Przegląd historycznych nowości i zapowiedzi wydawniczych (VI)

Bellona

Wiele wody musiało w Wiśle upłynąć, by Polacy zauważyli, że jednak warto czytać współczesną rosyjską literaturę, także historyczną. Kilka jaskółek tego nowego nurtu, przekładania nie tylko książek brytyjskich i amerykańskich ale także np. rosyjskich, pojawiło się ostatnio na rynku. Wśród nich szczególnie widoczne są kontrowersyjne, także pod względem warsztatu badawczego, książki Władimira Bieszanowa. Dwie ukazały się nakładem „Inicjału” („1942. Poligon czerwonych generałów”, „Czerwony Blitzkrieg”) i pisaliśmy o ich już w poprzednich miesiącach. Trzecia książka Bieszanowa wyszła w czerwcu w Bellonie. W „Pogromie pancernym 1941 roku” autor, podobnie jak w „Poligonie czerwonych generałów” opisuje dni porażek Armii Czerwonej. Wydawca przedstawia tę publikację następująco: Ogółem Armia Czerwona miała w swoim składzie więcej czołgów niż wszystkie armie świata razem wzięte - 28 tysięcy! Mimo to jednak Wehrmacht w latach 1941-1942 z porażającą łatwością okrążał i rozbijał sowieckie dywizje, korpusy i całe armie. Dysproporcja pomiędzy gigantycznymi parametrami sowieckiej machiny wojennej a uzyskanymi przez nią więcej niż skromnymi rezultatami każe postawić dwa podstawowe pytania: 1) Jak to było możliwe, albowiem całkowicie sprzeczne z faktami jest twierdzenie o jakościowej i ilościowej przewadze niemieckiego uzbrojenia oraz o zaskakującej napaści Niemiec na Związek Sowiecki? 2) Jak to się stało, że wojska niemieckie straciły około 800 tysięcy żołnierzy, a Związek Sowiecki ośmiomilionową armię?

W lipcu w Bellonie ukaże się kolejna książka Rodneya Castledena, brytyjskiego pisarza, z którym mieliśmy przyjemność przeprowadzić wywiad kilka miesięcy temu. „Największe katastrofy w dziejach świata” wpisują się w ten sam nurt, co recenzowane przez nas „Wydarzenia, które zmieniły losy świata”. Wśród zapowiedzi można też znaleźć sporo pozycji o poważniejszym profilu. Szczególnie warto zwrócić uwagę na kolejne tomy (i wznowienia) z serii „Historyczne bitwy” – zarówno te dotyczące bitew powszechnie znanych („Verdun 1916” Jarosława Centka; „Gorlice 1915” Michała Klimeckiego), jak i starć nieobecnych w świadomości zbiorowej Polaków (np. „Masada 66-73” Bernarda Nowaczyka).

_|

|

|

|

Zapraszam też do przeczytania recenzji nowej książki Romualda Romańskiego pt. „Książę Jeremi Wiśniowiecki”. O samej książce pisaliśmy już w ostatnim przeglądzie.

Elipsa

Wydawnictwo wchodzące w skład grupy Publicat wydało w maju książkę/album „Historia tortur i egzekucji” autorstwa Jean Kellaway. Zrecenzowanie tej publikacji, co przyznaję z pewnym wstydem, sprawiło mi nie lada problem. Na szczęście nie tylko mi, bo podobne odczucia co ja miał np. recenzent „Polityki”. Pozwolę sobie zacytować fragment dzisiaj opublikowanej recenzji, po więcej odsyłam do tejże: „Historia tortur i egzekucji” okazała się zaskakująco trudną do zrecenzowania pozycją. W pierwszej chwili wydała mi się zwykłym, ładnie ilustrowanym albumem tematycznym. Zapowiadało się na wysoką ocenę i góra dwie godziny pracy. Po dwóch stronach tekstu wiedziałem już, że tak prosto nie będzie: książka na wstępie rozczarowała mnie na tuzin sposobów, a nawet poirytowała. Ale i to wrażenie okazało się mylne... Efekt? Zamiast dwóch godzin minęła cała noc...

