Metro warszawskie działa od 30 lat, ale prace związane z jego powstaniem rozpoczęto o wiele wcześniej... [ZDJĘCIA]
Zobacz także:
- Metro jakiego stolica nie widziała – historia budowy metra w Warszawie
- Metro Chamberi: stacja, gdzie czas się zatrzymał
Warszawskie metro jest jednym z najmłodszych na świecie. Funkcjonuje bowiem dopiero od 30 lat. Natomiast tytuł najstarszego należy do londyńskiej kolei podziemnej, znanej jako London Underground lub potocznie „The Tube”. Jej pierwsza linia, Metropolitan Railway, została otwarta 10 stycznia 1863 roku i połączyła stacje Paddington z Farringdon.
Z kolei w kontynentalnej Europie pierwsze metra powstały w Budapeszcie (1896 r.) tzw. Millennium Underground oraz w Glasgow (1896 r. ). Rok później do użytku publicznego oddano metro w Chicago, które było też pierwszym w USA, a w 1900 roku zaczęło działać słynne Metro de Paris, otwarte z okazji Wystawy Światowej.
Pierwsza linia: 30 lat pod ziemią
Plany budowy warszawskiego metra pojawiły się już w okresie międzywojennym. Pierwsze projekty powstały w latach 20. i 30., ale przeszkodził im wybuch II wojny światowej.
Po wojnie, w 1945 roku powstało Biuro Odbudowy Stolicy. Jednym z projektów, nad których w nim pracowano, był właśnie koncept budowy szybkiej kolei miejskiej w Warszawie. Aby go zrealizować, w 1948 roku, utworzono specjalistyczne Biuro Projektów Szybkiej Kolei Miejskiej. Trzy lata później zostało ono przekształcone w Państwowe Przedsiębiorstwo „Metroprojekt”. Pierwotnie pierwsza, płytko zagłębiona, nitka metra miała zostać poprowadzona od Młocin przez Śródmieście na Służewiec. Przystąpiono do wykonania odwiertów geologicznych, ale prace zostały zatrzymane przez rosyjskich konsultantów.
Jak wskazuje Henryk Karbowiak prace wstrzymano „(...) uchwałą Rządu PRL (z 14.12.1950 roku), która postanawiała, że metro w Warszawie, ze względów strategicznych, ma być budowane jako głębokie i, w pierwszej kolejności, ze względów militarnych, budowana będzie odnoga od przyjętej trasy północ–południe, przebiegając tunelem pod Wisłą, łącząc Pragę Północną ze Śródmieściem”.
Następnie „Metroprojekt” przystąpił do opracowania kolejnych propozycji, a utworzona w tym celu „Metrobudowa” zainicjowała budowę sztolni oraz chodników podziemnych i tuneli.
Prace wstrzymano w 1957 roku ze względu na ogromne koszty i problemy techniczne. Ślady tych działań można zobaczyć do dziś, np. tajemniczy tunel na warszawskiej Pradze.
Kolejną próbę podjęto w 1974 roku, kiedy powołano Dyrekcję Budowy Metra. Była to jednostka mająca za zadanie przygotowanie eksploatacji metra. Nie oznacza to, że od razu przystąpiono do prac budowlanych. Latem 1982 roku władze PRL i ZSRR podpisały porozumienie o pomocy i współpracy gospodarczej przy budowie metra w Warszawie, a w grudniu Rada Ministrów przyjęła uchwałę o budowie I linii metra. Następnie powołano Generalną Dyrekcję Budowy Metra wraz z Radą Naukowo-Konsultacyjną, a prace budowlane w trudnych warunkach ekonomicznych PRL rozpoczęto w marcu 1983 roku.
Pierwszy odcinek metra w Warszawie otwarto 7 kwietnia 1995 roku, łącząc stacje Kabaty i Politechnika. Budowa tej linii trwała 12 lat i wiązała się z wieloma wyzwaniami, m.in. trudnymi warunkami geologicznymi (m.in. piaski i gliny). Dziś Linia M1 liczy 23 stacje i ma 23 km długości, przewożąc codziennie setki tysięcy pasażerów.
Metro warszawskie jeździ z prędkością średnio 40–50 km/h, a pełną trasę M1 pokonuje w ok. 38 minut.
Rozwój: Druga linia i przyszłe plany
Budowa drugiej linii rozpoczęła się w 2010 roku. W 2015 roku uruchomiono pierwszy odcinek Linii M2 (od Ronda Daszyńskiego do Dworca Wileńskiego), a w kolejnych latach ją rozbudowano. Obecnie M2 ma 18 stacji i przecina miasto na osi wschód-zachód, tworząc z M1 charakterystyczny krzyż w centrum.
Prace nad trzecią linią są w fazie projektowania, a jej budowa ma na celu usprawnienie transportu między odleglejszymi rejonami miasta. W planach jest przedłużenie M2 na Górny Ursynów i Wilanów oraz budowa Linii M3, która ma połączyć Targówek z Mokotowem.
Rozbudowa warszawskiego metra jest istotna nie tylko z punktu widzenia komunikacji, ale również ekologii i komfortu życia w mieście.
Jak podaje magistrat, budowa ma ruszyć w 2028 roku, a ukończenie planowane jest do 2032 roku.
Źródła:
- Narodowe Archiwum Cyfrowe.
- Henryk Karbowiak, 150-lecie metra światowego i 18-lecie metra w Warszawie [w:] „Transport miejski i regionalny", 2/2013.
- Henryk Stamatello, Metro w Warszawie [w:] „Kronika Warszawy”, 1982, Tom 13, numer 1 (49), s. 87 - 108,
- www.metro.waw.pl,
- www.zw.com.pl.
