Przegląd historycznych nowości i zapowiedzi wydawniczych (X, cz. 2)

++<< Zobacz pierwszą część przeglądu++

Państwowy Instytut Wydawniczy

Dzieje rosyjskiego imperializmu na obszarze zamieszkałym przez ludy koczownicze są w Polsce bardzo słabo znane – szczególnie, jeśli porównać rzecz z zainteresowaniem relacjami imperium-peryferie w odniesieniu do Polski, Pribaltyki, Ukrainy itp. Tym bardziej warto zwrócić uwagę na nową książkę PIW-u: „Na granicach Rosji. Budowanie imperium na stepie 1500-1800” Michaela Khodarkovsky’iego. Jak pisze wydawca: Khodarkovski ze znawstwem przedstawia historię kształtowania się południowo-wschodnich granic Rosji. Korzystając z materiałów źródłowych z rosyjskich i tureckich archiwów, wyjaśnia, ile kosztowało Rosję zbudowanie i utrzymanie imperium, jakimi dokonało się metodami i jakie wywołało zmiany w tej części świata.

PISM

Polski Instytut Spraw Międzynarodowych kontynuuje wydawanie monumentalnej serii Polskich Dokumentów Dyplomatycznych. Jak sam napisałem w recenzji tomu „1939 wrzesień–grudzień” PDD stanowią absolutny wzór pracy edytorskiej. Publikacja robi wrażenie jakością wydania: twarda oprawa, wysokiej jakości papier, bardzo estetyczny skład, świetnie przygotowane i przemyślane indeksy, czytelna lista dokumentów, a do tego pomysłowa zakładka na tasiemce, zawierająca listę zastosowanych skrótów.

Ostatnio ukazał się tom: „1977” (red. Piotr M. Majewski) oraz specjalny anglojęzyczny suplement „Polish Documents on Foreign Policy. 24 October 1938 – 30 September 1939”. Na ten rok planowane są kolejne części serii.

Z innych nowości warto wspomnieć pierwszą publikację książkową PISM-u w 2010 roku. „Gra o Europę. Negocjacje akcesyjne Polski z Unią Europejską” Sergiusza Trzeciaka to przede wszystkim książka dla politologów, ale niewątpliwie zainteresuje także historyków dziejów najnowszych. Spis treści można znaleźć na stronie wydawcy.

PWN

Jeszcze w ubiegłym roku pojawiły się dwa kolejne podręczniki z nowej serii mającej stanowić zbiór syntetycznych omówień dziejów powszechnych. Wydano „Starożytność” Adama Ziółkowskiego oraz „Średniowiecze” Romana Michałowskiego. Na naszych łamach recenzowaliśmy z kolei „Historię powszechną. Wiek XIX” Andrzeja Chwalby. O tamtej książce pisałem: Profesor Chwalba proponuje „w praktyce” nowy model nauczania na szczeblu uniwersyteckim – taki, w którym nie kładzie się już nacisku na wkuwanie setek bezużytecznych dat. Robi to niezwykle przekonująco, a jego książka to nie tylko (nie tyle?) podręcznik, ale także świetna, wciągająca lektura. Mam tylko nadzieję, że śladem krakowskiego historyka pójdą kolejni autorzy podręczników. Jeśli tak – być może czeka nas mała rewolucja.

Rebis

Dopiero co ukazała się recenzja pracy „Na uśpionych lotniskach. 22 czerwca 1941 roku” Piotra Sołonina. Łukasz Męczykowski, nieco rozczarowany, pisał o tej książce: Szczerze mówiąc, po pierwszych stronach książki byłem pełen zachwytu. Zaimponowała mi pewność siebie Sołonina, jasność kierunku którym chce podążyć i dość niekonwencjonalne podejście do tematu. Niestety, wraz z postępem w lekturze stopniowo wyzbywałem się sympatii do publikacji, by ostatnie strony czytać powtarzając w myślach „byle do końca...”. Nie odmawiam omawianej pozycji wielu zalet, jak chociażby ciekawej analizy warunków pracy konstruktorów lotniczych w ZSRR przed i podczas wojny, ani też nie kwestionuję wiedzy autora, jaką posiada nt. lotnictwa ZSRR. Nie poddaję również w wątpliwość jego dobrych intencji. Problem w tym, że ze względu na braki warsztatowe Sołonina i jego „ciężkie” pióro, zamiast ciekawej książki czytelnik dostaje do ręki dobry skrypt z wykładów.

Rebis przysłał nam też kilka nowości. Wśród nich jest między innymi praca niedawno zmarłego Aleksandra Sołżenicyna „Jeden dzień Iwana Denisowicza i inne opowiadania”. Ta krótka książka – stanowiąca opis jednego dnia w sowieckim łagrze – to jedno z pierwszych literackich świadectw dotyczących obozów pracy.

