Przegląd imprez historycznych (23.09-29.09.2013)

Warszawa: nauka na wyciągnięcie ręki

20 września w stolicy rusza XVII Festiwal Nauki – impreza, w czasie której za darmo będzie można wziąć udział w wykładach, debatach i warsztatach organizowanych przez instytucje naukowe, wśród nich m.in. w 40 wydarzeniach powiązanych z historią. Festiwal potrwa do 29 września.

Nauka poznaje człowieka i otaczającą go rzeczywistość zgodnie z wypracowanymi przez siebie metodami. Chociaż nie odpowiada na wszystkie pytania, jakie myślący człowiek może sobie zadać, jest najbardziej uniwersalnym osiągnięciem ludzkości. Wykorzystywanie jej wyników zmienia życie każdego z nas i oblicze naszej planety. Dlatego uważamy, że wyniki badań naukowych, stosowane w nauce metody, ich możliwości i ograniczenia powinny być bardziej zrozumiałe dla wszystkich. Chcemy w przystępny sposób ukazać przydatnośc wiedzy oraz korzyści, jakie możemy uzyskać dzięki właściwemu jej rozwojowi. Będziemy także dyskutować o zagrożeniach, jakie niesie wiedza naukowa i o odpowiedzialności za wykorzystanie odkryć naukowych. Pokażemy od środka wyższe uczelnie, instytuty i inne placówki, w których pracują ludzie nauki. Pragniemy dotrzeć do jak najszerszego grona odbiorców, w tym do młodzieży i dzieci oraz zainteresować nauką tych, którzy mieli z nią dotychczas niewiele do czynienia – deklarują organizatorzy festiwalu.

Więcej informacji: festiwalnauki.edu.pl

Wrocław: historia na dworcu...

23 września z inicjatywy Europejskiej Sieci Pamięć i Solidarność oraz Ośrodka Pamięć i Przyszłość rusza pierwsza edycja festiwalu Stacja Europa, współorganizowanego z Polskimi Kolejami Państwowymi S.A. Tematem przewodnim jest Europa podzielona. W czasie festiwalu będzie można uczestniczyć m.in. w pokazach filmów i przedstawieniach teatralnych oraz w happeningach organizowanych wokół imprezy. Inauguracja całości odbędzie się w poniedziałek o godz. 18:00 na Dworcu Wrocław Główny. Festiwal potrwa do 8 października.

Założeniem festiwalu jest łączenie idei pamięci z ideą dialogu, a także kwestii związanych z tożsamością lokalną z problemami dotyczącymi tożsamości europejskiej. Dlatego jego program powstał dzięki współpracy naukowców, artystów i świadków historii. Poprzez działania na pograniczu historii i sztuki chcemy ukazać trudną drogę narodów Europy Środkowo-Wschodniej do wolności i do Europy. Stąd tytuł wydarzenia, które co roku w sposób szczególny odwoływać się będzie do kolejnych etapów tej drogi – od „Europy podzielonej”, przez „Europę solidarną”, „Europę dialogu” aż po „Europę zjednoczoną”. I edycję festiwalu poświęcamy rozdarciu życia społecznego w dwóch częściach kontynentu. Chcemy pokazać konsekwencje kilkudziesięcioletniego podziału, różne oblicza nieprzystających do siebie rzeczywistości i różne tempa rozwoju Wschodu i Zachodu. Ku przestrodze wybudowaliśmy przed dworcem instalację artystyczną, która imituje fragment Żelaznej Kurtyny. Prezentowany na niej zbiór fotografii wykonanych na różnych etapach tzw. zimnej wojny ukazuje odmienność tzw. bloku wschodniego i Zachodu Europy z perspektywy zwykłego przechodnia. W tle fotografii słychać słynne przemówienia dwóch mężów stanu. Wystąpienie Winstona Churchilla w Fulton z 5 marca 1946 r. otwierały słowa: „Od Szczecina nad Bałtykiem do Triestu nad Adriatykiem opuściła się żelazna kurtyna w poprzek kontynentu”. Brytyjski premier mówił o kryzysie zaufania i postępującej wrogości. W 43 lata później Václav Havel podkreślał wartość zaufania i pokojowego charakteru przemian w Europie Środkowej, kończąc swoje wystąpienie słowami: „Prawda i miłość muszą zwyciężyć nad kłamstwem i nienawiścią” - informują organizatorzy.

