Przegląd historycznych nowości i zapowiedzi wydawniczych (III)

Arcana

Prawdziwą burzę wywołało wydanie przez krakowskie „Arcana” pracy magisterskiej ubiegłorocznego absolwenta Instytutu Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego, Pawła Zyzaka. Książka „Lech Wałęsa – idea i historia. Biografia polityczna legendarnego przywódcy "Solidarności" do 1988 roku” kontrowersje wywoływała jeszcze przed publikacją. Wielu studentów, ale także pracowników Instytutu zgłaszało wątpliwości, czy tego typu praca powinna zostać dopuszczona do obrony. Książka to, zdaniem wydawcy, pierwsza biografia polityczna jednego z najbardziej znanych Polaków. Autor rzekomo próbuje z różnych perspektyw uchwycić mentalność tytułowego bohatera, konfrontując ją z szeregiem faktów historycznych. Wątpliwości wzbudziło m.in. oparcie się na kontrowersyjnych źródłach – uznawanie za fakty historyczne informacji podawanych przez anonimowych rozmówców. Autor postawił szereg kontrowersyjnych tez, m.in. że Lech Wałęsa miał nieślubne dziecko, które miało się urodzić w 1963 roku w miejscowości Łochocina. Zyzak wielokrotnie sugeruje też, że Wałęsa już w latach 60. współpracował z SB. O tej pozycji więcej napisze w czwartkowym felietonie Sebastian Adamkiewicz.

Książki nie uważam za godną polecenia, jednak o wątpliwościach związanych z jej wydaniem i reakcjach na tę publikację niewątpliwie należy pisać.

Arkady

„Jak czytać architekturę. Najważniejsze informacje o stylach i detalach” to praktyczny podręcznik, uczący oglądać architekturę pod historycznym i artystycznym kątem. Zdaniem wydawcy pomaga dostrzec historyczne i stylistyczne wskazówki, zawarte w każdej budowli. Wskazuje najważniejsze cechy konstrukcji powstałych w różnych epokach, od starożytności po dziś; uczy rozpoznawać budowle i oceniać ich wiek; stanowi źródło informacji na temat stylów w architekturze i elementów architektonicznych.

Bellona

Fenomenem ostatnich tygodni jest wydana pod patronatem medialnym „Histmaga” książka kanadyjskiej dziennikarki, Katherine Ashenburg pt. „Historia brudu”. Poświęcone jej artykuły i recenzje pojawiły się w wielu największych polskich mediach. Także recenzentka naszego serwisu oceniła ją bardzo wysoko. Pani Ashenburg zgodziła się udzielić „Histmagowi” wywiadu, który dotąd przeczytało już prawie 14 000 osób. Warto nadmienić, że to jak dotąd jedyny w Polsce wywiad z autorką.

Nakładem Bellony w marcu ukazała się także inna książka pod naszym patronatem – „Historia oddziałów specjalnych” autorstwa Erica Denécé. Książka prezentuje misje i działania specjalnych sił brytyjskich, francuskich, amerykańskich, rosyjskich, izraelskich i innych. Poza historią sił specjalnych i tajnych, sięgającą głębokiej starożytności, zajmuje się również ich taktyką i filozofią działania w czasach współczesnych – informuje wydawca. Wkrótce recenzja książki ukaże się w „Histmagu”.

Na kwiecień przewidziana jest publikacja książeczek przeznaczonych dla miłośników modelarstwa i militariów – „Niemieckie pojazdy pancerne u schyłku II wojny światowej” oraz „Radzieckie pojazdy pancerne II wojny światowej”. Obydwie zostały zredagowane przez współpracujących z „Belloną” członków redakcji „Histmaga”.

Centrum badań nad Zagładą Żydów IFiS PAN

W dziennikach pisanych w gettach i obozach powtarza się ten sam motyw: bezradności słów i języka. Nie ma pojęć, za pomocą których zło i cierpienie dają się wyrazić. Każde znane słowo jest zbyt ograniczone, zbyt wyświechtane, nieadekwatne. Na tym tle reportaże Pereca Opoczyńskiego są dokumentem niezwykłym. Jego zmysł obserwacji, przenikliwość i przejrzystość opisu pozwalają – poprzez przedstawione w reportażach sceny i historie wejrzeć w dramatyczną codzienność getta warszawskiego. – to krótka zapowiedź najnowszej publikacji Centrum badań nad Zagładą Żydów IFiS PAN: tłumaczonych z jidisz „Reportaży z Getta Warszawskiego” Pereca Opoczyńskiego.

Difin

Spośród niedawno wydanych pozycji wydawnictwa Difin szczególną uwagę zwraca niewielka książeczka Wojciecha Morawskiego, „Historia finansów współczesnego świata od 1900 roku”. W obecnej sytuacji gospodarczej warto chyba lepiej poznać mechanizmy, jakie przez ostatni wiek rządziły światowym systemem finansowym. Profesor Morawski jest uznanym specjalistą od historii finansów, wykładowcą Szkoły Głównej Handlowej i autorem rozprawy habilitacyjnej o bankowości w II RP.

