Porady dla publicystów

Wskazówki – jak napisać artykuł, by nie trzeba było go poprawiać

1. Tytuł. Jest oczywiście pierwszą rzeczą, na którą spojrzy czytelnik, o którego czas i zainteresowanie walczysz. Powinien być intrygujący... i krótki. Dobry tytuł mógłby brzmieć tak: Za nowe imperium rzymskie!, zaś zły tak: Włoskie jednostki kolonialne i sojusznicze w latach 1935-43. Najlepszym rozwiązaniem jest często połączenie obu form: Za nowe imperium rzymskie! Włoskie jednostki kolonialne i sojusznicze w latach 1935-43.
2. Lead. Krótkie, dwu-trzyzdaniowe wprowadzenie do tekstu, którego zadaniem jest przykuć uwagę czytelnika i skłonić go do dalszej lektury. Dobry lead jest dynamiczny (zdania pojedyncze i ewentualnie jednokrotnie złożone), zawiera najciekawszą myśl zawartą w artykule, intrygujący szczegół bądź kontrowersyjną opinię. Nie powinien jednak zdradzać wszystkiego, co mieści się w artykule. Oto przykład: „Podręczniki szkolne do wymiany!” – huczała niedawno Gazeta Wyborcza. Po każdym takim zawołaniu umacniam się w przekonaniu, że do wymiany nadają się dziennikarze, nie zaś podręczniki.
3. Śródtytuły. Kolejny element, który ma przykuwać uwagę czytelnika – tym razem podczas skanowania tekstu. Nie powinien składać się z więcej niż 2-3 słów. Śródtytuły dają też wytchnienie w czasie lektury (to ważne szczególnie w przypadku dłuższych tekstów, powyżej 8-10 tys. znaków) i bardzo pomagają uporządkowa tekst.
4. Ilustracje. Czy nam się to podoba, czy nie, żyjemy w świecie zdominowanym przez kulturę obrazkową. Każdy artykuł wymaga zatem zdjęć i obrazków, które wzbogacą go wizualnie, zaintrygują, dostarczą dodatkowych informacji, ułatwią czytanie. Ilustracje natomiast potrzebują objaśniających i (co ważne) również komentujących je podpisów. Uwaga! Pamiętaj, że ilustracje, tak jak artykuły, są chronione prawem autorskim, a ich publikacja bez zgody autora jest przestępstwem. Dopiero po 70 latach od śmierci twórcy można kopiować utwory (w tym fotografie, obrazy itp.) jego autorstwa. Warto korzystać z ilustracji opublikowanych na otwartej licencji, np. Creative Commons. Bardzo dobrym ich źródłem jest Wikipedia.
5. Długość zdań i akapitów. Jak dowodzą badania, z ekranu monitora czyta się wolniej, niż w przypadku tekstu wydrukowanego na papierze. Także przeciętny internauta zwykł czytać w internecie teksty raczej krótkie; często wręcz tylko skanuje je wzrokiem. Dlatego szczególnie ważne jest, by zdania w artykule nie były zbyt skomplikowane (te wielokrotnie złożone szybko przestają być zrozumiałe po pierwszym przeczytaniu), a akapity zbyt długie. 20 słów w zdaniu i 900-1000 znaków (pół strony znormalizowanego maszynopisu) na akapit to na ogół maksimum. Naturalnie, jeśli cały artykuł ma 3-4 tys. znaków, akapit liczący ich sobie 1000 będzie zdecydowanie zbyt długi.
6. Strona bierna W większości wypadków lepiej jej unikać, gdyż spowalnia czytanie i sprawia, że tekst traci na dynamice. Dużo lepiej brzmi zdanie „Cezar opuścił Egipt” niż „Egipt został opuszczony przez Cezara”.