Paul Eden – „Samoloty II wojny światowej” – recenzja i ocena

Każdej z przedstawionych czterdziestu maszyn używanych przez państwa Osi przysługuje – jak na atlas przystało – bogaty zbiór ikonografii w postaci ilustracji oraz zdjęć archiwalnych i współczesnych. Liczba samolotów jednak nie powala, a i sam pomysł zdaje się niczym nie wyróżniać – w końcu wszystko to daje nam wiele innych publikacji tego typu. Przyznam, że trudno jest mi uwierzyć, by pozycja autorstwa Paula Edena nosiła oryginalnie tytuł „The Encyclopedia of Aircraft of WWII”, a jeśli faktycznie tak jest, to autor nie grzeszy przesadną skromnością.

Są jednak pewne dodatkowe zalety. Po pierwsze, zagościło na kartach kilka maszyn zazwyczaj pomijanych, na przykład Blohm Und Voss BV 138, Heinkel He 219 Uhu czy Junkers Ju 90/290. Po drugie, ilość ilustracji naprawdę jest imponująca, trudno mi ją nawet oszacować, uważam je też za dobrze dobrane i świetnie ilustrujące tekst. Ciekawostką są także ilustracje i zdjęcia ukazujące samoloty w niektórych, bardziej egzotycznych, malowaniach kadłubów, na przykład cała strona poświęcona eksportowanym Messerschmittom Bf 109 z oznaczeniami słowackimi, szwajcarskimi, hiszpańskimi etc.

Ilość opisanych samolotów także zasługuje na pewne uściślenie. Choć faktycznie jest ich czterdzieści, to w wielu przypadkach sporo miejsca poświęcono także różnym ich wersjom. I tak Focke Wulf Fw 190 zostanie nam także zaprezentowany jako Focke Wulf Ta 152, Mitsubishi G4M Betty poznamy także w wersji G4M2 i kolejnych, zaś Messerschmitta Bf 109 zobaczymy we wszystkich modelach, a także na różnych teatrach wojny.

Miejsca na opisy nie szczędzono, są więc one obszerne i dość dobrze przedstawiają nam historię kolejnych maszyn, zarówno doby pokoju, jak i wojny. Osobiście brakowało mi czasami zbiorczo zebranych charakterystyk i osiągów kolejnych samolotów, choćby nawet dla pojedynczego modelu. Niby nie jest to konieczne, ale z pewnością wzbogaciłoby tekst, zwłaszcza przy mniej powszechnie znanych maszynach.

Praca wydaje się być także pozbawiona błędów merytorycznych, jeśli nie liczyć naprawdę nieważnej drobnicy, jak na przykład określenia schematu malowania osobistego samolotu Hitlera, Immelmanna III, jako „nietypowego”, kiedy były to po prostu przedwojenne barwy maszyn Lufthansy. Są to jednak detale, których nikt prócz zagorzałych fanatyków nie będzie się czepiał.

Poważniejszym mankamentem jest natomiast czcionka. Drobniutkie, wyjątkowo stłoczone literki giną w natłoku ilustracji i w pewnym momencie orientujemy się, że jesteśmy kilka stron dalej i przeglądamy jedynie obrazki. Właściwa treść po prostu umyka.

Pozycja MAK Verlag nie powala specjalnie na kolana i na pewno nie jest, jak głosi tył okładki, „niezbędnym dla każdego miłośnika lotnictwa, znakomicie opracowanym kompendium wiedzy o najbardziej znanych samolotach II wojny światowej”. Ale jest solidną pozycją wśród albumów tego typu, ze sporą ilością informacji, bogatą szatą graficzną i nieprzerażającą ceną. W sumie więc uważam ją za raczej godną polecenia.

Zobacz też:

• Jewgienij Marinski ‒ „Byłem pilotem Airacobry na froncie wschodnim. Wspomnienia radzieckiego...”
• T. Nowakowski, M. Skotnicki – „Legion Condor”
• Mariusz Majewski – „Samoloty i zakłady lotnicze II Rzeczpospolitej”
• Chris Chant – „Samoloty od roku 1914 do współczesności”

Redakcja i korekta: Agnieszka Kowalska