Więcej informacji: stacjaeuropa.pl

Gdańsk: wojna na Kresach

24 września o godz. 17:00 na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Gdańskiego (sala 208, ul. Bażyńskiego 4) odbędzie się wykład Tomasza Kuby Kozłowskiego (pracownika warszawskiego Domu Spotkań z Historią i koordynatora programu „Warszawska Inicjatywa Kresowa”) pt. Katastrofa. Polesie we wrześniu 1939 roku. Prelekcja odbędzie się w ramach działalności trójmiejskiego Klubu Historycznego im. Stefana Roweckiego „Grota”.

Wrzesień 1939 roku kojarzy nam się zazwyczaj z bohaterskimi postawami obrońców polskich redut i miast, bezwzględnością i okrucieństwem wkraczających okupantów. Z rzadka powracają obrazy chaosu i rozpadającego się państwa, żołnierzy i oficerów porzucających swoje oddziały, tysięcy uciekinierów miotających się w poszukiwaniu bezpiecznego miejsca, gwałtów i zbrodni dokonywanych przez bandytów, chłopów, przedstawicieli mniejszości narodowych na Kresach. Kanwą prezentacji „Katastrofa. Polesie we wrześniu 1939 roku” są niezwykłe zapiski z ogarniętego zamętem Polesia, pozostawione przez znaną fotograficzkę Zofię z Druckich-Lubeckich Chomętowską. Prezentacja ilustrowana będzie unikalną ikonografią z epoki – informują organizatorzy.

Więcej informacji: ipn.gov.pl

Warszawa: dziewczyny z Powstania

Również we wtorek o godz. 17:00 w Sali pod Liberatorem Muzeum Powstania Warszawskiego (ul. Grzybowska 79) odbędzie się prezentacja książki Patrycji Bukalskiej pt. Sierpniowe dziewczęta ’44. W programie m.in. spotkanie z bohaterkami książki oraz prezentacja fragmentu filmu o powstaniu warszawskim. Dyskusję poprowadzi Jacek Borkowicz.

„Sierpniowe dziewczęta'44” to nietuzinkowe opowieści uczestniczek Powstania Warszawskiego m.in. Krystyny Zachwatowicz-Wajdy, Aliny Janowskiej, które pozwalają zobaczyć te wydarzenia z zupełnie innej perspektywy. Dziewczęta, które poszły do Powstania w letnich sukienkach i sandałkach opowiadają o tym co działo się w sierpniu 1944 roku i później. Jak radziły sobie z zagrożeniami wojennymi, rannymi, brakiem leków i jedzenia, niemożnością umycia się i zmiany ubrania oraz zmęczeniem i brakiem snu. Kobiety choć ryzykowały tak samo, jak ich koledzy i często płaciły tę samą cenę, to jednak pamiętają Powstanie inaczej. Warto posłuchać ich głosu. Książka składa się z opowieści 21 uczestniczek Powstania Warszawskiego. Miały zwykle 17, 18 lat, czasem mniej. Łączniczki, sanitariuszki, po prostu żołnierze. Czasem walczyły na pierwszej linii, czasem wykonywały szarą pracę na tyłach: gotowały, prały, opatrywały rannych. Bez nich Powstanie nie byłoby możliwe. W książce „Sierpniowe dziewczęta’44” mówią o walce, smaku wolności, miłości, śmierci i marzeniach. Mówią i pamiętają inaczej niż ich koledzy. Patrycja Bukalska zapisując ich wspomnienia pokazała Powstanie z nieznanej, kobiecej strony – informują wydawcy książki i organizatorzy spotkania.

Więcej informacji: 1944.pl

Warszawa: Brytyjczyk patrzy na Polskę wczesnego Gomułki

26 września o godz. 18:00 w warszawskim Domu Spotkań z Historią (ul. Karowa 20) odbędzie się wernisaż wystawy pt. Gerald Howson – bardzo polska sprawa.

