„Polskie Państwo Podziemne” – wystawa

Tajne struktury państwowe istniały w Polsce przez cały okres obu okupacji 1939–1945. Podlegając rządowi RP na uchodźstwie, obejmowały swym zakresem m.in. Delegaturę Rządu RP na Kraj (w skład którego wchodziły odpowiednie Departamenty), Kierownictwo Walki Podziemnej (organizujące m.in. sądy podziemne) oraz Komendę Główną Armii Krajowej (wraz ze wcielonymi później do niej mniejszymi organizacjami podziemnymi), która dysponowała własnym wywiadem oraz podlegającym jej konspiracyjnym oddziałem BIP – Biurem Informacji i Propagandy.

Wystawa „Polskie Państwo Podziemne” została podzielona na następujące bloki tematyczne: okoliczności powstania Polskiego Państwa Podziemnego, jego działalność i struktury, Armia Krajowa, Kierownictwo Walki Cywilnej, Rada Pomocy Żydom „Żegota”, prasa i wydawnictwa podziemne, powstanie warszawskie oraz zakończenie wojny wraz z oficjalnym rozwiązaniem struktur Państwa Podziemnego.

Wystawa mieści się na trzech poziomach Kamienicy pod Złotym Słońcem (fot. Grzegorz Polak)

Cztery razy dziennie, o godzinie 11.00, 13.00, 15.00 i 17.00, odbywać się będą pokazy filmowe w sali projekcyjnej stylizowanej na działające w czasie wojny warszawskie kino Palladium. Wyświetlane będą archiwalne filmy z czasów powstania warszawskiego, dokumentujące walki w stolicy.

Serce kamienicy stanowi przestronny pasaż łączący kamienice od strony Rynku i ulicy Kiełbaśniczej (fot. Grzegorz Polak)

W Kamienicy Pod Złotym Słońcem zobaczyć będzie można ponadto oryginalną broń, szyfrowane depesze wysyłane do rządu RP w Londynie, wydawnictwa podziemne, fotografie z powstania warszawskiego przemycone do Anglii przez Nowaka-Jeziorańskiego tuż po upadku powstania, oryginalne afisze i druki konspiracyjne pochodzące z archiwum Władysława Bartoszewskiego, okupacyjne pieniądze, czy oryginalną radiostację powstańczą. Usłyszymy również mało znane wypowiedzi dotyczące wywiadu polskiego, łączności czy zwalczania donosicielstwa.

Setki eksponatów wykorzystanych na wystawie pochodzą z Gabinetu Władysława i Zofii Bartoszewskich, kolekcji przekazanych przez Jana i Jadwigę Nowak-Jeziorańskich oraz działów Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, m.in. z Gabinetu Numizmatyczno-Sfragistycznego, Druków Ciągłych, Druków Zwartych, Dokumentów Życia Społecznego. Obejrzeć będzie można również obiekty wypożyczone z innych muzeów, a także pochodzące z prywatnych kolekcji.

Gościem specjalnym wernisażu będzie Władysław Bartoszewski oraz Andrzej Krzysztof Kunert, autor wstępu do katalogu towarzyszącego wystawie. Będzie ona czynna od 25 października do końca listopada, od wtorku do niedzieli, w godz. od 10:00 do 18:00. Kuratorem wystawy jest dr Małgorzata Preisner-Stokłosa.