Powstanie Warszawskie: druga strona medalu – zdjęcia

opublikowano: 2014-08-01, 17:14
wolna licencja
W centrum uwagi powstańczej Warszawy znajdowały się działania wojenne. Toczyły się one jednak w tle codziennego życia i jego trosk. Oprócz zdjęć namacalnie wskazujących na dramat powstańczych walk, spowszednienie śmierci i osobiste tragedie, warto spojrzeć na fotografie przedstawiające ludność cywilną w sytuacjach nie związanych bezpośrednio z trwającą batalią. Oto Powstanie Warszawskie z nieco innej strony.
reklama

Zobacz też: Powstanie Warszawskie w Histmag.org

Mimo toczącego się powstania warszawiacy musieli zaspokoić swoje podstawowe potrzeby, związane z głodem i pragnieniem: zdobyć i przyrządzić posiłki, które spożywano najczęściej w kuchniach polowych lub na podwórkach zbombardowanych kamienic.

Najbardziej popularnym daniem w walczącym mieście była zupa plujka przyrządzana z ziaren jęczmienia. Jej nazwa pochodziła od tego, że zmielone ziarna pozostawiały w zębach łupiny, które spożywający musieli raz po raz wypluwać (fot. Eugeniusz Lokajski, domena publiczna).
Znaleziony jęczmień w magazynach z browaru Haberbuscha i Schielego przy ul. Ceglanej 4/6 (obecnie ul. Pereca) musiał zostać przewieziony do kuchni polowych. Najpierw powstańcy pakowali jęczmień do worków, które później transportowali na plecach. Tragarzy nazywano „słoniami” (fot. Wiesław Chrzanowski, domena publiczna).
Szczególnie trudne było zdobycie mięsa na posiłek, dlatego też często z ulic i domów „znikały” zwierzęta domowe (fot. Eugeniusz Lokajski, domena publiczna).
(aut. nieznany, domena publiczna).
(fot. Eugeniusz Lokajski, domena publiczna).
Powstańcza rzeczywistość nie rozpieszczała, czasami jednak udawało się znaleźć żywność w opuszczonych budynkach. Przykładowo w Wytwórni Papierów Wartościowych i w składach Fabryki Fuchsa znaleziono cukier, soki i czekoladę (fot. Joachim Joachimczyk, domena publiczna).

Polecamy e-book Darii Czarneckiej – „Przewodnik po Polskim Państwie Podziemnym 1939-45”

Daria Czarnecka
„Przewodnik po Polskim Państwie Podziemnym 1939-45”
cena:
11,90 zł
Wydawca:
PROMOHISTORIA [Histmag.org]
Liczba stron:
117
Format ebooków:
PDF, EPUB, MOBI (bez DRM i innych zabezpieczeń)
ISBN:
978-83-65156-27-3
reklama

Życie zwyczajnie toczyło się dalej: opowiadano sobie dowcipy, grano w karty...

W Śródmieściu, zdobytym przez powstańców, pierwsze dni zrywu były okresem entuzjazmu, szczególnie dla młodych (fot. Joachim Joachimczyk, domena publiczna).
(fot. Wiesław Chrzanowski, domena publiczna).
(fot. Jerzy Tomaszewski, domena publiczna).
(fot. Jerzy Tomaszewski, domena publiczna).
(fot. Wiesław Chrzanowski, domena publiczna).
(fot. nieznany, domena publiczna).
(fot. Eugeniusz Lokajski, domena publiczna).
(fot. Stefan Bałuk, domena publiczna).
POLECAMY

Polecamy e-booka „Z Miodowej na Bracką”:

Maciej Bernhardt
„Z Miodowej na Bracką. Opowieść powstańca warszawskiego”
cena:
Wydawca:
Histmag.org
Okładka:
miękka
Liczba stron:
334
Format:
140x195 mm
ISBN:
978-83-925052-9-7
reklama

Okres powstania warszawskiego to także czas, w którym na każdy dzień statystycznie przypadały cztery śluby (w czasie jego trwania związek małżeński zawarło 256 par). Częściej na sakrament małżeństwa decydowali się powstańcy niż cywile. Jego zawarcie dawało młodym poczucie wartości w świecie w którym człowiek stawał się przedmiotem targanym wichrami wojny. Jak jednak wspomina Maria Piechotka ps. „Marianna”, Cały szereg tych małżeństw się potem rozpadało, bo były zawierane pod wpływem impulsu. Szerzej o zjawisku tym traktuje film „Epidemia miłości” Macieja Piwowarczuka, oparty na materiałach archiwalnych i rozmowach z powstańcami.