Difin opublikował także wznowienie fundamentalnej pracy Ernesta Gellnera „Narody i nacjonalizm”. Pierwsze polskie wydanie książki ukazało się w 1991 roku i od tej pory weszło do kanonu literatury poświęconej nacjonalizmowi. Wersja angielska książki została przetłumaczona na 24 języki.

Instytut Wydawniczy Erica

Nakładem IW Erica ukaże się kolejna z książek Michaela Reynoldsa – „Ludzie ze stali”. Osobom, które nie zetknęły się jeszcze z twórczością angielskiego wojskowego polecam wywiad, który przeprowadziliśmy z nim kilka tygodni temu.

Erica rozpoczyna także nowa serię wydawniczą, nawiązującą w pewnym stopniu do cieszących się wielką popularnością powieści Svena Hassela. „Rozkaz wymarszu” to fikcyjna opowieść o wojennych losach batalionu szturmowego SS. Autor, Leo Kessler, był czołgistą podczas II wojny światowej. Napisał kilkadziesiąt książek beletrystycznych i fachowych, przetłumaczonych na wiele języków. Poniżej fragment z noty wydawniczej:

Szturmowy SS Wotan, oddział zostaje przeniesiony na tyły w celu uzupełnienia sprzętu i wyszkolenia kolejnej grupy rekrutów. Beztroskie, w porównaniu z warunkami frontowymi, życie w Dieppe, na północnym wybrzeżu Francji, zostaje zakłócone wizytą feldmarszałka von Rundstedta, który oznajmia zaskoczonym oficerom, że w okolicy będzie miał miejsce duży desant brytyjski. Cala operacja jest szatańskim planem Winstona Churchilla, który musi wypełnić sojusznicze zobowiązania i odciążyć walczące na wschodzie wojska sowieckie. Jednak wie on również, że obecnie armii brytyjskiej nie stać na tego typu konfrontację z Wehrmachtem, bo skończyłaby się ona masakrą. Dlatego postanawia stworzyć pozór takiej operacji i za cenę życia kilku tysięcy nieświadomych niczego żołnierzy brytyjskich i kanadyjskich udowodnić sojusznikom swoją lojalność. Poświęcenie żołnierzy walczących stron było niczym w porównaniu z cynicznymi rozgrywkami politycznymi, które doprowadziły do klęski całej operacji. To była zdrada.

MAG

„Błazen” Christophera Moore’a to bardzo specyficzny trybut dla twórczości Williama Szekspira. Moore kierował już ostrze swojego dowcipu na śmierć, zombie, samce alfa, anioły, kapłanki, a nawet Jezusa. Teraz zaś składa hołd jednej z najznaczniejszych postaci w historii kultury. Tytułowy bohater powieści, błazen, to sierota, wychowany przez zakonnice. Został trefnisiem i zaufanym powiernikiem króla, który ma trzy piękne, a chwilami niebezpieczne córki. W zamku Leara na porządku dziennym są zdrady, intrygi i zabójstwa, a błazen i jego uczeń znajdują się w samym środku wydarzeń. Powieść ukazała się w marcu.

PAX

Ukazał się 10 tom Historii Filozofii Fredericka Coplestona – zwieńczenie monumentalnej pracy, uważanej za najwszechstronniejsze opracowanie dziejów europejskiej myśli filozoficznej od starożytności po czasy współczesne, jakie zostało kiedykolwiek napisane przez jednego autora. 10 tom, podejmujący temat filozofii rosyjskiej, dopełnia edycję dzieła brytyjskiego jezuity poświęconego euroatlantyckiej historii filozofii.

Rebis

„Morze wiary. Islam i chrześcijaństwo w średniowiecznym świecie śródziemnomorskim” to jedna z nowości wydawnictwa Rebis. Autor pracy poświęconej relacjom między dwiema cywilizacjami skupił się na historii militarnej. Przedstawił siedem decydujących starć, które ukształtowały świat śródziemnomorski – od bitwy pod Jarmuk w 636 roku po załamanie się otomańskiego naporu na Malcie w roku 1565. Zdaniem wydawcy Stephen O’Shea, łącząc powagę uczonego ze znakomitym piórem, rzuca światło na odległą przeszłość i tworzy aktualną, pogłębioną perspektywę, która pozwala odczytywać nagłówki dzisiejszych gazet.

