Przegląd imprez historycznych (12.11-18.11.2012)
Bytom: monety ukryte w ziemi
Już od końca tego tygodnia w Muzeum Górnośląskim w Bytomiu (pl. Jana III Sobieskiego 2) prezentowana będzie wystawa Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy pt. Skarby średniowieczne Wielkopolski. Poświęcona jest ona depozytom powierzanym ziemi między X a XV wiekiem na obszarze od Kujaw do Ziemi Lubuskiej. Ekspozycja prezentowana będzie do 17 lutego 2013 r.
Jednym z ciekawszych znalezisk prezentowanych na wystawie jest depozyt odkryty w palatium na Ostrowie Lednickim, dostarczający unikatowego, a zarazem bogatego zespołu monet, tzw. kwartników śląskich. Skarby znajdowano w naczyniach, które są równie cennym i ciekawym znaleziskiem, a jednocześnie eksponatem stanowiącym zabezpieczenie dla monet i biżuterii. Wśród znalezisk grobowych odkryto bogato ornamentowaną kaptorgę z Bodzi, którą również zobaczymy na bytomskiej wystawie. Średniowieczna biżuteria zaprezentowana zostanie na manekinach, natomiast na planszach zobaczymy m.in. unikatowy denar Bolesława Chrobrego, denar Mieszka II i grosz krakowski Kazimierza Wielkiego – informują organizatorzy wystawy.
Więcej informacji: muzeum.bytom.pl
Opole: przeciw lwowskiej inteligencji
Od 12 do 16 listopada w Urzędzie Marszałkowskim w Opolu (ul. Piastowska 14) prezentowana będzie wystawa Kaźń profesorów lwowskich. Wzgórza Wuleckie, 1941, przygotowana przez wrocławski oddział IPN. Towarzyszy ona odbywającej się między 11 a 13 listopada konferencji naukowej Kresowianie na świecie.
Więcej informacji: ipn.gov.pl
Kraków: polegli w Wielkiej Wojnie
14 listopada o godz. 19:30 w winiarni-pubie Winne Grono w Krakowie (ul. Czarnowiejska 23) odbędzie się spotkanie z Jerzym Pałoszem, autorem książki pt. Śmiercią złączeni. O cmentarzach z I wojny światowej na terenach Królestwa Polskiego administrowanych przez Austro-Węgry, wydanej przez Wydawnictwo Libron.
Autor łączy w swoim tekście gruntowną znajomość tematu, wręcz erudycję, z logicznym, chronologicznie prowadzonym wykładem oraz ładnym stylem narracji. Całość wspiera liczny i różnorodny, dobrze dobrany oraz właściwie umieszczony materiał ikonograficzny. Dodajmy, że część przygotowanych do publikacji fotografii nie jest znana polskim czytelnikom. Na pochwałę zasługuje również współczesna dokumentacja fotograficzna poczyniona przez Autora. Wprowadzone źródła ikonograficzne nie utrudniają lektury czytelnikowi, a pozwalają na głębsze poznanie opisywanej historii. Tak skomponowana przez dr. Jerzego Pałosza książka jest nowoczesnym i atrakcyjnym produktem dla wszystkich odbiorców, zarówno hobbystów, miłośników dobrej lektury historycznej, jak i – co pragnę mocno podkreślić – profesjonalnych znawców dziejów wojen i wojskowości oraz historii kultury materialnej – informuje recenzja wydawnicza książki.
Warszawa: kobiety i prawo
Również w środę o godz. 18:00 w warszawskiej klubokawiarni Powiększenie (Nowy Świat 27) odbędzie się kolejne spotkanie Feministycznej Salonu Historycznego, zatytułowane Prawniczki polskie: historia i współczesność.
Prestiż zawodu adwokata, sędziego we wszystkich niemal europejskich kręgach kulturowych powodował jego genderową ekskluzywność: kobieta w strukturach prawniczych była widoczną jedynie w alegorycznym przedstawieniu bogini prawa i praworządności – Temidy, trzymającej szalę sprawiedliwości. Z kolei Portia, jedna z bohaterek „Kupca weneckiego” Wiliama Szekspira, kobieta ferująca wyroki, jest wspaniałą literacką kreacją. I tylko kreacją. Podczas spotkania salonowego 14.XI. naszą uwagę poświęcimy realnym następczyniom Portii, pionierkom zawodów prawniczych w Polsce a także współczesnej problematyce obecności prawniczek w strukturach prawnych i państwowych. W pierwszej części Iwona Dadej zaprezentuje grupę polskich pionierek prawniczych z lat 1895-1939. Przedstawione zostanie środowisko prawniczek tego czasu. Gdzie zaczęła się historia polskich jurystek i czy jest to moment wyłącznie „narodowo-polski”? Na czym polegał fenomen „warszawskiej szkoły prawniczek”? Jakie były obszary zawodowej aktywności jak również politycznego i feministycznego zaangażowania prawniczek? Na te pytania postaramy się krotko odpowiedzieć. Na koniec zaprezentowana zostanie organizacja prawniczek, jej cele i osiągnięcia również na arenie krajowej i międzynarodowej. W drugiej części spotkania przeanalizowana zostanie obecność prawniczek w systemie polskiej jurysdykcji w ostatnich 30 latach. W roli podwójnej w naszym salonie wystąpi prof. Monika Płatek, która jest zarówno świadkiem zachodzących zmian jak i ekspertką zajmującą się tą problematyką. Przyjrzymy się zatem populacji prawniczek, które wchodziły na rynek przed zamianami ustrojowymi jak i tymi, które wykształcone zostały już w nowym politycznym systemie. O przebiegu ich karier, obszarach największej aktywności oraz pozornej obecności w strukturach organizacji prawniczych. Zastanowimy się wspólnie czy istnieje już wrażliwość genderowa w jurysdykcji polskiej? – zapowiadają organizatorki dyskusji.