Ślub Alicji Treutler „Jarmuż” i plut. pchor. Bolesława Biegi „Pałąka” odbył się 13 sierpnia 1944 r. w sklepie nad szpitalem polowym. Młodej parze za obrączki posłużyły kółka od firanek. Oboje przeżyli powstanie (fot. Eugeniusz Lokajski, domena publiczna).
(fot. Wacław Żdżarski, domena publiczna).
(fot. Sylwester Braun, domena publiczna).
reklama

Dzięki dokumentalnemu filmowi „W bluzce w kwiatki” dowiedzieliśmy się, że Warszawianki zwracały uwagę na kwestie związane z modą. Jedna z bohaterek filmu, Wanda Broszkowska-Piklikiewicz, wspomina: Wyszłam na Powstanie jak na bal. Miałam białą bluzeczkę, na tej bluzeczce miałam kochany mój sweterek, firmy Matuszewski... Z kolei Halina Paszkowska ps. „Lusia” mówi: byłam ubrana w taką lila-róż spódniczkę, i w taką kraciastą jakąś bluzeczkę.

Przeglądająca się w lusterku dziewczyna (fot. Eugeniusz Lokajski, domena publiczna).
(fot. nieznany, domena publiczna).

Zofia Błońska „Zosia”, młoda łączniczka przemieszczająca się w podziemnym przejściu pod barykadą zorientowała się, że zgubiła torebkę, w której znajdował się ołówek do brwi. Gdy wracała po zgubę o mało nie zastrzelił jej jeden z powstańców. Podsumowując całe zajście stwierdziła: Toujour la femme. Zawsze kobieta.

(fot. nieznany, domena publiczna).

Polecamy e-booka „Z Miodowej na Bracką” – Tom drugi!

Maciej Bernhardt
„Z Miodowej na Bracką. Opowieść powstańca warszawskiego t.2”
cena:
Wydawca:
Histmag.org
Okładka:
miękka
Liczba stron:
240
Format:
140x195 mm
ISBN:
978-83-930226-9-4
reklama

Wojna i toczące się powstanie wywróciło do góry nogami warszawskie życie, ale nie mogło zniszczyć wszystkiego co wiązało się choć trochę z normalnością, prozaicznością życia bez strachu i ulicznej tragedii, która stała się codziennością.

Na zdjęciu Jerzy Zarzycki „Pik” (po lewej), absolwent UW, reżyser filmów dokumentalnych m.in. „Miasto nieujarzmione”. Jego zdjęcia zostały wykorzystane w filmie „Warszawa walczy 1939-1945" - „63 dni Powstania Warszawskiego” (1994) (fot. nieznany, domena publiczna).
Seweryn Kruszyński – filmował w czasie, gdy wokół latały kule. Po wojnie robił zdjęcia do filmów Jerzego Kawalerowicza i Leonarda Buczkowskiego (fot. Eugeniusz Lokajski, domena publiczna).
(fot. Sylwester Braun, domena publiczna).
(fot. Eugeniusz Lokajski, domena publiczna).
Kazimierz Siedlecki ps. „Skrzetuski”, młody ochotnik z batalionu szturmowego Rum, dostał rozkaz przeprowadzenia krowy z ulicy Wroniej na Marszałkowską. Jednak krasula była na tyle uparta, że musiał zamiast bata używać karabinu maszynowego. Andrzej Czarski w książce „Najmłodsi żołnierze walczącej Warszawy wspominał”: (…) posterunki przy barykadach pokładały się ze śmiechu (fot. Eugeniusz Lokajski, domena publiczna).
(fot. Eugeniusz Lokajski, domena publiczna).

Redakcja: Tomasz Leszkowicz

Lubisz czytać artykuły w naszym portalu? Wesprzyj nas finansowo i pomóż rozwinąć nasz serwis!

reklama
Komentarze
o autorze
Marta Kozak
Studentka prawa na Uniwersytecie Warszawskim. Jej zainteresowania historyczne oscylują wokół zagadnień historii XX w., m.in. funkcjonowania systemu stworzonego przez komunistów w Polsce oraz procesu jego rozpadu. Entuzjastka wybitnych postaci historii najnowszej.

Zamów newsletter

Zapisz się, aby otrzymywać przegląd najciekawszych tekstów prosto do skrzynki mailowej. Tylko wartościowe treści, zawsze za darmo.

Zamawiając newsletter, wyrażasz zgodę na użycie adresu e-mail w celu świadczenia usługi. Usługę możesz w każdej chwili anulować, instrukcję znajdziesz w newsletterze.
© 2001-2024 Promohistoria. Wszelkie prawa zastrzeżone