Egmont

Komiks kojarzy się zwykle z lżejszą konwencją, oderwaną od realnych problemów dzisiejszego świata. Superbohaterowie rozwiązujący każdy problem? Jednak nie tym razem. „Deogratias. Opowieść o Rwandzie” to wstrząsający obraz tragicznych wydarzeń w Rwandzie i jednocześnie poruszające studium człowieka przeżywającego piekło spowodowane pogrążeniem się jego kraju w szaleństwie i ludobójstwie. Wydawca pisze o tym komiksie następująco: Akcja opowieści rozgrywa się pod koniec 1994 lub na początku 1995 roku w Rwandzie – małym, gęsto zaludnionym państwie położonym w środkowo-wschodniej Afryce. Kraj ten dochodził wówczas do równowagi po ludobójstwie, którego ofiarą padło 800 tysięcy ludzi. Ekstremiści z plemienia Hutu – dominującej w kraju grupy etnicznej – zrealizowali starannie zaplanowaną kampanię prowadzącą do wymordowania wszystkich mieszkańców wywodzących się z ludu Tutsi. Ale zabijali również Hutu, którzy sprzeciwiali się ich działaniom. To barbarzyństwo trwało ponad trzy miesiące, a świat w tym czasie obserwował wszystko spokojnie z boku i czekał na dalszy rozwój wypadków.

Fabryka Słów

Nakładem Fabryki Słów ukazał się długo zapowiadany „Samozwaniec” Jacka Komudy. Recenzję tej książki (objętej patronatem „Histmaga”) zamieścimy dzisiaj wieczorem.

Instytut Wydawniczy Erica

Kilka miesięcy temu opublikowaliśmy recenzję osadzonego w realiach średniowiecznej Europy „Hellequina”, który zyskał w Polsce bardzo dużą popularność i – o ile wolno nam zdradzić tajemnicę wydawcy – okazał się najlepiej się sprzedającą spośród wszystkich powieści Bernarda Cornwella. Na dniach ukaże się jego drugi tom – „Wagabunda”. Wydawca pisze o nim następująco:

Wagabunda – określenie włóczęgi, trampa i podróżnika. Thomas z Hookton próbując wyjaśnić rodzinne tajemnice staje się właśnie jednym z nich. Po bitwie pod Crécy w 1346 roku zostaje wysłany z misją zbadania starych majątków rodzinnych we Francji. Panosząca się plotka, że znajdują się tam wskazówki dotyczące świętego Graala, powoduje, że ma więcej wrogów niż mógłby sobie wyobrazić… Co więcej, jego osobą zaczyna się interesować inkwizycja... Na jego drodze stanie także arcywróg i morderca jego ojca, książę Astarac – Guy de Vexille, który sam siebie nazywa Hellequinem – jeźdźcem z piekieł.

Powieść ukaże się pod patronatem „Histmaga”. W tym tygodniu opublikujemy jej recenzję. Przypominamy też o ostatniej nowości „Erici” – wydanych wspólnie z „Histmagiem” Źródłach nienawiści.

KARTA

Portretem końca systemu – a także portretem ludzi w obliczu Zmiany. Tym w założeniu jest album „Upadek Peerelu. 1986-1989” wydany przez Ośrodek KARTA, Agorę i Dom Spotkań z Historią. Na stronie internetowej Ośrodka KARTA publikacja ta jest przedstawiana następująco:

Co się stało 20 lat temu? Dlaczego Polacy, choć niegotowi na kolejne starcie z systemem, obalili komunizm? Niezwykła w tekście i obrazie, pełna opowieść o agonii Peerelu, z udziałem: hamletyzujących funkcjonariuszy systemu, „konstruktywnych” opozycjonistów i głosicieli destrukcji, pielgrzymującego Papieża, czujnych obserwatorów zdarzeń oraz... nas wszystkich. Od września 1986 do czerwca 1989 – historia, której... nie znacie.

Punktem wyjścia opowieści jest sytuacja po wrześniowej amnestii w 1986 roku – kończącej okres represji po stanie wojennym i będącej początkiem jawnej działalności „Solidarności”. Finałem – czerwcowe wybory w 1989 roku – jako początek stanowienia nowego, demokratycznego ładu.

Historia opowiadana jest chronologicznie; cytaty z materiałów źródłowych wzbogacone są o krótkie informacje o charakterze kalendaryjnym. Cytowane w albumie są fragmenty relacji świadków, dzienniki i wspomnienia, teksty prasowe, dokumenty oraz wiersze. Na stronę wizualną składa się bogaty wybór zdjęć uzupełniony plakatami, pocztówkami, znaczkami oraz reprezentatywnym wyborem dzieł sztuki.

KARTA wydała też krótszą publikację poświęconą upadkowi komunizmu w Europie środkowej – „1989. Koniec systemu” (red. Piotr Głogowski). Recenzja tej książki już ukazała się w „Histmagu”. Ostatnia nowość KARTY, na jaką chciałbym zwrócić uwagę to wydane w serii „Świadectwa” wspomnienia Adama Uziembły zatytułowane „Niepodległość socjalisty”. Kilka dni temu opublikowaliśmy fragment tej publikacji.