Replika

W ostatnich dniach zrecenzowaliśmy trzy nowości Repliki. Bardzo wysoką, niemal maksymalną ocenę otrzymała książka „Podsłuchiwani. Niemieccy generałowie w brytyjskiej niewoli 1942-1945”. Jest to wybór dokumentów zredagowany przez niemieckiego historyka Sőnke Neitzela. Zawiera stenogramy rozmów niemieckich wojskowych przebywających w „ekskluzywnym” ośrodku jenieckim w Tren Park. Rozmowy o wszystkim, od spraw prywatnych po Holocaust. Niższą ocenę uzyskała książka stanowiąca biografię hitlerowskiego oficjała pt. „Odilo Globocnik. Twórca nazistowskich obozów śmierci”. Zdaniem naszego recenzenta jest to książka interesująca i poruszająca nieznany w Polsce temat, ale zawierające ponadprzeciętną liczbę błędów i uproszczeń. Błędy są niestety także domeną innej publikacji „Repliki” – „Wojny gruzińsko-rosyjskiej 2008”. Tyle, że to akurat książka po prostu kiepska. Osoby zainteresowane dlaczego mam o niej takie, a nie inne zdanie zapraszam do lektury obszernej recenzji.

Salwator

Salwator proponuje kolejną na naszym rynku wydawniczym pozycję poświęconą zdobyciu Konstantynopola w 1453 roku. O „Wojnie w imię Boga” Andreasa Knappa wydawca pisze następująco: Bizancjum w roku 1453. Sułtan Mehmet zmobilizował potężne siły zbrojne, aby sen niezliczonych przywódców armii wprowadzić w czyn: zdobycie Konstantynopola, stolicy Wschodnio-rzymskiego Cesarstwa. Z odwagą i przebiegłością bronią się Cesarz Konstantyn XI i jego sprzymierzeńcy przeciw przepotężnej armii tureckiej. Czy nadejdzie w ostatniej minucie obiecana pomoc z Zachodu? W pośrodku dramatycznych walk odbywa się też duchowe zmaganie o najwyższej aktualności: Czy wolno człowiekowi prowadzić wojnę w Imię Boga?

Sic!

Sic opublikował książkę „Wszystkiemu winien system. Korupcja w krajach postkomunistycznych” Rasmy Karklins. Wydawca pisze o niej: to pierwsze wyczerpujące studium pochodzenia, natury i konsekwencji korupcji w krajach postkomunistycznych. Chociaż instytucje międzynarodowe potępiają korupcję jako główną przeszkodę w budowaniu demokracji i w rozwoju ekonomicznym, problem nie jest dobrze zrozumiany. Książka Karklins wypełnia lukę i sugeruje nowatorskie i praktyczne strategie instytucjonalne zwalczania korupcji. Książka ta w doskonały sposób łączy zdyscyplinowaną analizę ze stroną praktyczną i pasją.

SuperNowa

W lutym opublikowaliśmy recenzję jednej z ubiegłorocznych nowości SuperNowej – „Za garść czerwońców” Roberta Forysia. Ryszard Struck pisał o niej: Może ona liczyć na odbiorców wśród młodzieży zainteresowanej pograniczami fantastyki oraz tych, którzy czytają książki tylko po to, aby szybciej minął im czas. W takich wypadkach nawet owe denerwujące siły nadprzyrodzone, od których w książce aż gęsto, mogą być uznane za atut. Zapewne będzie nim także zręczność głównego bohatera, zarówno w ulicznych bójkach, jak i alkowianych bojach z płcią piękną.

Tedson

Todson wydał ostatnio swoją pierwszą książkę historyczną. Książka „Biografia agenta – Józef-Josek Mützenmacher (1903-1947)” Bogdana Gadomskiego odkrywa kulisy działalności trudnej i niezwykle tajemniczej postaci. Więcej o książce pisaliśmy w materiale reklamowym, tam też można przeglądnąć jej spis treści. W najbliższych dniach powinna się ukazać również jej recenzja.

Tomasz Idzikowski – Fort

Przemyski Fort wydał reprint klasycznej, XIX-wiecznej pracy poświęconej sztuce fortyfikacyjnej – „Vademecum nauczania fortyfikacji stałej”. Dosłownie przed momentem ukazała się w „Histmagu” jej recenzja.

Trio

Warszawskie Trio wydało kolejną na polskim rynku, po publikacji Hanami, którą recenzowaliśmy w ubiegłym roku, książkę poświęconą kuchni japońskiej. O „Japońskiej kulturze kulinarnej” Marii Miśkiewicz na stronie oficyny możemy przeczytać: Wreszcie na naszym rynku wydawniczym pojawiała się książka o kulturze kulinarnej Japonii, wnikliwie przedstawionej na szerokim tle kulturowym. Autorka, japonistka, z pasją opowiada nie tylko o mniej lub bardziej znanych w Polsce potrawach współczesnej kuchni Japończyka (np. sushi), ale także o historii zwyczajów żywieniowych, a więc i o kuchni arystokracji dworskiej, i samurajów, i mieszczan z Edo. Dowiadujemy się, jakie miejsce w dziejach Japonii zajmowały ryż i soja, ryby i mięso, sake, piwo i zielona herbata. Dowiemy się, czym jest odświętna kuchnia, tak trwale wpisana w tradycyjne obrzędy japońskie.

