofem Kunertem poświęcone jego najnowszej książce Generał Monter Antoni Chruściel. Komendant podziemnej Warszawy. W spotkaniu wezmą udział: prof. Krzysztof Komorowski, który dokona prezentacji publikacji, pani Jadwiga Chruściel, córka generała, a także płk Zbigniew Niemiec i Włodzimierz Graf.

Pierwsza biograficzna książka o dowódcy sił powstańczych walczącej Warszawy, Antonim Chruścielu „Monterze” (1895–1960), ukazuje się ponad 50 lat po jego śmierci. Po wojnie pozostał na emigracji, najpierw w Wielkiej Brytanii, później w USA. W 1946 został pozbawiony obywatelstwa polskiego. Decyzję tę uchylono – bez podawania do publicznej wiadomości – dopiero w 11 lat po jego śmierci. W 60. rocznicę Powstania urna z prochami generała została sprowadzona do Polski – przybliżają sylwetkę bohatera spotkania jego organizatorzy.

Więcej informacji: ipn.gov.pl

Warszawa: terror na fotografii

27 marca o godz. 18:00 w DSH odbędzie się spotkanie z Tomaszem Kiznym, autorem ekspozycji pt. Wielki Terror 1937-1938, którą można oglądać do 28 marca w Centrum Artystycznym Fabryka Trzciny przy ul. Otwockiej 14 w Warszawie.

Tomasz Kizny jest autorem kilku wystaw indywidualnych oraz uczestnikiem wielu ekspozycji zbiorowych, laureatem nagród Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich dla Dziennikarzy Niezależnych, Polcul Foundation i Związku Polskich Artystów Fotografików. W latach 80. współpracował z podziemnym ruchem wydawniczym i organizował niezależne wystawy fotograficzne, był współzałożycielem Niezależnej Agencji Fotograficznej Dementi, dokumentującą opór społeczny przeciwko stanowi wojennemu w Polsce i rozpad systemu komunistycznego w Europie Środkowej i ZSRR. Współpracował m.in. z kwartalnikiem historycznym „Karta”, jest autorem albumu „Gułag”. Projektem Wielki Terror Kizny wraca do najważniejszego dla siebie tematu – zbrodni komunizmu. Na wystawie można obejrzeć trzy wstrząsające serie zdjęcie. Pierwsza dokumentuje odkryte w latach 90. XX wieku miejsca kaźni NKWD. W fotografiach Tomasza Kiznego kryje się porażajacy kontrast między ich pięknem, a tragiczną historią. Drugi cykl to portrety Rosjan, którzy podczas stalinowskiej czystki stracili najbliższych. Fotografik utrwalił także ich opowieści na filmie, które bedzie można obejrzeć na ekranach. Trzecią, najbardziej przerażającą częścią, są portrety skazanych na śmierć, wykonane przez NKWD na chwilę przed egzekucją – informują organizatorzy.

Więcej informacji: dsh.waw.pl

Bytom: jak religia wpłynęła na Ślązaków?

27 marca o godz. 18:00 w Sali Gorczyckiego Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu (ul. Korfantego 34) odbędzie się kolejne spotkanie z cyklu Rozbieranie Śląska, zatytułowane Cywilizacyjna misja - protestantyzm w dziejach Śląska. Gościem dyskusji będzie dr Grażyna Kubica-Heller z UJ, całość poprowadzi red. Jerzy Ciurlok.

Cywilizacyjna misja protestantyzmu na Śląsku jest nie do przecenienia. Wpłynął na ukształtowanie się szczególnej etyki w stosunkach społecznych, co z kolei miało niepodważalny wpływ na pojmowanie obowiązków, rzetelność i sumienność. Historyczne losy protestantyzmu inaczej toczyły się na Górnym Śląsku niż na Dolnym Śląsku. Dziś jego wyznawcy tworzą skupiska jedynie na południu Górnego Śląska w Ziemi Cieszyńskiej, zaś na pozostałym obszarze ich liczba jest niewielka – informują organizatorzy.

Więcej informacji: muzeum.bytom.pl

Kraków: losy niezłomnego

27 marca o godz. 17:00 w Domu Zwierzynieckim – oddziale Muzeum Historycznego Miasta Krakowa (ul. Królowej Jadwigi 41) odbędzie się wernisaż wystawy Emigrejtan. Zygmunt Nowakowski – krakowianin na wygnaniu, prezentowane w tym miejscu od 28 marca do 20 października. Bohaterem wystawy jest przedwojenny krakowski aktor, publicysta „Ilustrowanego Kuriera Codziennego” i dziennikarz Radia Wolna Europa.

W Domu Zwierzynieckim pokazujemy Zygmunta Nowakowskiego jako człowieka wiernego swoim przekonaniom, oddanego idei wolnej Polski, o którą potrafił walczyć, zarówno jako żołnierz, publicysta i działacz polityczny. Historia Zygmunta Nowakowskiego w pewnym sensie odzwierciedla losy wielu przedstawicieli polskiej emigracji, którzy z całego serca pragnęli powrócić do Ojczyzny, lecz albo nie mogli tego uczynić z obawy przed represjami lub nie chcieli żyć w kraju całkowicie uzależnionego od Związku Sowieckiego. Pokazana zostanie jego społeczna i polityczna aktywność, praca w Radiu Wolna Europa, a także dorobek artystyczny – zapowiadają twórcy ekspozycji.

Więcej informacji: mhk.pl