Więcej informacji: feministycznysalonhistoryczny.blox.pl
Bytom: o wojskowej muzyce
14 listopada o godz. 17:30 w Muzeum Górnośląskim w Bytomiu (pl. Jana III Sobieskiego 2) odbędzie się spotkanie poświęcone marszom wojskowym.
Prelekcja ma przybliżyć słuchaczom problematykę marsza – muzyki wojskowej, którą pisali też wielcy kompozytorzy (m.in. Verdi czy Strauss) – mówi przygotowujący spotkanie Wojciech Moś z Działu Historii – Chcemy przedstawić różne polskie marsze wojskowe: generalskie, pułkowe i ich rolę. Pokażemy też fragmenty defilad, podczas których oddziały maszerowały w rytm różnych marszów. Poszczególne utwory oraz wydarzenia prezentowane będą niestety w skrócie, ale wybierzemy te najbardziej spektakularne.
Więcej informacji: muzeum.bytom.pl
Warszawa: od lewicy do prawicy
16 listopada o godz. 18:00 w Centrum Edukacyjnym IPN „Przystanek Historia” w Warszawie odbędzie się dyskusja wokół książki Anny Smółki-Gnauck Między wolnością a pokojem. Zarys historii Ruchu Wolność i Pokój. W spotkaniu obok autorki wezmą udział: Marek Adamkiewicz, Bohdan Klich i Zbigniew Romaszewski. Całość poprowadzi red. Bogdan Rymanowski.
Nastroje w Polsce w połowie lat osiemdziesiątych były wyjątkowo ponure. Dziesięciomilionowa Solidarność zapadła w letarg, ukrywający się działacze związku – jak np. Zbigniew Bujak, odgrywali raczej symboliczną niż polityczną rolę. W społeczeństwie panowały marazm, zniechęcenie i poczucie klęski. Zabójstwo przez komunistyczną bezpiekę w październiku 1984 roku kapelana Solidarności, niezwykle popularnego księdza Jerzego Popiełuszki wstrząsnęło opinią publiczną i zelektryzowało opozycję. W tych warunkach w Szczecinie szerzej nieznany student Marek Adamkiewicz, dawny działacz SKS i NZS, odmówił złożenia przysięgi wojskowej zwierającej passus o wierności Armii Radzieckiej i został za to skazany na karę więzienia. W jego obronie stanęli młodzi opozycjoniści z wielu miast akademickich. W marcu 1985 roku w podwarszawskiej Podkowie Leśnej odbyli kilkudniową głodówkę, po której ogłoszono powstanie niezależnego ruchu pokojowego. Wkrótce, na bazie przygotowanej przez Jana Marię Rokitę deklaracji ideowej narodził się Ruch Wolność i Pokój. Przez najbliższe kilka lat Ruch będzie odgrywał ważną rolę na politycznej mapie antypeerelowskiej opozycji. Tworzyli go ludzie o bardzo różnych światopoglądach, tacy jak konserwatysta z Krakowa, Jan Rokita i przywódca anarchistów z Gdańska, Wojciech Jankowski. Uczestnikami, bo tak o sobie mówili twórcy Ruchu, byli Bogdan Klich – późniejszy minister obrony narodowej, Jacek Czaputowicz – dziś szef KSAP, Leszek Budrewicz – przez wiele lat szef Gazety Wyborczej we Wrocławiu, Krzysztof Skiba – lider zespołu Big Cyc, Andrzej Stasiuk – znany pisarz, opiekunami zaś Jan Józef Lipski i Jacek Kuroń. Gorliwi katolicy, radykalni antykomuniści z Konfederacji Polski Niepodległej, zwolennicy non-violence odwołujący się do Mahatmy Gandhiego, wojujący ateiści spod znaku Bakunina i Kropotkina. Co ich łączyło? – piszą o tematyce książki jej wydawcy z Instytutu Pamięci Narodowej.
Więcej informacji: ipn.gov.pl
Łódź: historyk o międzynarodowej sławie
W dniach 16 i 17 listopada w sali Rady Wydziału Instytutu Historii Uniwersytetu Łódzkiego (ul. Kamińskiego 27a) odbędzie się trzecia część międzynarodowej konferencji naukowej Oskar Halecki i jego obraz Europy, organizowanej przez Katedrę Historii Średniowiecznej, Katedrę Historii Powszechnej Najnowszej i Katedrę Historii Historiografii i Nauk Pomocniczych Historii Uniwersytetu Łódzkiego, we współpracy z Polskim Towarzystwem Historycznym, Muzeum Historii Polski i Instytutem Pamięci Narodowej.
