Monica Hesse – „Dziewczyna w niebieskim płaszczu” – recenzja i ocena
Monica Hesse – „Dziewczyna w niebieskim płaszczu” – recenzja i ocena
Okupowany Amsterdam, rok 1943. Całkiem nieźle radząca sobie na czarnym rynku dziewiętnastoletnia Hanneke otrzymuje nietypowe zlecenie od swojej stałej klientki. Ma odszukać zaginioną dziewczynę, Żydówkę, zanim zrobią to Niemcy.
Monica Hesse jest amerykańską dziennikarką i pisarką, która ma na koncie wiele nagród. Recenzowana pozycja osiągnęła w USA status bestsellera oraz doczekała tłumaczenia na dwanaście języków. Czy thriller historyczny dla młodzieży pisany przez Amerykankę, dotyczący okupowanej Holandii może spodobać się nad Wisłą?
Hanneke pracuje jako recepcjonistka w zakładzie pogrzebowym. Dodatkowo handluje na czarnym rynku, zdobywając luksusowe towary, które potem rozprowadza wśród mieszkańców Amsterdamu. Jest jedyną osobą, która utrzymuje rodzinę: niepełnosprawnego ojca i matkę, która nie umie odnaleźć się w wojennej rzeczywistości. Oprócz tajemnicy pokątnego handlu chowa przed rodzicami rozpacz po swoim chłopaku, który zginął podczas niemieckiej inwazji w 1940 roku. Trzy lata, które minęły od tej chwili nie ukoiły jej żalu oraz głębokiego przekonania, że mimowolnie mogła przyczynić się do jego śmierci. Mocno bowiem obstawała przy konieczności obrony ojczyzny, co mogło wpłynąć na decyzję Basa o zaciągnięciu się do wojska.
Niespodziewanie jedna z klientek Hanneke składa jej propozycję nowego zlecenia. Ma odnaleźć zaginioną piętnastoletnią żydowską dziewczynę Mirjam. Smaczku całej sprawie dodaje fakt, że zniknęła ona z sekretnego pokoju, w którym się ukrywała. Jej znakiem rozpoznawczym jest niebieski płaszcz. Nie wiadomo o niej nic więcej, poza tym, że Gestapo zamordowało jej rodziców, a teraz sama zagrożona jest wywózką do obozu. Hanneke musi się więc śpieszyć, by wyprzedzić Niemców i holenderskich nacjonalistów.
Choć wydawałoby się, że motyw przewodni recenzowanej pozycji jest mocno naciągany i nie wygląda zachęcająco, to jednak thriller wciąga bez reszty. Mistrzowsko prowadzona narracja, wielowątkowość oraz wciąż rozszerzająca się sieć kłamstw, intryg, tajemnic, niedomówień i ludzkich słabości tworzy niesamowitą mieszankę. Do tego świetnie oddany klimat okupowanego jesiennego Amsterdamu nie pozwalają czytelnikowi na porzucenie lektury.
Poza warstwą sensacyjną istnieje w powieści również i inna. To problem dorastania i doznawania pierwszych „dorosłych” porażek w szczególnym, wojennym okresie. Ludzie postawieni w obliczu zagrożenia dokonują wyborów, czasami pod wpływem emocji, które kończą się niejednokrotnie tragicznie. Do tego wszystkiego dochodzą pierwsze miłości, zawiedzione uczucia, zerwane przyjaźnie, dojmujące poczucie straty oraz iskierka nadziei. Takie połączenie dodaje kolorytu opisywanym wydarzeniom oraz doskonale tłumaczy postępowanie bohaterów. A także przyniesie rozwiązanie głównego wątku powieści.
Rzadko trafia się na powieści, które tak doskonale funkcjonują w warstwie historycznej. Dla polskiego czytelnika dodatkowym doznaniem będzie poznanie okupacji Holandii oraz przeprowadzanego w tym kraju Holokaustu, które to wydarzenia odchodzą od naszego krajowego doświadczenia. Podanie tego wszystkiego w formie thrillera może zachęcić niejednego czytelnika do rozszyfrowania wymienianych w fabule miejsc, wydarzeń i organizacji.
Choć „Dziewczyna w niebieskim płaszczu” reklamowana jest jako thriller dla młodzieży, to jednak dorosły czytelnik również nie będzie nią zawiedziony. Zdecydowanie polecam.