Replika

„Replika” na najbliższe tygodnie zapowiada wydanie trzech książek poświęconych historii XX wieku. „Doktorzy z piekła rodem” autorstwa Vivien Spitz to relacja biorącej udział w procesach norymberskich amerykańskiej dziennikarki, która całe życie poświęciła na dokumentowanie zbrodni Holokaustu. „Podziemny skarbiec Rzeszy. Tajemnice fortyfikacji międzyrzeckich” to z kolei publikacja polskich autorów, dziennikarza Leszka Adamczewskiego i eksploratora Pawła Piątkiewicza. Opowiada ona o efektach badań nad Międzyrzeckim Rejonem Umocnionym i próbach odnalezienia miejsca, w którym Armia Czerwona odkryła skarbiec III Rzeszy.

Ostatnia z zapowiadanych nowości „Repliki” to „Zanim zapomnę. Pamiętnik walki i zdrady” Anny Szczepańskiej. Książka ta stanowi zapis wspomnień autorki z okresu istnienia Solidarności i opowieść o zdrajcach z najbliższego otoczenia, którzy wydali autorkę SB, skazując ją najpierw na ogromne cierpienie, a następnie zmuszając do emigracji.

Rytm

„Józef Bem. Bohater wiecznych nadziei” to nowość „Rytmu” z zakresu biografistyki. Autorem książki jest wybitny węgierski historyk, poeta i powieściopisarz, a także dyplomata. Pisząc tę pracę, wykorzystał różnorodne źródła z epoki – pamiętniki, relacje, listy, a także bogate zasoby archiwów Budapesztu, Lwowa i Wiednia.

SuperNOWA

SuperNOWA zapowiada wydanie „Za garść czerwońców” Roberta Forysia – powieści osadzonej w nowożytnej Polsce. Fragment noty wydawniczej: Ostatni rok panowania Władysława IV Wazy. Rzeczpospolita pławi się w złudnym poczuciu własnej potęgi. Nikt nie dostrzega zbierającej się nad Dnieprem burzy. Na dworze królewskim plenią się intrygi, a słabujący na zdrowiu monarcha szuka pocieszenia w ramionach kolejnych kochanek. Państwem rządzą zwalczające się magnackie koterie. Narasta anarchia, bezprawie i sprzedaż urzędów. Kto silniejszy, bierze przemoc nad słabszym. Kto bogatszy, za nic ma skorumpowane sądy. Wciąż jednak są ludzie, którzy strzegą ustanowionych praw. Należy do nich instygator Joachim Hirsz, człowiek do specjalnych poruczeń Jego Królewskiej Mości. Mężczyzna cyniczny, twardy, skrywający mroczne sekrety z przeszłości. Wzywany zawsze, gdy niebezpieczeństwo dotyka tronu lub gdy w zbrodnie wmieszana jest czarna magia. Człowiek obdarzony niezwykłym darem. Uczestnik intryg wywiadowczych, tropiciel czarów, zabójca demonów i wiedźm. Nieustępliwy łowca szpiegów i morderców.

Wektory

Nakładem „Wektorów” ukazały się „Narodziny i Upadek Rewolucji Komunistycznej” autorstwa amerykańskiego historyka Warrena H. Carrolla. Zdaniem wydawcy jest to fascynująca i zarazem przerażająca opowieść o komunizmie − „największym wrogu wolności, z jakim zmierzyła się ludzkość”. Za granicą książka zyskała dużą popularność. Nasz recenzent sprawdzi czy jest warta lektury i czy dorównuje poziomem takim klasykom sowietologii, jak Richard Pipes czy Robert Conquest.

Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Nakładem wydawnictwa najstarszego polskiego uniwersytetu wkrótce ukażą się dwie warte uwagi pozycje. „Konflikt izraelsko-palestyński” to książka wpisująca się w ważną obecnie i nad wyraz aktualną tematykę. Autor, James L. Gelvin, jest profesorem historii na Uniwersytecie Kalifornijskim w Los Angeles. W swojej pracy zajął się trwających już od ponad 100 lat sporem. Gelvin rozpoczyna swoją opowieść w połowie XIX wieku, kiedy mieszkańcy osmańskiej Palestyny i Żydzi z Europy Wschodniej zaczęli się uważać za członków społeczności o charakterze narodowym. Następnie śledzi dalszy rozwój i wzajemne oddziaływanie tych dwóch wspólnot, od czasu pierwszych kontaktów w Palestynie aż do dziś, opisując naciski zewnętrzne i mechanizmy wewnętrzne, podsycające trwający pomiędzy nimi konflikt.

{=}_|

|

|

Druga z zapowiadanych książek to „Męczeństwo w islamie” Davida Cooka – obszerne i systematyczne opracowanie, czerpiące z wielu źródeł arabskich i perskich oraz z literatury muzułmańskiej z całego

świata.

Znak

W ofercie „Znaku” pojawiła się kolejna z książek cenionego historyka Antony'ego Beevora: „Walka o Hiszpanię 1936-1939. Pierwsze starcie totalitaryzmów”, poświęcona konfliktowi, który w podręcznikach do historii traktowany jest po macoszemu, a odegrał ważną rolę na drodze prowadzącej Europę do wybuchu II wojny światowej.

Kolejny przegląd już za miesiąc.