„Praktyczny poradnik” zagłady Warszawy. Cenne dokumenty odkryte na portalu aukcyjnym
Cenne dokumenty zostały wystawione na portalu aukcyjnym przez obywatela Niemiec. Na sprawę zwrócił uwagę Jarosław Zieliński, niezależny historyk-varsavianista, który o możliwie istotnej wadze dokumentów starał się powiadomić państwowe muzea i instytucje. Ze względu na długie procedury decyzyjne w owych placówkach Zieliński powiadomił też Fundację Pamięci o Bohaterach Powstania Warszawskiego. Szef fundacji, Rafał Szczepański, wydał prawie 3 tys. euro z własnej kieszeni, dzięki czemu dokumenty udało się wylicytować i sprowadzić do kraju.
W Polsce znalazły się dwa segregatory zawierające niemiecką dokumentację (m.in. zdjęcia i statystyki), które zostały opatrzone określeniem „tajne”. Zbiory są załącznikami do bardziej obszernego dokumentu „Bericht über Warschau”, czyli „Raportu o Warszawie” (nie ma pewności, czy ów raport przetrwał). Badacze na razie zakładają, że dokumentacja została utworzona na przełomie października i listopada 1939 r., choć informacje do niej prawdopodobnie zbierano już przed wojną, korzystając m.in. z ogólnodostępnych źródeł statystycznych.
Płonąca, zbombardowana przez Luftwaffe w nalocie dywanowym Warszawa, 24 września 1939 (domena publiczna). To, co zwróciło uwagę badaczy to fakt, że w dokumentach nie skupiano się na celach militarnych, a m.in. na kwestii zagęszczenia budynków, prawie budowlanym (jego duży fragment przetłumaczono na j. niemiecki), rozmieszczeniu ludności żydowskiej, położeniu szpitali, głównych dróg itp. Oznaczać to może, że Niemcy świadomie i celowo planowali ataki na ludność cywilną i próbowali utrudniać ratowanie rannych. Wśród dokumentów znajdują się również analizy tego, jaki rodzaj zniszczeń wykonały konkretne rodzaje bomb.
Historycy postawili wstępną tezę, że miał to być „praktyczny poradnik”, w jaki sposób dokonać paraliżu i dewastacji dużego miasta na przykładzie Warszawy.
Obecnie dokumenty są własnością Fundacji Pamięci o Bohaterach Powstania Warszawskiego. W przyszłości jednym z rozważanych rozwiązań może być oddanie dokumentacji w depozyt którejś z instytucji państwowych.
W trakcie walk o Warszawę w 1939 r. zniszczeniu uległo co najmniej 10% zabudowy miasta, a spora część budynków została uszkodzona. Straty wśród samej ludności cywilnej wyniosły ok. 10 tys. zabitych i 50 tys. rannych.
Źródła: gazetaprawna.pl, newsweek.pl
