Przegląd imprez historycznych (05.11-11.11.2012)
Grudziądz: aleja, która już nie istnieje
Od końca października w Muzeum im. ks. dr. Władysława Łęgi w Grudziądzu (ul. Spichrzowa 11/15) prezentowana jest wystawa pt. Ulice i zaułki Grudziądza. Aleja 23 Stycznia i okolice. Będzie ją można oglądać do 29 września 2013 r.
W 1945 roku w trakcie walk o Grudziądz zniszczeniu uległa większość budynków przy dzisiejszej alei 23 Stycznia, bezpowrotnie przekształcając ten teren. Z tego też względu chcemy Państwa zaprosić na wystawę przedstawiającą historię oraz wygląd ulicy, której pamięć zachowała się jedynie na fotografiach, pamiątkach i w pamięci osób starszych, którzy pamiętają ją jako tętniące życiem centrum naszego miasta. Do zakończenia II wojny światowej istniały w tym miejscu dwie ulice, których rozdzielnikiem był wylot ulicy Toruńskiej. W okresie II RP nadano im nazwy związane z ważnymi wydarzeniami w historii kraju i miasta – ulica Trzeciego Maja oraz Plac 23 Stycznia. Aż trudno dzisiaj uwierzyć, że w przeszłości cały ten obszar był zabudowany pięknymi kamienicami, w których istniały kina, hotele, restauracje oraz wiele różnych sklepów i zakładów. Przy tej alei znalazły swoje miejsce między innymi Gazeta Grudziądzka (początkowo) oraz fabryka Herzfeld & Victorius (poprzednik firmy HV). Zaś przechadzka alejkami starego cmentarza ewangelickiego (położonego w miejscu dzisiejszego Gimnazjum nr 6) skłaniała do chwili zadumy i refleksji – informują twórcy ekspozycji.
Więcej informacji: muzeum.grudziadz.pl
Warszawa: z historii emigrantek we Francji
W poniedziałek 5 listopada o godz. 18:00 w siedzibie kolektywu UFA w Warszawie (ul. Nowolipki 20) odbędzie się spotkanie z Anną Nowakowską, historyczką, archiwistką, feministką i naszą publicystką zatytułowane Związek Kobiet Polskich im. Marii Konopnickiej we Francji 1944-1950. Emigracyjne gospodynie domowe w walce o „lepsze jutro”. Wydarzenie organizowane jest w ramach cyklu Wolskie herstorie.
„Wolskie herstorie” to międzypokoleniowy, kobiecy projekt kolektywu UFA/Fundacji Centra o Woli i Muranowie i historii/herstorii kobiet zamieszkujących te dzielnice, przede wszystkim najstarszych mieszkanek. W ramach projektu trwa cykl warsztatów przygotowujących do przeprowadzenia wywiadów biograficznych. Odbywają się również spotkania z feministycznymi badaczkami herstorii, badaczkami i badaczami zajmującymi się przeszłością Woli i Muranowa, oraz warsztaty plastyczno-herstoryczne dla dzieci. Finałem będzie publikacja zawierająca opowieści/wywiady z najstarszymi mieszkankami Woli i Muranowa – piszą o projekcie jego organizatorki.
Więcej informacji: wolskieherstorie.wordpress.com
Kraków: przeciw polskiej inteligencji
Również 5 listopada o godz. 16:00 w Sali Libraria Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego (ul. Jagiellońska 15) odbędzie się promocja książki Zygmunta Starachowicza pt. Sonderaktion Krakau. Wspomnienia z akcji przeciwko profesorom uniwersyteckim w Krakowie (6-10 listopada 1939 roku).
W dyskusji organizowanej przez Muzeum UJ i Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku wezmą udział: Katarzyna Starachowicz (Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie), Franciszek Wasyl (Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego), prof. Andrzej Chwalba (Uniwersytet Jagielloński), dr hab. Tomasz Chinciński (Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku), dr hab. prof UJ Krzysztof Stopka (Dyrektor Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego).
Na temat wydarzeń związanych z dniem 6 listopada 1939 r. ukazało się w poprzednich latach wiele tekstów, opracowań i materiałów pamiętnikarskich. (...) Pamiętnik Zygmunta Starachowicza ma tę przewagę nad powyższymi, że nie został poprawiony, ulepszony i dostosowany do odbioru przez nowego czytelnika powojennego i do nowej władzy. Nie był pisany na zamówienie. Jest taki, jaki powstał w okresie okupacji. Świeżość i autentyczność opowieści jest jego kolejną ważną zaletą. Następną cechą jest bystrość obserwacji i dociekliwość. Nie mamy zresztą tak bogatej we wrażenia i obserwacje opowieści z pierwszych dni pobytu aresztowanych w Krakowie – pisze o wspomnieniach Starachowicza prof. Andrzej Chwalba.
