Przegląd imprez historycznych (18.11-24.11.2013)

Kraków: sztuka pod okupacją

19 listopada o godz. 17:00 w Fabryce Emalia Oskara Schindlera (ul. Lipowa 4) odbędzie się promocja książki Marii Zientary pt. Krakowscy artyści i ich sztuka w latach 1939–1945.

Książka Marii Zientary „Krakowscy artyści i ich sztuka w latach 1939–1945” jest pierwsza próbą przedstawienia wojennej sztuki artystów środowiska krakowskiego i ich losów. Intencją autorki był przedstawienie kolei życia artystów i ich twórczości w kontekście historycznym i kulturowym, jaki wytworzyła strategia nazistów. Monografia jest bogatym źródłem informacji na temat okresu wojny i przedstawia ją w różnych, ciekawych, często nieznanych lub mało znanych aspektach – informują organizatorzy i wydawcy książki.

W dyskusji obok autorki udział wezmą prof. Adam Wsiołkowski i prof. Jacek Chrobaczyński. Spotkanie poprowadzi Jacek Salwiński, dyrektor MHK.

Więcej informacji: mhk.pl

Gdańsk: wywiezieni na daleką północ...

20 listopada o godz. 17.00 w Hotelu Scandic w Gdańsku (ul. Podwale Grodzkie 9) odbędzie się spotkanie organizowane przez Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku pt. Deportacje Polaków do obwodu archangielskiego ZSRR. W poszukiwaniu śladów. Wezmą w nim udział: Anna Dembowska, Albina Jegorowa oraz Jacek Matelski. Wydarzeniu towarzyszyć będzie projekcja filmu Krzyż z tajgi zrealizowanego w czasie wyprawy pracowników Muzeum II Wojny Światowej do Archangielska przez Dominika Jagodzińskiego.

Więcej informacji: muzeum1939.pl

Kraków: jak działała agentura?

Również w środę o godz. 18:00 w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej w Krakowie (ul. Rajska 1) odbędzie się kolejne spotkanie Krakowskiej Loży Historii Współczesnej zatytułowane Morfologia agentury. W rozmowie wezmą udział dr hab. Filip Musiał oraz prok. Jacek Wygoda. Spotkanie poprowadzi Roman Graczyk.

Archiwa pozostawione po policji politycznej PRL budziły przed kilku laty ogromne emocje. Część liderów opinii publicznej głosiła pogląd o ich nieużyteczności dla badań historycznych. Instytut Pamięci Narodowej, powołany do ich udostępniania i opracowywania, wytworzył pewien korpus wiedzy fachowej (archiwistycznej i historycznej) na temat tych dokumentów oraz na temat rzeczywistości przez nie opisywanej. Nie ulega bowiem wątpliwości, że istotne aspekty życia w PRL-u nie dadzą się adekwatnie opisać bez uwzględnienia tych dokumentów. Pytanie nie brzmi więc: czy korzystać z archiwów UB/SB, ale jak z nich korzystać, aby jak najpełniej rozumieć specyfikę tamtego państwa. Zarządzanie tamtym państwem odbywało się w znacznym stopniu przy pomocy policji politycznej, która dostarczała ośrodkom władzy informacji o nastrojach społecznych i o zagrożeniach dla ustroju komunistycznego. Wydaje się, że realną wiedzę o społeczeństwie rządzący czerpali bardziej ze źródeł policji politycznej niż ze źródeł jawnych (np. prasa). Stąd znaczenie policyjnych źródeł informacji dla tamtego systemu. Wśród nich na szczególną uwagę zasługują źródła osobowe (agentura) oraz ich oficerowie prowadzący, ponieważ to od nich PZPR czerpała najwięcej cennych dla siebie informacji. Jak werbowano agenturę, jak ją prowadzono, jak nią manipulowano, jak ją wynagradzano? A także jakich nadużyć dopuszczali się w tej materii funkcjonariusze? I w końcu: co z akt tajnej policji wnioskuje historyk, a co z tego wnioskowania ma wartość procesową w warunkach polskiej ustawy lustracyjnej i polskiego orzecznictwa lustracyjnego? O tym chcemy rozmawiać 20 listopada w Bibliotece przy Rajskiej – zapowiadaja organizatorzy.

Więcej informacji ipn.gov.pl

Gdańsk: w poszukiwaniu śladów zakonników w zbrojach

21 listopada o godz. 10:00, 11:30 i 13:00 rozpoczną się spacery organizowane przez gdański Instytut Kultury Miejskiej w ramach cyklu „Gdańskie miniatury”. Tym razem motywem przewodnim będzie Zakon Krzyżacki a Gdańsk. Histmag.org patronuje temu wydarzeniu.

Zaczniemy od pomnika Świętopełka II Wielkiego – pierwszego władcy pomorskiego, który podjął walkę z Krzyżakami. Następnie przespacerujemy się ulicami: Grobla, U Furty i Podwale Staromiejskie, aż dojdziemy do Targu Rybnego i stojącej tam baszty Łabędź. Dowiemy się o wkroczeniu Krzyżaków do miasta w 1308 roku i spróbujemy wyobrazić sobie, jak wyglądał krzyżacki zamek zbudowany na pozostałościach dawnego drewnianego grodu. Idąc Długim Pobrzeżem do ul. Mariackiej, a następnie do ul. Plebania, usłyszymy o wielkiej bitwie na polach Grunwaldu, a także o tym, jak gdańszczanie i gdańszczanki przeciwstawili się Krzyżakom – mówi Anna Urbańczyk, koordynatorka projektu Gdańskie Miniatury.

Więcej informacji: ikm.gda.pl

Warszawa: odwilż w bezpiece

21 i 22 listopada w Centrum Edukacyjnym IPN „Przystanek Historia” w Warszawie (ul. Marszałkowska 21/25) odbędzie się konferencja naukowa pt. „W imię przyszłości partii”. Procesy o łamanie tzw. praworządności socjalistycznej 1956–1957, organizowane przez Biuro Edukacji Publicznej IPN.

Sesja przygotowana została w ramach prac Centralnego Projektu Badawczego „Aparat bezpieczeństwa w walce z podziemiem politycznym i zbrojnym 1944–1946". W trakcie dwudniowych obrad historycy postarają się odpowiedzieć na pytanie – czy w okresie polskiego października doszło do rozliczenia ze zbrodniami komunistycznymi pierwszego powojennego dziesięciolecia oraz jaki wpływ miało to zjawisko na kwestię wiarygodności PZPR w społeczeństwie polskim w latach późniejszych. Podczas konferencji oprócz licznych referatów zaprezentowany zostanie film „Humer i inni". Ciekawym elementem sympozjum będzie panel dyskusyjny: „O rozliczeniach PRL-u. Na kanwie rozważań o procesach za »błędy i wypaczenia«". Wśród uczestników debaty znajdą się dr hab. Zbigniew Siemiątkowski, prof. Andrzej Zybertowicz, prof. Wiesław Władyka, dr Tomasz Żukowski, dr Tomasz Łabuszewski. Dyskusję poprowadzi Robert Spałek – informują organizatorzy.

Więcej informacji: ipn.gov.pl