Powązki Wojskowe - miejsce wiecznego spoczynku Powstańców (fotoreportaż)
1 sierpnia to tradycyjnie dzień obchodów rocznicy wybuchu powstania warszawskiego - bohaterskiego i tragicznego zrywu Armii Krajowej. O godz. 17:00 (Godzina „W”) na Cmentarzu Wojskowym na warszawskich Powązkach rozpoczną się uroczystości ku czci powstańców. To właśnie tam pochowana jest większość polskich żołnierzy walczących w stolicy od 1 sierpnia do 2 października 1944 r.
reklama
Pochówki na Cmentarzu Wojskowym rozpoczęły się niedługo po powrocie ludności Warszawy do zrujnowanej stolicy w 1945 r. W całą akcję, wspieraną m.in. przez pozostającego w kraju dowódcę legendarnego zgrupowania AK płk. Jana Mazurkiewicza „Radosława”, zaangażowano wiele wysiłku - oprócz ekshumacji prowizorycznych pochówków z 1944 r. ciał poszukiwano także wśród gruzów zniszczonych budynków. Żołnierzy chowano przede wszystkim na Powązkach, cywilów grzebano zaś w zbiorowych mogiłach na terenie sąsiadującym z Cmentarzem Wolskim (tzw. Cmentarz Powstańców Warszawy). 
Charakterystyczne brzozowe krzyże wyraźnie wskazują miejsce spoczynku powstańców. Znajduje się ono na prawo od Alei Głównej (biegnącej od bramy przy ul. Powązkowskiej i domu przedpogrzebowego), między pierwszym a drugim rondem, tuż przed miejscem pochówku dygnitarzy PRL oraz przebiegającą poprzecznie Aleją Profesorską. Są to przede wszystkim kwatery A24, A26 i A28. 
W miejscu tym złożono także prochy walczących w powstaniu żołnierzy Armii Ludowej (na zdjęciu). Nieco bliżej początku Alei Głównej, po prawej stronie, znajdują się także mogiły żołnierzy 1 Armii WP poległych w walce o Pragę i na lewobrzeżnych przyczółkach. 
Miejscem szczególnej pamięci jest znajdujący się pośród mogił pomnik Gloria Victis (Chwała Pokonanym). To przy nim tradycyjnie składane są kwiaty 1 sierpnia o godz. 17:00. 
Dawni towarzysze broni również po śmierci zostali pochowani obok siebie. Na zdjęciu: mogiły żołnierzy zgrupowania AK „Gurt”, walczącego w Śródmieściu Północnym. 
Groby żołnierzy Zgrupowania „Elektrownia”, wchodzącego w skład Grupy Bojowej „Krybar,” walczącej na Powiślu. 
Miejsce pochówku żołnierzy Obwodu AK „Żywiciel”, walczącego na Żoliborzu. Nazwa formacji pochodzi od pseudonimu dowódcy obwodu - ppłk. Mieczysława Niedzielskiego „Żywiciela” 
Kwatera Pułku „Baszta”, walczącego na Mokotowie. 
Batalion „Parasol” wywodził się z oddziałów Grup Szturmowych Szarych Szeregów. W powstaniu walczył w składzie elitarnego zgrupowania Kedywu KG AK „Radosław” m.in. na Woli, Starym Mieście i Czerniakowie. Na zdjęciu: grób dwóch niezidentyfikowanych żołnierzy „Parasola” poległych w walkach o utrzymanie przyczółka czerniakowskiego. 
Szczególną uwagę zwraca także kwatera legendarnego batalionu harcerskiego „Zośka” ze znajdującym się przy niej pomnikiem, na którym wymieniono poległych w konspiracji i powstaniu żołnierzy jednostki. 
Grób ppor. hm. Tadeusza Zawadzkiego „Zośki”, dowódcy Grup Szturmowych Szarych Szeregów, imiennika harcerskiego batalionu AK, poległego 20 sierpnia 1943 r. w czasie akcji pod Sieczychami. 
Grób ppor. phm. Bronisława Pietraszewicza „Lota”, oficera oddziału dywersyjnego Kedywu KG AK „Agat/Pegaz” (późniejszego batalionu „Parasol”), dowódcy zamachu na Franza Kutscherę. 
Grób por. Stanisława Kotorowicza „Crowna”, cichociemnego, żołnierza Brygady Dywersji „Broda 53”, poległego w wyniku ran odniesionych w akcji pod Celestynowem 19 maja 1943 r. 
Grób strz. Zbigniewa Poradowskiego „Jerzego”, poległego w wieku 17 lat żołnierza batalionu „Bończa” Zgrupowania „Róg”, walczącego na Starym Mieście, Powiślu i w Śródmieściu. 
Wśród miejsc wartych pamięci nie można zapomnieć także o symbolicznym grobie gen. Augusta Emila Fieldorfa „Nila” - dowódcę Kedywu KG AK, zastępcę dowódcy Armii Krajowej i planowanego kierownika konspiracyjnej organizacji „NIE”, przygotowanej do działalności przeciw okupacji sowieckiej. W 1950 r. mimo zaprzestania działalności konspiracyjnej został aresztowany przez UB, skazany w sfingowanym procesie i zamordowany 24 lutego 1953 r. w Więzieniu Mokotowskim w Warszawie. Jego ciało pochowano prawdopodobnie skrycie w tzw. Kwaterze na Łączce. W miejscu tym obecnie trwają prace ekshumacyjne prowadzone przez Instyt Pamięci Narodowej . Fotografie: Piotr Kujko, tekst: Tomasz Leszkowicz :
Zapraszamy do udziału w naszej akcji „Zapal znicz dla polskich żołnierzy” - oddajmy cześć tym, którzy polegli walcząc o niepodległość Polski.
POLECAMY
Polecamy e-booka „Z Miodowej na Bracką”:
Maciej Bernhardt
„Z Miodowej na Bracką. Opowieść powstańca warszawskiego”
cena:
8,90 zł
Wydawca:
Histmag.org
Okładka:
miękka
Liczba stron:
334
Format:
140x195 mm
ISBN:
978-83-925052-9-7
Zobacz też:
- Żołnierz, który pozostał harcerzem – Andrzej Romocki „Morro”
- Sześćdziesiąta szósta rocznica wybuchu powstania warszawskiego – fotoreportaż
- Ryszard Białous ps. „Jerzy”;
- Śródmiejski trójkąt śmierci;
- Kotwica – symbol Polski Walczącej, symbol nadziei;
- AK to prawdziwe wojsko, chociaż bez garnizonów;
- 67 lat temu przeprowadzono udany zamach na Franza Kutscherę;
- Miliony dla zuchwałych.
reklama
Komentarze
