Piwnice Pałacu Saskiego zostały udostępnione turystom. Można je zwiedzać za darmo
Zobacz także:
- Powstał internetowy serwis o historii Pałacu Saskiego. Stworzyło go Polskie Radio
- Pałac Brühla, Pałac Becka
- Pałac Saski: historia zmarnowanych szans
Monumentalna bryła Pałacu Saskiego w Warszawie przez niemal 300 lat zdobiła plac, który dziś znamy jako plac marszałka Józefa Piłsudskiego. Jego budowę zainicjował w 1661 roku Jan Andrzej Morsztyn - polityk, poeta i pradziad króla Polski Stanisława II Augusta. Pałac z czterema wieżami zdobił Warszawę, pełniąc przy tym rozmaite funkcje. Początkowo był rezydencją Morsztyna, potem rezydencją królewską, bowiem należał do Augusta II Mocnego, mieściło się tu także m.in. I Liceum Warszawskiego, później siedziba rosyjskiego Dowództwa III Warszawskiego Okręgu Wojskowego, a następnie Sztabu Generalnego Wojska Polskiego czy Biura Szyfrów. W 1944 roku obiekt został wysadzony w powietrze przez niemieckich żołnierzy. Z całego gigantycznego kompleksu ocalał jedynie fragment środkowych arkad. To tam 1 listopada 1925 roku złożono szczątki Nieznanego Żołnierza.
Odbudowała Pałacu Saskiego to temat, który wciąż budzi kontrowersje. Dyskusja dotycząca jego odbudowy trwała przez wiele lat. W końcu w 2021 roku zdecydowano się przystąpić do realizacji przedsięwzięcia. W planach jest odbudowa nie tylko Pałacu Saskiego, ale też perły rokokowej architektury Warszawy, czyli Pałacu Brühla oraz kamienic przy ul. Królewskiej 6, 8 i 10/12. Projekt zakłada przywrócenie historycznych gmachów w formie z sierpnia 1939 roku. W 2022 roku koszt przedsięwzięcia szacowano na 2,45 mld zł.
W ustawie z 11 sierpnia 2021 roku wskazano, że obiekt zostanie odbudowany:
- Dla uczczenia jubileuszu stulecia odrodzenia się niepodległej Rzeczypospolitej, aby przywrócić historyczny kształt reprezentacyjnej przestrzeni Placu Marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie zniszczonej w czasie II wojny światowej, dla zadośćuczynienia woli Polaków i umocnienia jedności wspólnoty obywatelskiej, której symbolem będą odbudowane pałace Saski i Brühla wraz z zespołem kamienic przy ulicy Królewskiej, a także, by dopełnić dzieła odbudowy stolicy, zniszczonej i zburzonej przez niemieckich okupantów, aby te gmachy i budowle, które przed stu laty dumnie wyrażały suwerenność państwa polskiego, służyły Polakom zarówno współcześnie, jak i w kolejnych pokoleniach i były widomym znakiem ciągłości naszych dziejów, a zarazem świadectwem silnej i nowoczesnej Rzeczypospolitej (…).
Z kolei w art. 3 zapisano:
- Obiekty powstałe w wyniku realizacji inwestycji zostaną przeznaczone na potrzeby Kancelarii Senatu i Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie oraz na potrzeby podmiotów prowadzących działalność kulturalną, edukacyjną lub społecznie użyteczną z przeznaczeniem na prowadzenie tej działalności. O szczegółowym przeznaczeniu obiektów na prowadzenie działalności kulturalnej, edukacyjnej lub społecznie użytecznej decyduje minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego.
Opublikowany, na stronie internetowej spółki celowej powołanej w związku z odbudową pałacu, harmonogram inwestycji zakłada, że w 2023 roku zostanie ogłoszony konkurs architektoniczny na projekt budynków zachodniej pierzei pl. Piłsudskiego: Pałacu Brühla, Pałacu Saskiego i kamienic od strony ul. Królewskiej, a w 2025 roku nastąpi wybór generalnego wykonawcy, z kolei w 2030 roku miałoby nastąpić oddanie do użytku gmachów Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla i kamienic od strony ul. Królewskiej.
Wspomniany konkurs został ogłoszony w marcu tego roku, a jego organizatorem jest spółka Pałac Saski, a bezpośrednim operatorem - Stowarzyszenie Architektów Polskich. Wiadomo już, że nazwę pracowni, która opracuje projekt odbudowy, poznamy 12 października 2023 r.
Podczas konferencji zapowiadającej konkurs minister prof. Piotr Gliński wskazał, że odbudowane obiekty zostaną zajęte przez Senat RP, Urząd Wojewódzki, a także pięć instytucji kultury nadzorowanych przez MKiDN: Muzeum Narodowe w Warszawie, Instytut Fryderyka Chopina, Muzeum Historii Polski, Zachętę oraz Biuro „Niepodległa”.
Rozpoczęto prace związane z odbudową Pałacu Saskiego w Warszawie
Prace ruszyły. Teren został sprawdzony najpierw przez saperów, następnie zrealizowano nieinwazyjne badania geofizyczne, a później do pracy ruszyli archeolodzy, którzy odkrywają kolejne warstwy kulturowe. Dzięki ich pracy dziś możemy zwiedzać pałacowe piwnice. Jak informuje spółka Pałac Saski, historyczne mury można zobaczyć z bliska w ramach ścieżki edukacyjnej „Wokół piwnic Pałacu Saskiego”. Wstęp jest bezpłatny, jednakże obowiązują zapisy. Chęć zwiedzania obiektu można wyrazić, korzystając z systemu rezerwacyjnego na stronie internetowej spółki Pałac Saski. Formularz rejestracyjny znajduje się TU!
Jako że ścieżka edukacyjna cieszy się dużym zainteresowaniem zwiedzających, zdecydowano się uruchomić dodatkowe terminy. Wydłużono też godziny zwiedzania w weekendy – od 19 sierpnia 2023 r. piwnice zwiedzimy w godz. 10-18. Osoby, które chciałyby odkryć tajemnice piwnic pałacowych indywidualnie, mogą to zrobić w soboty, niedziele oraz środy i dni świąteczne w godzinach 10-18.
Z kolei grupy zorganizowane, czyli grupy z własnym przewodnikiem i wycieczki szkolne mogą zwiedzić piwnice Pałacu Saskiego w dni robocze (oprócz środy) w godzinach 11-17. Aby zapisać grupę, należy wysłać maila na adres: [email protected].
Podczas zwiedzania turyści dowiedzą się m.in. tego czy w murach Pałacu Saskiego pochowano wampira, gdzie złamano kod Enigmy i jakie sławne postaci tutaj mieszkały.
Źródła:
www.architektura.muratorplus.pl,
