Memoria scripti. Piśmiennictwo wieków średnich i epoki nowożytnej (konferencja)

Celem konferencji jest prezentacja wyników badań prowadzonych przez młodych badaczy w zakresie piśmiennictwa od czasów średniowiecznych do końca XVIII wieku. Do udziału w obradach zgłosiło się 33 studentów oraz doktorantów z różnych ośrodków akademickich, głównie filolodzy polscy oraz historycy.

Konferencję zainauguruje wykładem prof. Tomasz Jasiński. Pierwszego dnia obrad dominować będzie tematyka średniowieczna, a referaty dotyczyć będą między innymi ksiąg miejskich czy bulli papieskich, piśmiennictwa religijnego, a także warsztatu średniowiecznych skrybów i skryptoriów. W sobotę więcej uwagi zostanie poświęcone epoce nowożytnej, w tym epistolografii i pamiętnikarstwu. Będą też wystąpienia traktujące o kronikach (w większości średniowiecznych) oraz piśmie runicznym.

Konferencja „[Memoria scripti]”. Piśmiennictwo wieków średnich i epoki nowożytnej” odbędzie się po raz pierwszy, organizatorzy mają jednak nadzieję, że w przyszłości odbędą się kolejne edycje.

Program konferencji:

10 maja (piątek)

9.00–9.30 – rozpoczęcie konferencji oraz wykład inauguracyjny Profesora Tomasza Jasińskiego.

Panel 1: 9.40–10.30

1. Mgr Adam Kozak (UAM) – Rola księgi miejskiej w życiu późnośredniowiecznego miasta (na przykładzie zapisek z pleszewskiej księgi ławniczej z lat 1494–1500).
2. Mgr Kamil Kosztowny (UAM) – Księgi ziemskie i grodzkie jako źródło poznania prawa ziemskiego.

Panel 2: 10.40–12.00

1. Wojciech Jasiński (UAM) – Części dyplomu papieskiego jako kryteria pozwalające określić jego charakter na przykładzie dokumentów Jana XIII.
2. Barbara Jędraś (UAM) – Procuratorium Tomka z Pakości - zestawienie dwóch wersji tekstu.
3. Dorota Masłej (UAM) – Autor średniowiecznych rękopisów, czyli jakie tajemnice zdradzają badaczom manuskrypty.

Panel 3: 12.10–13.30

1. Mgr Olga Stramczewska (UAM) – „Rozmyślania dominikańskie” a średniowieczna tradycja compassio.
2. Marcin Czaja (UAM) – Pisarstwo rabina Judy Löwa ben Becalela-Maharala (ok. 1525–1609) jako odbicie specyfiki świata aszkenazyjskich Żydów przełomu średniowiecza i nowożytności.
3. Justyna Dziadek (UO) – Warsztat kaznodziejski w epoce średniowiecza na podstawie duo sermones de Pentecostes Łukasza z Wielkiego Koźmina.

13.30–14.30 – przerwa obiadowa

Panel 4: 14.30–15.45

1. Małgorzata Kruczek (UAM) – Najcenniejszy zabytek Archiwum Państwowego w Poznaniu – dokument fundacyjny klasztoru cystersów w Łeknie.
2. Piotr Józefiak (UAM) – Skryptorium lubińskie miejscem powstania źródeł do średniowiecznych dziejów klasztoru.
3. Mgr Jakub Łukaszewski (UAM) – Nowe uwagi o działalności skryptorium klasztoru cystersów w Paradyżu w końcu XIII wieku.

Panel 5: 15.55–17.10

1. Radosław Franczak (UAM) – Catalogus abbatum Saganensium – niewykorzystane i niedocenione średniowieczne źródło do historii Europy Środkowo-Wschodniej.
2. Izabela Chat (UO) – Kopiarz klasztoru kanoników regularnych jako przykład nowożytnego piśmiennictwa kopiarzowego.
3. Mgr Michał Skoczyński (UAM) – Nowożytne dominikańskie księgi klasztorne na przykładzie Liber Consiliorum conventui sochaczoviensi ordinis praedicatorum.