WAB

Właśnie jestem w trakcie lektury książki szwedzkiego podróżnika Svena Lindqvista „Wytępić całe to bydło” i pozostaję pod wielkim wrażeniem jego erudycji. Czy można próbować zrozumieć Holocaust i totalitaryzmy XX wieku przez pryzmat okrucieństw białego człowieka we wcześniejszym stuleciu? Tak, można.

Wektory

W Wektorach żadna nowość historyczna ostatnio się nie ukazała, ale przypomnijmy książkę wydaną jeszcze w ubiegłym roku – „Historię chrześcijaństwa” Warrena H. Carrolla. Nie potrafię stwierdzić, czy to książka warta uwagi, ale proponuję na nią uważać. Poprzednie publikacje autora uzyskały bardzo krytyczne oceny dwóch różnych naszych recenzentów. O pozycji „Ostatnia krucjata. Hiszpania 1936” Łukasz Męczykowski pisał: Zazwyczaj staram się w każdej pracy znaleźć coś dobrego tak, by polecić ją określonemu gronu czytelników, mogących wyciągnąć z niej pożyteczne informacje i wnioski. W tym wypadku mogę jedynie przestrzec wszystkich szukających wiadomości o wojnie domowej w Hiszpanii przed sięgnięciem do tej pracy. Autor wykazał się skrajnym brakiem obiektywizmu i swobodą w naginaniu faktów (tych, które uważał za stosowne w ogóle zauważyć) do z góry założonej tezy.

Wydawnictwo Dolnośląskie

Z Wydawnictwa Dolnośląskiego dostaliśmy książkę tylko pośrednio dotyczącą historii. Michael Stuermer, autor pracy „Putin i odrodzenie Rosji”, analizuje między innymi, ile w charakterze Władymira Putina jest nowego rosyjskiego nacjonalizmu, a ile tendencji postkomunistycznych. W tym kontekście warto przypomnieć publikację z 2008 roku wydaną przez Rebis: książkę „Nowa zimna wojna” Edwarda Lucasa.

Wydawnictwo Literackie

Wydawnictwo Literackie na kwiecień zapowiedziało wydanie książki poświęconej Krakowowi od czasów Kazimierza Wielkiego po Zygmunta III Wazę. „Złoty Kraków” Marcina Fabiańskiego to wspaniała architektura, znakomite dzieła sztuki i czczone powszechnie relikwie świętych, jednym słowem największe skarby stolicy Królestwa Polskiego widziane oczyma współczesnych – mieszkańców i pielgrzymów odwiedzających Kraków.

Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika

Wydawnictwo UMK proponuje zbiór artykułów dla miłośników historii militarnej: „Od armii komputowej do narodowej, t. III Problemy organizacyjne sił zbrojnych od XVI do XX wieku”. Publikacja stanowi pokłosie sesji naukowej z 2005 roku i zawiera pełne wersje referatów. W sumie w tomie zamieszczono 23 artykuły. Więcej informacji i spis treści – na stronie wydawcy.

Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

WUJ wypuścił kilka nowych publikacji z serii Historiai. „Nieudane Imperium” Vladislava Zuboka ukazuje motywy, które doprowadziły Związek Radziecki do zimnej wojny – globalnej konfrontacji ze Stanami Zjednoczonymi i ich sojusznikami. Uwagę zwracają też monografie poświęcone historii państw i regionów: „Historia Grecji. Okres klasyczny” P. J. Rhodesa, „Historia Ameryki Łacińskiej” Marshalla C. Eakina i „Historia Stanów Zjednoczonych” Philipa Jenkinsa. Wszystkie dostępne są w przystępnej cenie około 40 zł.

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Na liście zapowiedzi WUŚ pojawił się interesujący tytuł z zakresu mediewistyki: „Kniaziowie, królowie, carowie... Tytuły i nazwy władców słowiańskich we wczesnym średniowieczu” Piotra Boronia. Brakuje planowanej daty wydania, załączono natomiast informację – podobnie jak przy innych książkach tej oficyny – że po wyczerpaniu nakładu publikacja będzie dostępna za darmo w wersji elektronicznej. Wstęp i spis treści są dostępne na stronie wydawnictwa w pliku pdf.

Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

WUW proponują kolejną, po recenzowanej przez nas książce „Generał broni Stanisław Władysław Maczek” biografię poświęconą polskiemu generałowi okresu II wojny światowej. Wydawca następująco opisuje publikację Stanisława Kamińskiego pt. „Generał dywizji Bronisław Bolesław Duch (1896-1980)”: biografia gen. B. Ducha nie została do tej pory zbadana i opisana. Z tego powodu uzasadnione było podjęcie badań w celu zapełnienia tej luki w historiografii, a więc dokonania opisu życia Generała na tle historii walk oręża polskiego w latach 1914–1945 oraz losów emigracji polskiej po II wojnie światowej.

Znak

Znak przesłał do naszej redakcji egzemplarz najnowszej książki Władysława Bartoszewskiego pt. „Życie trudne, lecz nie nudne”. Recenzja wkrótce ukaże się na łamach „Histmaga”.

Kolejny przegląd już za miesiąc.