Profesor Oskar Halecki (1891–1973) należy do najbardziej cenionych i najczęściej cytowanych historyków polskich poza granicami kraju. Ze względu na postawę antykomunistyczną, obronę idei federacji o antyrosyjskim nastawieniu czy podnoszenie roli Kościoła znalazł się na indeksie władz PRL, jego powojenne prace nie były przed 1989 rokiem publikowane, a wcześniejszych nie wznawiano. Imponujący dorobek Haleckiego obejmuje wszechstronny i do dziś niezastąpiony opis dziejów unii jagiellońskiej, próbę określenia miejsca i granic Europy Środkowo-Wschodniej w historii kontynentu. Zaproponował nową chronologię dziejów powszechnych, wprowadzając pojęcia epoki śródziemnomorskiej, europejskiej – tożsamej z dominacją chrześcijaństwa – oraz atlantyckiej. Zawdzięczamy mu także liczne studia poświęcone historii Kościoła. Nie stronił od służby publicznej. Bronił sprawy polskiej podczas II wojny światowej i długo po jej zakończeniu – piszą o Oskarze Haleckim historycy IPN.
Więcej informacji: ipn.gov.pl
Warszawa: coś dla piwoszów
16 listopada o godz. 18:00 w warszawskim Domu Spotkań z Historią odbędzie się dyskusja wokół książki Sławomira Jędrzejewskiego Piwo to napój niezbędny. Przemysł piwowarski na Kresach Wschodnich II Rzeczypospolitej. Spotkanie poprowadzi Tomasz Kuba Kozłowski.
Wśród setek wydawnictw poświęconych dziedzictwu Kresów nader rzadko pojawiają się publikacje dotyczące historii gospodarczej Ziem Wschodnich Rzeczypospolitej. Album „Piwo to napój niezbędny” to nie tylko opowieść o przemyśle piwowarskim na Kresach, to także pretekst do pokazania miejsc i ludzi z nimi związanych, ich zaradności, siły woli i umiejętności radzenia sobie w trudnych czasach. Autor, Sławomir Jędrzejewski, od 20 lat zbiera wszelkie materiały i pamiątki związane z produkcją piwa na Kresach. Efektem tej pasji jest bogato ilustrowany i świetnie udokumentowany album wydany nakładem krakowskiej oficyny Wysoki Zamek. Spotkanie odbywa się w ramach Dni Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich – informują organizatorzy wydarzenia.
Więcej informacji: dsh.waw.pl
Łódź: o historii miasta przed wojną
17 i 18 listopada w Muzeum Miasta Łodzi (ul. Ogrodowa 15) odbędą się dwa spotkania towarzyszące prezentowanej od końca października wystawie Lata dwudzieste, lata trzydzieste. Łódź – miasto i ludzie w okresie II Rzeczypospolitej.
W sobotę o godz. 12:00 w Sal Lustrzanej odbędzie się spotkanie Od bojowca do prezydenta. Aleksy Rżewski, poświęcone osobie pierwszego prezydenta Łodzi w okresie międzywojennym. Główną atrakcją wydarzenia będzie pokaz filmu Przebój - Aleksy Rżewski w reżyserii Jacka Grudnia. Więcej informacji: muzeum-lodz.pl
W niedzielę o godz. 12:00 w tym samym miejscu odbędzie się prelekcja Marcina Szymańskiego pt. Łódź u progu niepodległości - wybrane problemy. Omawiając dzieje dwudziestolecia międzywojennego w Polsce, często dajemy się porwać urokowi przedwojennej rzeczywistości i idealizujemy ją, często jako przeciwwagę do ładu powojennego. Prawda, jak zwykle, jest bardzo skomplikowana. Polska odrodziła się po 123 latach zaborów, niezmiernie zniszczona przez wojnę i zacofana pod każdym względem, co miało zaważyć na całym dwudziestoleciu, a nawet na przebiegu II wojny światowej – piszą organizatorzy wydarzenia. Więcej informacji: muzeum-lodz.pl
Kraków: zapraszamy do MHK!
18 listopada Muzeum Historyczne Miasta Krakowa bierze udział w Dniu Otwartych Drzwi Muzeów Krakowskich. W ramach akcji będzie można odwiedzić m.in. oddziały muzeum: Pałac Krzysztofory, Wieżę Ratuszową, Podziemia Rynku, Kamienicę Hipolitów, Fabrykę Emalia Oskara Schindlera, Ulicę Pomorską, Starą Synagogę, Dom Zwierzyniecki czy Dzieje Nowej Huty.
Tego dnia wstęp na wystawy stałe muzeum i imprezy towarzyszące będzie bezpłatny, część wydarzeń wymaga jednak wcześniejszej rezerwacji.
Więcej informacji: mhk.pl