Więcej informacji: muzeum1939.pl
Warszawa: śmierć w proteście
6 listopada o godz. 19:00 w Centrum Prasowym Foksal w Warszawie (ul. Foksal 3/5) odbędzie się pokaz filmu dokumentalnego poświęconego postaci dr Karola Mikulskiego pt. Śmierć psychiatry. Eugenika i totalitaryzm. Pokaz organizowany jest przez Muzeum Historii Polski i Fundację Świętego Mikołaja. Nasz portal jest patronem medialnym wydarzenia.
Karol Mikulski wywodził się z inteligencko-ziemiańskiej rodziny, której członkowie od pokoleń wybierali profesje medyczne. Jego ojciec – prof. Feliks Mikulski, był znanym psychiatrą i wykładowcą akademickim, co sprawiło, że Karol od dzieciństwa interesował się psychiatrią. Po ukończeniu medycyny kariera Karola Mikulskiego rozwijała się dynamicznie. W wieku zaledwie 32 lat objął stanowisko wicedyrektora i ordynatora szpitala w Gostyninie, które sprawował do wybuchu II wojny światowej. Na początku wojny cudem uniknął śmierci z rąk Sowietów. 17 marca 1940 r. w jego szpitalu zjawiła się niemiecka komisja i pod groźbą aresztu w ciągu 24 godzin nakazała sporządzenie listy pacjentów „nie rokujących wyzdrowienia”, przeznaczonych do eksterminacji. Polski lekarz stanął przed niezwykle trudnym etycznie wyborem. Nie nakazano mu zabijania chorych, a jedynie sporządzenia żądanej listy. Odmówił. Na znak protestu, przeciw planowanej zagładzie niewinnych 18 marca 1940 roku Mikulski popełnił w swoim gabinecie samobójstwo. W filmie, historię głośnego sprzeciwu dr. Karola Mikulskiego wobec nazistowskiej interpretacji eugeniki opowiada córka lekarza dr Izabella Galicka – zapowiadają organizatorzy.
Więcej informacji: teologiapolityczna.pl
Łódź: sowiecki system obozowy
6 i 7 listopada w Hotelu Grand w Łodzi (ul. Piotrkowska 72) odbędzie się międzynarodowa konferencja naukowa pt. Sowieckie obozy dla jeńców wojennych i internowanych 1939–1956, organizowana przez łódzki IPN, Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych oraz Instytut Historii Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach Filia w Piotrkowie Trybunalski.
Celem konferencji jest przypomnienie nieznanych aspektów polityki represji stosowanej przez Związek Sowiecki wobec jeńców wojennych i osób internowanych z terenów Europy Środkowo-Wschodniej. Przedstawione zostaną efekty najnowszych badań historyków nad kwestią funkcjonowaniem obozów NKWD-MWD dla jeńców wojennych i internowanych, ich strukturą oraz losami jeńców i internowanych. W przedsięwzięciu wezmą udział uznani badacze z Finlandii, Hiszpanii, Łotwy, Niemiec, Polski, Rosji, Ukrainy i Węgier. Konferencja kontynuować będzie tematykę podejmowaną w trakcie ubiegłorocznej konferencji pt. „Sowiecki system obozów i więzień. Forma represji politycznych w Europie Środkowo-Wschodniej w pierwszej połowie XX wieku”, która odbyła się w Łodzi w dn. 3–4 listopada 2011 r. – zapowiadają organizatorzy.
Więcej informacji: ipn.gov.pl
Kraków: artyści wyrośli z Holokaustu
7 listopada o godz. 18:00 w Fabryce Emalia Oskara Schindlera – oddziale Muzeum Historycznego Miasta Krakowa (ul. Lipowa 4) odbędzie się wernisaż wystawy Ocaleni z Holokaustu. Jonasz Stern, Erna Rosenstein, Artur Nacht-Samborski. Będzie ona prezentowana do 3 marca 2013 r.
Wystawa Ocaleni z Holokaustu. Jonasz Stern, Erna Rosenstein, Artur Nacht-Samborski przedstawia losy trojga żydowskich artystów w latach okupacji niemieckiej. Wszyscy troje uniknęli śmierci dzięki pomocy wielu bezinteresownych osób. Ocalenie zawdzięczali również własnemu szczęściu i ogromnej woli przetrwania. Ich wojenne życiorysy tworzą nieprawdopodobne wręcz narracje, którym niezmiennie towarzyszy tragiczny kontekst – wszyscy wielokrotnie otarli się o śmierć i stracili bliskich. Indywidualne historie często opowiadane są słowami samych artystów, zaczerpniętymi z ich wspomnień i udzielonych wywiadów. W odtworzeniu okupacyjnej rzeczywistości bohaterów wystawy pomocne były także wspomnienia i wypowiedzi osób, które ich dobrze znały i rozumiały. Jonasz Stern, Erna Rosenstein i Artur Nacht-Samborski należą do grona wybitnych polskich artystów. Osiągnęli sukces i uznanie, ich prace pokazywano na liczących się międzynarodowych i krajowych wystawach, byli laureatami prestiżowych nagród, osobami cenionymi i otaczanymi szacunkiem w środowisku artystycznym. Tragiczne przeżycia okupacyjne zaciążyły nad powojenną twórczością wszystkich trojga artystów – widoczne są w niej stale, u każdego w inny sposób. Są czasem efemeryczne i trudno uchwytne, czasem przesiąknięte smutkiem i goryczą, świadomością własnej słabości i bezsilności. Ślady wojennej traumy odnajdujemy w ich obrazach, rysunkach, kolażach i asamblażach. Artyści uczynili ze swojej sztuki medium obłaskawiania tragicznych doświadczeń, sposób na ich odreagowanie, oswojenie, pogodzenie się z nimi – zapowiadają twórcy ekspozycji.
