Podróż po Państwie Środka (II). Wielki Mur, czyli pozycja obowiązkowa
Mimo, że nie jest to jedyna budowla na Ziemi widoczna z kosmosu, Wielki Mur jest najbardziej znanym symbolem Chin i powodem do dumy dla ich mieszkańców. Podróż po Państwie Środka bez wizyty na tym obiekcie wydaje się niedokończona.
reklama
Początki Wielkiego Muru sięgają czasów Walczących Królestw (przed 221 r. p.n.e.). Wówczas to poszczególne państewka chińskie budowały na swoich granicach fortyfikacje ziemne, odgradzające je od rywali. Na północy wały te dodatkowo chroniły przed nomadami z Wielkiego Stepu. 
Pierwszy cesarz zjednoczonych Chin Qin Shi Huang (221-210 r. p.n.e.) kazał wznieść fortyfikacje ziemne na północnej granicy państwa poprzez połączenie już istniejących fragmentów. Jednocześnie zaś nakazał zniszczenie wałów wewnątrz państwa, jako stojących na drodze unifikacji i stanowiących zagrożenie w wypadku buntu. 
W czasie budowy tego pierwszego „muru” zginąć miały ogromne ilości pracujących tam robotników. Historycy traktują jednak tego typu opowieści jako element czarnej legendy cesarza Qin, stworzonej przez konfucjonistów. Faktem jest jednak, że kilka lat po śmierci tego władcy bunty chłopstwa, zmęczonego ogromnym programem inwestycji, obaliły panowanie zapoczątkowanej przez niego dynastii. 
Władcy z dynastii Han, którzy zastąpili potomków cesarza Qin, początkowo próbowali utrzymać system fortyfikacji granicznych na północy państwa. Z biegiem lat jednak zrezygnowali z inwestowania w tę ogromną barierę, która nie była całkowicie skuteczna. 
Wielki Mur w dzisiejszej formie powstał w czasach dynastii Ming (1368-1644). Cesarze z tej dynastii, którzy m.in. przenieśli stolicę państwa do Pekinu, w oparciu o dawne fortyfikacje kazali wznieść nowy pas umocnień, odgradzający ich władztwo od Mandżurii i ludów mongolskich. 
Mur ciągnął się od granicy z Koreą aż po pustynię Gobi. W połączeniu z nadgranicznymi twierdzami i osadami wojskowymi oraz pasem „spalonej ziemi” po zewnętrznej stronie stanowił spójny system obronny. Chronił też handel na Jedwabnym Szlaku. 
Ta ogromna inwestycja nie spełniała jednak całkowicie swojej funkcji obronnej. Przede wszystkim mur nie był w stanie powstrzymać dużych sił oblężniczych czy większych ord. Stanowił jedynie zaporę przed małymi oddziałami koczowników bądź też stanowił pierwszą rubież obronną. Dowodem na te braki jest wielokrotne forsowanie go przez ludy koczownicze z Wielkiego Stepu. 
Koniec okresu świetności muru to rok 1644 – wówczas to państwo Mingów upadło w wyniku buntów chłopskich i najazdu zamieszkujących północ Mandżurów. Przejęcie władzy przez tych ostatnich sprawiło, że ten wielki obiekt nie znajdował się na granicy państwa, a w środku terytorium zarządzanego przez nowych cesarzy z dynastii Qing. 
Wielki Mur do drugiej połowy XX wieku sukcesywnie niszczał. Często stanowił źródło budulca dla ludzi mieszkających w jego okolicy. Swoje zrobiły też czasy Mao, zwłaszcza rewolucja kulturalna. 
Dopiero w latach 70. rozkwitło na nowo zainteresowanie Wielkim Murem. Rozpoczęto prace rekonstrukcyjne, które pozwoliły na uratowanie niektórych jego fragmentów. W 1987 r. obiekt wpisano na listę światowego dziedzictwa UNESCO, a w 2007 r. obiekt uznano za jeden z siedmiu nowych cudów świata. 
Wielki Mur, podobnie jak inne zabytki dawnej historii, cieszy się obecnie ogromnym zainteresowaniem Chińczyków, którzy tłumnie odwiedzają to miejsce. 
Zdjęcia ilustrujące fotoreportaż zrobiono na odcinku Wielkiego Muru w Badaling, ok. 70 km na północ od Pekinu.
Zobacz też inne odcinki „Podróży po Państwie Środka”:
Fotoreportaże z cyklu „Podróż po Państwie Środka” publikowane są w każdą drugą niedzielę miesiąca. W ostatnią niedzielę miesiąca zapraszamy na cykl „Portugalia mniej znana”.
Korekta: Agnieszka Kowalska
reklama
Komentarze
