Noc Muzeów w Archiwum IPN w Warszawie - rozmowa z Marzeną Kruk, dyrektor Archiwum
Instytucja włącza się do ogólnopolskiej akcji po rocznej przerwie. Motywem przewodnim będzie II wojna światowa, ponieważ w tym roku obchodzimy 80. rocznicę jej wybuchu. – Pokażemy archiwalne dokumenty, a przy okazji opowiemy historie ludzi, miejsc i zdarzeń. Skupiamy się na eksponowaniu naszych archiwalnych zbiorów związanych z okresem II wojny światowej. Wszystkie przygotowane przez nas eksponaty, filmy, prelekcje, pokazują zniszczenia Polski, Warszawy i okolic, przede wszystkim we wrześniu 1939 roku, i straty osobowe, jakie Polska ponosiła w kolejnych miesiącach wojny – wyjaśnia Marzena Kruk, dyrektor Archiwum IPN.
Nocne zwiedzanie aż do północy
Start imprezy zaplanowano na godzinę 16.00, a finał nastąpi o północy. Ostatnia grupa rozpocznie zwiedzanie punktualnie o godzinie 23.00. Nie będzie długich wykładów, w zamian pracownicy archiwum IPN oprowadzą przybyłych gości po przygotowanej wystawie, pokazując eksponaty i opowiadając ich historie. Jednym słowem będzie pasjonująco i dynamicznie.
Zwiedzający będą mogli przekonać się jak wygląda codzienna praca w archiwum IPN oraz poznać tajniki konserwacji wiekowych dokumentów. Wśród najcenniejszych zbiorów, jakie zobaczą uczestnicy Nocy Muzeów, znajduje się „Dziennik Związkowy”.
Ten niezwykły nabytek przypłynął do nas ze Stanów Zjednoczonych w ubiegłym roku. To najstarsza polskojęzyczna gazeta codzienna w USA, wydawana nieprzerwanie od 1908 roku. 18 maja w pracowni konserwacji zaprezentujemy numery pochodzące z 1939 roku – podkreśla Marzena Kruk.
Listy więźniów, kartoteki obozowe…
Wśród innych cennych dokumentów przechowywanych w archiwum IPN warto wymienić chociażby: oryginalne listy pisane przez więźniów KL Auschwitz, kartotekę ewidencyjną z KL Dachau, czy kartotekę Gestapo z Gdańska.
W naszych zbiorach, które zaprezentujemy w ramach Nocy Muzeów znajdują się również protokoły przesłuchań generała Wiktora Tomme - obrońcy twierdzy Modlin, przesłuchania Stefana de Waldena – dowódcy kontrtorpedowca „Wicher”. Mamy też ciekawą relację Kazimierza Wolińskiego, przedwojennego prokuratora, dotyczącą września 1939 roku i wydarzeń rozgrywających się wtedy w Warszawie. A wreszcie są i fotografie Juliena Bryana, amerykańskiego filmowca i fotografa, pokazujące oblężenie Warszawy – wylicza dyrektor Kruk.
Kolejnym ciekawym eksponatem, który zostanie zaprezentowany są wnioski o nadanie orderów Virtuti Militari za odwagę na polu walki we wrześniu 1939 roku.
To unikatowe materiały, pokazujące indywidualne historie żołnierzy, którzy byli odznaczani tymi medali – mówi przedstawicielka IPN.
Archiwalne filmy o Warszawie
Podkreśla także, że to prezentacja dokumentów stanowi serce tegorocznej Nocy Muzeów w IPN, jednakże nie będą one jedyną atrakcją, ponieważ pracownicy instytucji przygotowali także materiały audiowizualne. Zwiedzający obejrzą m.in. 8-minutowy film ukazujący zajęcie Warszawy przez wojska niemieckie, nakręcony we wrześniu 1939 roku, a także materiał filmowy Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej z 1927 roku, przedstawiający przedwojenną, piękną, niezniszczoną Warszawę. Zestawiając ten film ze zdjęciami Antoniego Snawadzkiego można doskonale zwizualizować ogrom zniszczeń, jakie dotknęły stolicę.
Wiele emocji wzbudza zawsze obecność grupy rekonstrukcyjnej, która stara się wiernie odtwarzać minione wydarzenia, a dzięki temu doskonale popularyzuje historię. IPN pomyślał i o tym. Do współpracy przy organizacji Nocy Muzeów zaproszono rekonstruktorów, którzy zaprezentują sytuację panującą na polsko-niemieckim posterunku granicznym. Po inscenizacji zwiedzający będą mogli porozmawiać z rekonstruktorami oraz obejrzeć uzbrojenie. Nie zabraknie też kuchni polowej, która nieodłącznie wiąże się z obecnością wojska.
Międzypokoleniowa integracja
Nie zapomniano także o najmłodszych. – Przygotowaliśmy specjalny kącik dla dzieci, w którym będą mogły się bawić pod opieką animatorów. Dla każdego znajdzie się coś ciekawego, a dla tych nieco starszych dzieci zorganizujemy rozmaite gry i zabawy. Będzie sporo wyzwań, rywalizacja i planszówki, a wszystko będzie się kręciło wokół historii. Postaramy się, żeby każdy odwiedzający nas w tę wyjątkową noc, opuścił archiwum z jakimś historycznym upominkiem – zapowiada Marzena Kruk.
Dodatkowo, zwiedzający otrzymają możliwość złożenia wniosku o wgląd do akt znajdujących się w IPN, ale to nie wszystko. – Każdy będzie mógł poprosić naszych pracowników o sprawdzenie, czy w Międzynarodowej Bazie Służby Poszukiwawczej ITS znajdują się jakieś informacje na temat członków rodziny. Jako jedyni w Polsce mamy bezpośredni dostęp do tej bazy. Postaramy się od razu wyszukać odpowiednie informacje, a jeżeli coś się pojawi, zachęcimy do złożenia wniosku o wgląd do akt, co pozwoli na otrzymanie kopii dokumentów- wyjaśnia Marzena Kruk.
