„Nota Wilsona” trafiła do Polski

Woodrow Wilson, prezydent Stanów Zjednoczonych w latach 1913-1921 (domena publiczna)

Dokument zwany „Notą Wilsona” ma dla polskiej historii niebagatelne znaczenie. Prezydent Woodrow Wilson zapisał na nim słowa, rozpoczynające 13 punkt słynnego programu pokojowego, przedstawionego w orędziu do Kongresu USA 8 stycznia 1918 r. Zaznaczona została tam konieczność utworzenia „niezawisłego państwa polskiego, które winno obejmować terytoria zamieszkane przez ludność niezaprzeczalnie polską, któremu należy zapewnić swobodny i bezpieczny dostęp do morza i którego niezawisłość polityczną i gospodarczą oraz integralność terytorialną należy zagwarantować paktem międzynarodowym”. Druga strona zawiera odręcznie napisany przez prezydenta fragment przemówienia, które wygłosił 22 stycznia 1917 r.: „Biorę to za pewnik, na przykład, jeśli mogę zaryzykować na jednym przykładzie, że mężowie stanu wszędzie są zgodni, że powinna być zjednoczona, niezależna i autonomiczna Polska”. Była to odpowiedź na działania Ignacego Paderewskiego, który na emigracji zabiegał o poparcie dla sprawy polskiej.

„Nota Wilsona” trafiła do zbiorów Archiwum Akt Nowych dzięki Fundacji Rodzinnej Blochów. Jest ona instytucją charytatywną, działającą od dwudziestu lat. Główny jej cel stanowi restytucja polskiego dziedzictwa narodowego. Dokument z zapiskami Woodrowa Wilsona został przekazany do polskich zbiorów 28 maja, podczas uroczystości w konsulacie polskim w Nowym Jorku. 9 czerwca „Nota” została umieszczona w Warszawskim archiwum.

W 2011 r. prezes Fundacji Rodzinnej Blochów został uhonorowany odznaką „Zasłużony dla Kultury Polskiej”. W 2014 r., za działalność na rzecz zachowania dziedzictwa narodowego, Bronisław Komorowski odznaczył go Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej.

Źródło: archiwa.gov.pl

Jesteśmy darmowym portalem, którego utrzymanie dużo kosztuje. Jako medium niezależne pozyskujemy środki na nasze utrzymanie od reklamodawców lub Czytelników. Nie prosimy o wiele - gdyby każda czytająca nas Osoba podarowała nam 10 zł, to starczyłoby to nam na rok bardzo wytężonej działalności i nowych inicjatyw. Okazuje się jednak, że do tej pory wsparło nas zaledwie 0,0002% naszych Czytelników. Dowiedz się, jak możesz nam pomóc!