Więcej informacji: mhk.pl
Warszawa: o nową Europę Wschodnią
7 listopada o godz. 18:00 w warszawskim Domu Spotkań z Historią (ul. Karowa 20) odbędzie się spotkanie wokół książki Jerzego Borzęckiego Pokój ryski 1921 roku i kształtowanie się międzywojennej Europy Wschodniej. W dyskusji wezmą udział prof. Wojciech Materski i prof. Wojciech Roszkowski, spotkanie poprowadzi red. Paweł Wroński. Patronem medialnym imprezy jest portal Histmag.org.
Opracowanie Jerzego Borzęckiego to pierwsze pełne i wyważone spojrzenie na zagadnienie pokoju ryskiego. Autor, dzięki analizie nieznanych dotąd materiałów źródłowych (m.in. dokumentów z Archiwum Polityki Zagranicznej Federacji Rosyjskiej; Rosyjskiego Państwowego Archiwum Historii Społeczno-Politycznej, Archiwum Państwowego Federacji Rosyjskiej oraz Rosyjskiego Głównego Archiwum Wojskowego) rzuca światło na kwestię sowieckiego podejścia do rozejmu z Polską. Sporo uwagi poświęca historycznemu pograniczu polsko-rosyjskiemu i sprawie mniejszości narodowych, porusza także kontrowersyjną kwestię traktowania jeńców wojennych. Ta unikatowa publikacja stanowi przyczynek do pogłębionej debaty nie tylko nad konsekwencjami traktatu ryskiego dla relacji polsko-sowieckich, lecz także nad stosunkami dyplomatycznymi między Europą Wschodnią i Zachodnią u progu rodzącej się polskiej niepodległości - zapowiadają organizatorzy spotkania.
Więcej informacji: dsh.waw.pl
Warszawa: Generał z krwi i kości
8 listopada o godz. 18:00 również w DSH odbędzie się promocja książki Ewy Berberyusz pt. Władysław Anders – życie po Monte Cassino.
Książka to wielowymiarowy obraz życia wielkiego dowódcy i jego otoczenia, a także reporterska panorama ważnego fragmentu polskiej historii. Autorka odnalazła żołnierzy Drugiego Korpusu, którzy opowiedzieli jej o swoim legendarnym wodzu. Z rozmów tych powstała fascynująca opowieść o oficjalnym i zakulisowym życiu wybitnego przywódcy – uosobieniu kawaleryjskiej legendy, człowieku kochającym życie, zwycięskim wodzu w tragicznie przegranej wojnie, symbolu polskiego oporu i wiary w wolność, a także znienawidzonym przez reżim wrogu – piszą o tej publikacji jej wydawcy.
Więcej informacji: dsh.waw.pl
Łódź: z historii miasta
Również w czwartek w retroCafe w Pałacu Poznańskich – Muzeum Miasta Łodzi (ul. Ogrodowa 15) odbędzie się premiera książki zmarłego w zeszłym roku reżysera, dokumentalisty i pisarza Leszka Skrzydło pt. Łódź, która odchodzi, organizowana w ramach cyklu spotkań Łódzki Gość. Ludzie - Pasje – Miasto.
Cykl spotkań Łódzki Gość. Ludzie – Pasje – Miasto ma na celu przybliżenie łodzianom ich miasta poprzez osoby, miejsca, wydarzenia często mało znane. Dobór tematów i gości poszczególnych spotkań jest eklektyczny: od prezentacji tematyki ściśle historycznej czy filmowej, przez poświęconą dziejom ludzi związanych z kulturą w Łodzi, aż po historie rozmaitych ruchów i grup społecznych, działających w naszym mieście. Najważniejsze jest, aby dotrzeć do mniej znanych specjalistów, czasami ludzi „drugiego planu”, którzy swoimi działaniami, wyjątkowymi zainteresowaniami, pasją, charyzmą czynią Łódź bardziej interesującą, wyróżniającą się na tle innych miast. Każde ze spotkań pokazuje zatem nieznane oblicze Łodzi, poprzez prezentację ludzi, którzy dzięki swojej pasji tworzą obraz „miasta nieobecnego w przewodnikach”. Spotkania charakteryzują się przyjazną, „niewymuszoną atmosferą” - poruszają ważne tematy, pokazując osoby, instytucje, miejsca często tylko pozornie znane albo w ogóle nieobecne w powszechnej świadomości mieszkańców Łodzi – informują muzealnicy.
Więcej informacji: muzeum-lodz.pl