Na wystawie prezentujemy blisko 60 znakomitych, czarno-białych fotografii wykonanych przez brytyjskiego malarza, fotografa i historyka Geralda Howsona w 1959 roku w Warszawie, Krakowie, Nowej Hucie i Lublinie, a także film dokumentalny o autorze zdjęć. Pokażemy głównie nieznane w Polsce i niepublikowane zdjęcia pokazujące codzienność końca lat 50. w PRL-u. Bogdan Frymorgen, kurator wystawy: „W 1959 Gerald Howson przyjechał do Polski na zlecenie pisma „The Queen”. Miał przywieźć zdjęcia do artykułu o zimnowojennych realiach naszego kraju. Ten niemówiący po polsku, niepozorny Brytyjczyk włożył do plecaka dwa aparaty Leica i przenośną ciemnię. Swoją wyprawę rozpoczął w Lublinie, potem pojechał do Krakowa, następnie do Warszawy. Wiedział o wojennej tragedii Polaków, ale nie znał szczegółów tego dramatu. Chodząc po ulicach Krakowa, Lublina i Warszawy nie wydawał fotograficznych osądów. Obserwował, fotografował wszystko, co jego zdaniem było niebrytyjskie. W maju 1959 roku Gerald Howson, po trzytygodniowej podróży po Polsce, wrócił do Anglii z kilkunastoma rolkami filmów (negatywy wywiózł w nogawkach spodni). Jednak redakcja czasopisma „The Queen” odmówiła publikacji zdjęć, ponieważ artykuł, który miały zilustrować, nigdy nie powstał. Ambasada PRL-u w Londynie kipiała ze złości – Howson zamiast socjalistycznej utopii sfotografował wyłącznie udrękę pogrążonego w biedzie kraju. (Brytyjczyk pokazał zdjęcia ówczesnemu attaché kulturalnemu PRL-owskiej ambasady podczas spotkania towarzyskiego). Zdaniem PRL-owskiego dyplomaty powrócił znad Wisły „z obrzydliwym zbiorem ponurych kadrów”. Archiwum trafiło do szuflady, gdzie przeleżało prawie pół wieku. Spośród kilkuset fotografii, zaledwie kilka opublikował brytyjski dziennik „The Daily Telegraph”. Część zdjęć z archiwum Geralda Howsona prezentowanych było w Centrum Kultury Żydowskiej w Krakowie oraz w Ośrodku Brama Grodzka w Lublinie – informują organizatorzy wystawy.

Więcej informacji: dsh.waw.pl

Niepołomice: wejdźcie na Pola Chwały!

27 września w Niepołomicach (woj. małopolskie) tradycyjnie już odbędzie się konwent Pola Chwały, którego hasło przewodnie brzmi Historia jako zabawa, historia jako pasja. W programie m.in. pokazy rekonstrukcji historycznych, rozgrywki wargamingowe i planszowe, prelekcje naukowe, prezentacje modelarskie, spotkania z weteranami oraz program dla dzieci.

Jesteśmy grupą ludzi, których połączyły różnego rodzaju pasje historyczne. Uważamy, że historia może mieć nie tylko wymiar naukowy, ale także być wspaniałą przygodą. Odkrywanie fascynującego świata przeszłości to zarazem okazja do wspólnej zabawy i poznawania ciekawych osób, o podobnych zainteresowaniach, których obok nas często okazuje się być więcej niż mogło się nam na pierwszy rzut oka wydawać. Najlepszą okazją do ich spotkania jest organizowana corocznie impreza „Pola Chwały” – piszą o sobie organizatorzy przedsięwzięcia.

Więcej informacji: polachwaly.pl

Poznań: spotkanie z legionami

28 września w Muzeum Archeologicznym w Poznaniu (ul. Wodna 27) odbędzie się spotkanie pt. W obozie rzymskich legionistów. Przez cały dzień w sali audytoryjnej muzeum odbywać będą się prelekcje naukowe poświęcone tematyce wojskowości rzymskiej, na dziedzińcu zaś zorganizowane zostaną pokazy rekonstruktorów.

Więcej informacji: muzarp.poznan.pl

Poznań: śladami pierwszej pary władców Polski

Również w sobotę i niedzielę w Poznaniu odbywać będzie się VIII Weekend z Historią organizowany pod hasłem Mieszko+Dobrawa. Tu byliśmy. W programie m.in. występy artystyczne, prelekcje naukowe, gra miejska oraz wycieczki i zwiedzania muzeów.

Mieszko i Dobrawa - te dwa imiona pojawiają się zawsze, gdy opowiadamy o początkach Polski. Ale historia Mieszka i jego żony Dobrawy przynosi więcej pytań, niż odpowiedzi. Jak się poznali, czy się lubili, czy miłość przyszła z czasem, jaka była rola Dobrawy w nawróceniu męża na chrześcijaństwo... Do stawiania takich i podobnych pytań oraz szukania odpowiedzi zapraszamy szczególnie podczas kolejnego, VIII Weekendu z Historią. W dniach 28 i 29.09, w ostatni weekend września, proponujemy na Starym Rynku i w jego najbliższej okolicy przeżycie podróży w czasie – zapowiadają organizatorzy.

Więcej informacji: poznan.pl