Panel 6: 17.20–18.15

1. Mgr Monika Michalska (UJ) – „(...) jak niegdyś Józefa w Egipcie – tak też tego Mikołaja w tej prowincji wysoko wyniósł ku chwale swego imienia (...)”. Motyw Józefa patriarchy w Księdze henrykowskiej.
2. Mgr Dominika Gapska (UAM) - Pamięć o męczenniku Lazarze w twórczości mniszki Jefimiji

11 maja (sobota)

Panel 1: 9.00–10.40

1. Łukasz Komorowski (UAM) – ,,Źli Szwedzi, Sasi, gorsi Nasi’’ – zniszczenia Poznania w dobie wielkiej wojny północnej w świetle lokalnych kronik zakonnych.
2. Anna Buettner (UAM) – Jean Froissart – Kronika ku chwale rycerstwa?
3. Aleksandra Gałka (UO) – Tematy podejmowane w piśmiennictwie w wiekach średnich na przykładzie Katalogu magii Rudolfa.
4. Mgr Ewa Bukowska (KUL) – „Christianus in christianum”, „christianus in christianos”? Wokół sporu o kontrowersyjny fragment kroniki Galla Anonima.

Panel 2: 10.50–12.05

1. Mgr Tomasz Grala (UAM) – _Manifest Bogu Światu Ojczyźnie… Kazimierza Jana Sapiehy i Glossa na niego jako przykłady sarmackiej polemiki politycznej.
2. Hadrian Ciechanowski (UMK) – Wartość listów i dokumentów Stanisława Leszczyńskiego przechowywanych w Archiwum Państwowym w Toruniu dla zachowania pamięci narodu polskiego.
3. Patrycja Bąkowska (UAM) – Z_ważcie słuszne przyczyny, co nas przymusiło do konfederacyi_ – kilka refleksji o literaturze okolicznościowej i pamiętnikarstwie konfederatów barskich.

Panel 3: 12.10–13.25

1. Norbert Delestowicz (UAM) – Kilka słów o Wirydiannie Fiszerowej z Radolińskich i jej pamiętniku „Dzieje moje własne i osób postronnych. Wiązanka spraw poważnych, ciekawych i błahych”.
2. Marta Kaczmarek (KUL) – XVI-wieczne piśmiennictwo periegetyczne. Diariusze podróży polskich peregrynów do Ziemi Świętej na przykładzie dzieł Anzelma Polaka, Jana Goryńskiego i Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła „Sierotki”.
3. Aleksandra Hromada (UAM) – Kobieta i kultura we Francji XVIII wieku na podstawie pamiętnika baronowej Henrietty d’Oberkirch.

13.30–14.30 – przerwa obiadowa

Panel 4: 14.30–15.20

1. Mgr Katarzyna Kadzidło (UW) – Dokument osobisty jako cenne źródło wiedzy o literatach Wieku Świateł, czyli słowo o obrazie Stanisława Trembeckiego utrwalonym w pamiętnikach przełomu XVIII i XIX wieku.
2. Mgr Paulina Grobelna (UAM) – Nie ma nic bardziej niebezpiecznego niż słabość. Mémoires Ludwika XIV – o polityce, pochodzeniu władzy i sprawowaniu rządów.

Panel 5: 15.30–16.45

1. Krzysztof Osewski (KUL) – Krąg korespondentów biskupa Hieronima Rozrażewskiego w latach 1567–1586. Studium z dziejów epistolografii XVI wieku.
2. Mgr Andrea Mariani (UAM) – Strategie wydawnicze Jana Poszakowskiego SJ (1684–1757). Przyczynek do dziejów polskiego piśmiennictwa religijnego epoki późnego Baroku.
3. Mgr Małgorzata Lisiecka (UW) – Na dawnych kartach zapisane – o wyjątkowości spuścizny poetyckiej S. K. Potockiego zachowanej w Archiwum Publicznym Potockich.

Panel 6: 16.55–17.35

1. Oskar Hajder (UAM) – Zabytki pisma runicznego na ziemiach polskich we wczesnym średniowieczu.
2. Mgr Monika Rusakiewicz (UWr) – Sposób kreacji obrazu protoplasty chrześcijańskiej dynastii na przykładzie przedstawienia postaci księcia Warcisława I w przekazach o konwersji Pomorzan (XII wiek).

***

Wszystkich zainteresowanych zapraszamy do Instytutu Historii UAM, ul. Św. Marcin 78, Poznań. „Histmag.org” jest patronem medialnym konferencji.