MAG

„Bohaterowie umierają” (zob. recenzję) autorstwa Matthew W. Stovera to wprawdzie nie powieść historyczna, lecz ze względu na wieloletnią już współpracę z wydawnictwem MAG zdecydowaliśmy się zrobić wyjątek od naszej linii tematycznej i opublikować recenzję tej interesującej publikacji. Zresztą, może ona być ciekawym źródłem refleksji właśnie dla historyków. Posunięte do granic możliwości reality show, pomagające w sztuczny sposób uszczęśliwiać masy w społeczeństwie przesiąkniętym cenzurą i inwigilacją. Czy to czasem nie nawiązanie do roku 1984 Orwella? A może także np. do kultowego filmu sprzed 11 lat „The Truman Show”?

Polski Instytut Spraw Międzynarodowych

PISM to jedna z szeregu ważnych instytucji nauki i kultury, z którymi nawiązaliśmy bliższą współpracę w ostatnich miesiącach. Spośród publikacji Instytutu najnowszą jest monografia „Siła i solidarność. Strategia NATO 1949-1989” Roberta Kupieckiego, poświęcona tematowi szczególnie aktualnemu wobec 10. rocznicy przystąpienia Polski do NATO.

Wkrótce na naszych łamach pojawi się, obok kolejnych recenzji książek PISM-u, także wywiad z dyrektorem Instytutu dr. Sławomirem Dębskim. Jego ceniona przez specjalistów za dokładność kwerendy praca „Między Berlinem a Moskwą. Stosunki niemiecko-sowieckie 1939-1941” wciąż jest dostępna w sprzedaży, także za pośrednictwem strony internetowej Instytutu.

Rebis

Pisarze jedne epoki eksploatują do cna, a innych nie wiedzieć czemu boją się tykać. Choćby taka starożytność – osadzonych w niej powieści jest jak na lekarstwo. I w tym właśnie kontekście chciałbym wspomnieć o nowej książce Lindsey Davis pt. „Wykute w brązie”, która 30 czerwca trafiła na księgarniane półki. Jest to kolejna część przygód „detektywa” Marka Dydiusza Falkona, dziejących się w Rzymie czasów Wespazjana.

Paryż, rok 1743. Hrabiego Saint-Germain otacza atmosfera tajemniczości. Jest zawsze ubrany na czarno, przystojny i niedostępny. Jaki skrywa sekret i czy jego wizerunek jest prawdziwy? To już fragmentr noty wydawniczej na temat powieści „Hotel Transylvania“ autorstwa Chelsea Quinn Yarbro. Książka miała swoją premierę 1 lipca. Cytując dalej wydawcę: _W tej napisanej z pasją powieści Saint-Germain ratuje przed zakusami satanistycznego kręgu piękną młodą kobietę, którą wprowadza do swego niedostępnego dla innych świata. Wartkie tempo, nagłe zwroty akcji, mroczne sekrety alchemików, znakomicie odmalowany obraz stolicy Francji połowy XVIII wieku oraz przepełniona erotyzmem aura tajemniczego świata wampirów sprawiają, że nie sposób się od tej lektury oderwać.

Rebis to oczywiście nie tylko powieści, ale też książki historyczne. W nowościach znajdziemy jedną pozycję tego typu. Mowa o „Niemcach w Normandii” Richarda Hargreavesa. Autor ten w Polsce jest raczej nieznany. Sam miałem okazję czytać inną jego pracę, poświęconą kampanii wrześniowej („Blitzkrieg Unleashed. The German Invasion of Poland 1939”). I jeśli „Niemcy w Normandii” są pracą równie interesującą to śmiało należy ją polecić.

Universitas

Nowości „Universitasu” to przede wszystkim wznowienia prac wydawanych dziesiątki lat temu: jak choćby Kroniki Jana z Czarnkowa w tłumaczeniu z 1905 roku czy fundamentalnej pracy Jana Dąbrowskiego „Ostatnie lata Ludwika Wielkiego 1370-1382” z 1918 roku. Z pozycji rzeczywiście nowych wielkie zainteresowanie jednej z naszych recenzentek wzbudziła książka „Powszechna historia palenia”. Temat rzeczywiście nietypowy, a czy książka warta swojej ceny – niedługo sprawdzimy.

Kolejny przegląd już za miesiąc.