Muzeum Ruchu Harcerskiego na finiszu. Fort Jugowice odzyskał blask

Porozumienie reguluje m.in. zasady współpracy przy powstawaniu wystawy stałej Muzeum Ruchu Harcerskiego. Za przygotowanie scenariusza i koncepcji ekspozycji odpowiedzialne są organizacje harcerskie, zaś za jego realizację –przy wsparciu i współpracy ZHP i ZHR – Muzeum Krakowa. Zgodnie z zapisami porozumieniem, ważną rolę w strukturze Muzeum Ruchu Harcerskiego ma odgrywać Centrum Ruchu Harcerskiego. Będzie ono koordynowało współpracę z organizacjami harcerskimi przy działalności edukacyjnej, organizacji wspólnie uzgodnionych przedsięwzięć i projektów, administrowało przestrzeniami MRH (salą wystaw czasowych, salami konferencyjnymi) oraz przekazanymi muzeum terenami zielonymi, a także pełniło funkcję łącznika pomiędzy ZHP i ZHR oraz Muzeum Krakowa w zakresie programowym, administracyjnym i logistycznym i promocyjnym.

Muzeum zadeklarowało chęć udostępniania organizacjom harcerskim przestrzeni zielonej wokół budynków i usytuowanej na niej infrastruktury na działalność o charakterze obozowo-biwakowym, a także pokoi gościnnych i sal konferencyjnych w budynku MRH.

Muzeum Ruchu Harcerskiego powstaje, jako kolejny oddział Muzeum Krakowa. Powstaje przy ul. Fortecznej 28, w zabytkowym Forcie 52a Łapianka (Jugowice), będącym częścią historycznej Twierdzy Kraków. To przykład tego, jak odrestaurowując zabytkowe wnętrza obiektu obronnego można równocześnie tchnąć w nie nowe życie. 

W zrewitalizowanym forcie oraz w nowo wybudowanym budynku o powierzchni 3 tys. mkw. Powstaną dwie ekspozycje. Już jesienią tego roku otwarta zostanie wystawa "Fort Jugowice - dziedzictwo miejsca". Będzie ona opowiadać o historii fortu, jego znaczeniu w odcinku południowym Twierdzy Kraków, architektonicznych rozwiązaniach militarnych Jugowic, a także codziennej aktywności załogi fortu. Będzie mieć także aspekt lokalny – zaprezentowane zostaną, bowiem dzieje Swoszowic i terenów stanowiących dzisiejszą Dzielnicę X Krakowa.

Otwarcie drugiej ekspozycji, poświęconej dziejom i dziedzictwu harcerstwa na ziemiach polskich, ze szczególnym uwzględnieniem Małopolski i Krakowa, planowane jest na wiosnę przyszłego roku. Obecnie trwają prowadzone przez ZHP i ZHR prace nad scenariuszem i projektem wystawy. Nad jej realizacją będzie czuwało Muzeum Krakowa. 

„Jednym z naszych założeń było, aby tak przygotować wystawę, żeby była atrakcyjna nie tylko teraz, ale również za kilka lat. Będzie pokazywała, że harcerze zawsze starali się być w awangardzie. Tak jak to miało miejsce na przykład w okresie międzywojennym, kiedy byli pierwszymi w Polsce, którzy latali na szybowcach czy okrążyli świat dookoła samochodem”.

Dobudowany do zabytkowego fortu nowoczesny budynek ma dwie kondygnacje, został częściowo wkopany w ziemię, a znaczna jego część przykryta jest zielonym dachem, co sprawia, że nowa konstrukcja w dużej mierze wtapia się w otaczającą fort zieleń. Znajdą się w nim m.in.: przestrzenie wystawiennicze, sala konferencyjna, sale seminaryjne, punkt gastronomiczny, pomieszczenia do przechowywania i konserwacji zbiorów, a także zaplecze socjalne dla biwaków harcerskich.

Jak zapewniają władze miasta i Muzeum Krakowa, Muzeum Ruchu Harcerskiego ma być jednym z najważniejszych miejsc ruchu harcerskiego i skautowego w naszej części Europy. Miejscem spotkań, szkoleń, zbiórek i biwaków ludzi z całego świata, a także centrum badań historycznych nad fenomenem harcerstwa i skautingu. Ma to być również miejsce otwarte dla miłośników architektury obronnej, a także okolicznych mieszkańców. Teren wokół fortu pozostanie otwarty i będzie można z niego swobodnie korzystać.

Cała inwestycja będzie kosztowała 34 mln zł. Z uwagi na fakt, iż w odniesieniu do części poniesionych kosztów istnieje możliwość rozliczenia naliczonego podatku VAT, ostateczne koszty poniesione przez Gminę Miejską Kraków na realizację inwestycji dotyczącej remontu i adaptacji Fortu Nr 52a „Jugowice”/„Łapianka” na potrzeby Muzeum i Centrum Ruchu Harcerskiego będą niższe i wyniosą ok. 30-31 mln zł. Ostateczna kwota w tym zakresie będzie znana po opłaceniu i rozliczeniu wszystkich faktur w ramach realizowanej inwestycji.

Budżet tworzącego się wciąż Muzeum Ruchu Harcerskiego na lata 2022 i 2023 ma być na poziomie 4 mln zł rocznie, uwzględniono w nim również koszty związane z tworzeniem wystaw – fortecznej i harcerskiej.